Klinik psikolog olmak isteyenler için temel gereklilik, psikoloji lisans eğitimini başarıyla tamamlamaktır. Türkiye’de, psikoloji lisans eğitimi genellikle dört yıl sürmektedir. Bu aşamadan sonra, klinik psikolog olabilmek için ek olarak iki yıl süren klinik psikoloji yüksek lisans programını başarıyla tamamlamak gerekmektedir. Bu yüksek lisans programları genellikle üniversitelerin psikoloji bölümleri bünyesinde açılmaktadır.
Uygulama aşamasında, “süpervizyon” adı verilen bir süreç devreye girmektedir. Bu süreçte, psikolog, psikoloji alanındaki uygulamalara dair deneyime sahip ve kendisinden daha deneyimli bir kişi tarafından denetlenir. Klinik psikologlar, lisans ve yüksek lisans programları boyunca çeşitli bilgi ve becerileri kazanıp geliştirmekle yükümlüdürler. Bu süreçte, belirli dersler de alınmaktadır. Bunlar:
- Psikopatoloji
- Psikoterapi
- Araştırma yöntemleri
- İstatistik
- Kişilik ve zeka testleri
- Bilişsel süreçler
Klinik Psikolog Ne Yapar?
Klinik psikologlar, bireyin ruh sağlığını sürdürmeye yönelik profesyonel çalışmalar gerçekleştirmektedir. Esasen, klinik psikologlar, danışanın gizliliğine büyük özen göstererek, duygusal ve davranışsal sorunlarına terapi ve psikolojik destek aracılığıyla çözüm sunmaktadır. Bu önemli rolünün yanı sıra, klinik psikologların gerçekleştirdiği diğer çalışmalar aşağıda sıralanmaktadır;
- Tedavi stratejileri oluşturmak ve danışan ile arasında terapötik bir ilişki geliştirmek,
- Sürekli olarak seansları sürdürmek ve danışanın gelişimini titizlikle gözlemlemek,
- Zeka, kişilik, gelişim ve nöropsikolojik testlerle birlikte ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi çeşitli araçları kullanarak elde edilen sonuçları değerlendirmek,
- Alanında aldığı eğitimler doğrultusunda, toplumun ruh sağlığını güçlendirmeye yönelik multidisipliner faaliyetlere ve araştırmalara katılmak; aynı zamanda kurumsal ve uygulamalı eğitimler vermek,
- Oluşan kriz durumlarına etkili bir müdahalede bulunmak; özellikle travma ve afet gibi durumlarda psikolojik destek hizmetleri sunmak.
Klinik Psikolog Hangi Hastalıklara Bakar?
Klinik psikologların ilgilendiği duygusal, zihinsel ve davranışsal sorunlar genellikle şu kategorilere ayrılabilir;
Gelişim Dönemine Bağlı Sorunlar:
- Çocuk ve ergenlik dönemi sorunları
- Yetişkinlik dönemi sorunları
- Özsaygı sorunları
- Yaşlılık, kayıp ve yas süreci gibi gelişim dönemlerine özgü krizler
Psikopatolojiler:
Kişilik Bozuklukları:
- Paranoid Kişilik Bozukluğu
- Şizoid Kişilik Bozukluğu
- Şizotipal Kişilik Bozukluğu
- Antisosyal Kişilik Bozukluğu
- Borderline Kişilik Bozukluğu
- Histriyonik Kişilik Bozukluğu
- Narsistik Kişilik Bozukluğu
- Bağımlı Kişilik Bozukluğu
- Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu
Cinsel Uyum Sorunları:
- Cinsel uyum konusundaki zorluklar
Stresle İlişkili Bozukluklar:
- Anksiyete
- Obsesif-kompulsif bozukluk
- Travma sonrası stres bozukluğu gibi stresle ilişkilendirilen sorunlar
Fizyolojik İşlev Bozuklukları:
- Yeme bozuklukları
- Uyku problemleri vb.
Madde Kullanımına Bağlı Sorunlar:
- Psikoaktif madde kullanımına bağlı bozukluklar
- Madde bağımlılığı
Nöro-Bilişsel Bozukluklar
- Nöro-bilişsel bozuklukların altında yer alan nedenler
Bedensel Hastalıklara Bağlı Ruhsal Sorunlar:
- Bedensel hastalıkların sonucunda ortaya çıkan ruhsal problemler
Klinik Psikolog İlaç Yazabilir mi?
Klinik psikologlar tıp üzerine eğitim almamaktadır. Bu nedenle, klinik psikologlar reçete ya da ilaç yazamazlar. Danışanın sunduğu belirtiler nörolojik açıdan değerlendirme yeteneğine sahip değillerdir ve diğer tıbbi müdahaleleri (örneğin, ameliyat vb.) gerçekleştiremezler. Tıbbi bir sorun ortaya çıkarsa, hastanın bir psikiyatrist tarafından görülmesi önerilir. Bu durumlarda, psikolog ve psikiyatrist işbirliği yaparak daha etkili bir tedavi planı oluşturmak daha uygun olacaktır.
Anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu gibi bir dizi psikopatoloji için psikiyatristler ve psikologlar arasındaki iş birliği, bireyin daha iyi hissetme sürecini hızlandırmaktadır.
Klinik Psikolog İle İlgili Videolar
