Politika

Dünden Bugüne İstanbul Belediye Başkanları (1855 – Günümüz)

instagram takipçi hilesi

Dünden Bugüne İstanbul Belediye Başkanları (1855 – Günümüz) İstanbul, tarih boyunca köklü geçmişi ve kültürel zenginlikleriyle ön plana çıkan dünyanın en eski ve etkileyici şehirlerinden biridir. Bu eşsiz kent, geçmişinden günümüze birçok değişim ve gelişime tanıklık etmiş, bu süreç içerisinde birbirinden farklı belediye başkanları tarafından yönetilmiştir.

1855 yılından itibaren İstanbul’un idari yönetiminde söz sahibi olan yöneticiler, şehrin dönüşümünde önemli roller üstlenmiş ve bugünkü modern yapısına katkıda bulunmuşlardır. Bu yazımızda, yerel seçimlerin yaklaşması ile birlikte merak konusu olan İstanbul belediye başkanları listesine göz atacağız.

dunden bugune istanbul belediye baskanlari 1

Dünden Bugüne İstanbul Belediye Başkanları (1855 – Günümüz)

Osmanlı Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu’nun tarih sahnesinde, İstanbul’un yerel yönetimi İstanbul’un fethinden Tanzimat Fermanı’na kadar olan süre zarfında, kadıların denetiminde bulunmaktaydı. Bu süreç, Hızırbey Çelebi’den başlayarak 422 kadının kent yönetiminde görev almasına tanıklık etti. Ancak, Tanzimat dönemiyle birlikte yeni bir düzenleme gündeme geldi ve 1855 yılında şehremaneti kuruldu. İlk şehremini unvanını taşıyan isim ise Pepe Salih Paşa oldu ve 13 Temmuz 1855 ile 4 Kasım 1855 tarihleri arasında görev yaptı.

Tanzimat dönemi boyunca, İstanbul’un yerel yönetimi 2’si ihtisap ağası olmak üzere toplamda 20 yöneticiyle şekillendi, bunlardan 18’i şehremini unvanını taşıyordu. I. Meşrutiyet’e kadar olan süreçte, bu yöneticiler arasında 10 şehremini yer aldı. II. Meşrutiyet’in ilanına kadar geçen dönemde ise toplamda 23 farklı şehremini, İstanbul’un yerel yönetiminde liderlik pozisyonunda bulundu.

Osmanlı Dönemi (Şehreminiler)

Şehremini Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1 Pepe Salih Paşa 13 Temmuz 1855 4 Kasım 1855
2 Hacı Hüsam Efendi 3 Kasım 1855 23 Şubat 1856
3 Osman Raşid Paşa 24 Şubat 1856 18 Haziran 1858
4 Hüseyin Bey 19 Haziran 1858 1 Mayıs 1860
5 Ahmed Şükrü Bey 12 Mayıs 1860 14 Nisan 1862
6 Hacı Ahmed Efendi 22 Nisan 1862 22 Haziran 1862
7 Hüseyin Bey 22 Haziran 1862 16 Mart 1868
8 Server Paşa 7 Mart 1868 6 Temmuz 1870
9 Haydar Efendi 18 Temmuz 1870 30 Ağustos 1872
10 Ali Rıza Bey 21 Eylül 1872 10 Mayıs 1873
11 Besim Bey 12 Mayıs 1873 23 Ağustos 1873
12 Ali Paşa 23 Ağustos 1873 12 Temmuz 1874
13 Hekim İsmail Paşa 15 Temmuz 1874 1 Ekim 1874
14 Fevzi Bey 2 Ekim 1874 30 Ekim 1874
15 Hekim İsmail Paşa 30 Ekim 1874 24 Mart 1875
16 Şevket Bey 25 Mart 1875 24 Mayıs 1875
17 Ali Kabuli Paşa 30 Mayıs 1875 19 Temmuz 1875
18 Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 19 Temmuz 1875 10 Eylül 1875
19 Halet Paşa 10 Eylül 1875 22 Aralık 1875
20 Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 24 Aralık 1875 28 Kasım 1876
21 Refik Ali Rıza Bey 28 Kasım 1876 14 Kasım 1878
21 Galib Paşa 20 Kasım 1878 28 Mart 1879
22 Ahmet Rasim Paşa 30 Mart 1879 20 Nisan 1879
23 Reşid Paşa 20 Nisan 1879 5 Ağustos 1879
24 Rıza Paşa 6 Ağustos 1879 29 Kasım 1879
25 Mehmed Arif Paşa 30 Kasım 1879 2 Mart 1880
26 Rıza Paşa 4 Mart 1880 30 Mart 1881
27 Ahmed Mazhar Paşa 2 Nisan 1881 21 Eylül 1890
28 Rıdvan İsmail Paşa 22 Eylül 1890 23 Mart 1906
29 Reşid Mümtaz Paşa 14 Haziran 1906 18 Temmuz 1908
30 Şerif Mehmed Rauf Paşa 19 Temmuz 1908 27 Temmuz 1908
31 Ziver Bey 28 Temmuz 1908 16 Mart 1909
32 Hazım Bey 17 Mart 1909 13 Temmuz 1909
33 Halil Ethem Bey 20 Temmuz 1909 6 Ocak 1910
34 Mehmet Tevfik Biren 8 Ocak 1910 19 Mayıs 1910
35 Subhi Bey 25 Mayıs 1910 26 Temmuz 1911
36 Hüseyin Kazım Bey 21 Temmuz 1911 27 Ağustos 1911
37 Tevfik Bey 28 Ağustos 1911 18 Ağustos 1912
38 Cemil Topuzlu 18 Ağustos 1912 7 Kasım 1914
39 İsmet Bey 8 Kasım 1914 3 Şubat 1915
40 İsmail Canbulat 4 Şubat 1915 29 Nisan 1915
41 Bedri Bey 30 Nisan 1915 7 Temmuz 1917
42 Sezai Bey 8 Temmuz 1917 17 Ağustos 1918
43 Cemil Topuzlu 28 Ağustos 1918 15 Aralık 1918
44 Yusuf Ziya Bey 18 Aralık 1918 4 Mayıs 1919
45 Cemil Topuzlu 5 Mayıs 1919 28 Şubat 1920
46 Hayreddin Bey 2 Mart 1920 17 Nisan 1920
47 Salim Paşa 18 Nisan 1920 2 Aralık 1920
48 Yusuf Razi Bey 5 Aralık 1920 23 Şubat 1921
49 Mehmed Ali Bey 24 Şubat 1921 5 Temmuz 1921
50 Celal Bey 7 Temmuz 1921 4 Mart 1922
51 Mehmed Ziyaeddin Bey 5 Mart 1922 13 Nisan 1923

dunden bugune istanbul belediye baskanlari 2

Cumhuriyet Dönemi

Cumhuriyet’in ilanı sırasında, İstanbul’un yerel yöneticisi olarak görev yapan isim Haydar Bey (Yuluğ) idi. Ancak, 1930 tarihli Belediye Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte, valilik ve İstanbul kent hizmetleri birleştirildi ve şehremaneti kavramı tarih sahnesinden çekildi. 14 Ekim 1930’da gerçekleşen yerel seçimler sonrasında, İstanbul Umumi Meclisi, Vali ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ tarafından 6 Kasım 1930’da resmen açıldı.

1 Mart 1956 tarihinde ise valilik ve belediye ayrıldı. Bu dönemde, gerçekleştirilen imar çalışmaları nedeniyle, 1 Haziran 1957 tarihinde Belediye Meclisi tarafından Adnan Menderes’e “İstanbul Fahri Belediye Reisi” unvanı verildi. 11 Temmuz 1958’de ise İstanbul Belediye Meclisi’nde yapılan oylama sonucunda Kemal Aygün, İstanbul belediye başkanlığına seçildi.

27 Mayıs 1960’dan sonraki dönemde, şehrin yönetiminde istikrar sağlanamadı. 10 Haziran 1960 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile, Belediye Kanunu’nun 94. maddesi uyarınca, belediye başkanlarının görevlerine yeni seçimlere kadar son verilerek atama yoluyla başkanlar atanma kararı alındı. Bu dönemde İstanbul’da sadece üç yıl içinde tam 7 kez belediye başkanı değişti.

1961 Anayasası’na uygun olarak, 27 Temmuz 1963 tarihinde çıkartılan yasa ile belediye başkanlarının seçiminde tek dereceli çoğunluk usulü getirildi. 17 Kasım 1963 tarihinde gerçekleşen yerel seçimlerle birlikte, İstanbul’un ilk seçilmiş belediye başkanı olarak Haşim İşcan göreve başladı.

3030 Sayılı Yasa’nın yürürlüğe girmesiyle başlayan Büyükşehir Belediyesi dönemi, 26 Mart 1984 tarihinde gerçekleşen ilk seçimle birlikte Bedrettin Dalan’ın Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçilmesiyle resmen başladı.

Valiler (1923-1954)

Vali Görev Başlangıcı Görev Bitişi Partisi
1 Ali Haydar Yuluğ 15.04.1923 8.06.1924 Cumhuriyet Halk Partisi
2 Emin Erkul 8.06.1924 12.10.1928
3 Muhittin Üstündağ 14.10.1928 4.12.1938
4 Lütfi Kırdar 8.12.1938 16.10.1949
5 Fahrettin Kerim Gökay 24.10.1949 26.10.1957 Bağımsız
6 Kemal Hadımlı (vekil) 12.07.1957 5.10.1957 Demokrat Parti
7 Mümtaz Tarhan 29.11.1957 11.05.1958
8 Ethem Yetkiner 14.05.1958 11.07.1958

Belediye Başkanları (1958-1984)

Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Partisi
1 Kemal Aygün 11.07.1958 27.05.1960 Demokrat Parti
2 Refik Tulga 27.05.1960 14.06.1960 Askerî
3 Şefik Erensü 14.06.1960 24.09.1960
4 Refik Tulga 24.09.1960 26.02.1962
Turan Ertuğ (vekil) 27.02.1962 16.03.1962
5 Kamuran Görgün 18.03.1962 30.01.1963
Kadri İlkay (vekil) 30.01.1963 31.01.1963
Niyazi Akı (vekil) 31.01.1963 28.02.1963
6 Necdet Uğur 28.02.1963 9.12.1963
7 Haşim İşcan 10.12.1963 11.03.1968 Cumhuriyet Halk Partisi
Faruk Ilgaz (vekil) 12.03.1968 6.06.1968 Adalet Partisi
8 Fahri Atabey 8.06.1968 9.12.1973
9 Ahmet İsvan 14.12.1973 11.12.1977 Cumhuriyet Halk Partisi
10 Aytekin Kotil 14.12.1977 12.09.1980
11 Hakkı Akansel 12.09.1980 30.08.1981 Askerî
12 Ecmel Kutay 30.08.1981 24.09.1982
13 Abdullah Tırtıl 24.09.1982 26.03.1984

dunden bugune istanbul belediye baskanlari 3

Büyükşehir Belediye Başkanları (1984-günümüz)

Büyükşehir Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Partisi
1 Bedrettin Dalan 26.03.1984 28.03.1989 Anavatan Partisi
2 Nurettin Sözen 28.03.1989 27.03.1994 Sosyaldemokrat Halkçı Parti
3 Recep Tayyip Erdoğan 27.03.1994 6.11.1998 Refah Partisi
4 Ali Müfit Gürtuna 12.11.1998 1.04.2004 Fazilet Partisi
Bağımsız
5 Kadir Topbaş 1.04.2004 22.09.2017 Adalet ve Kalkınma Partisi
Ahmet Selamet (vekil) 22.09.2017 28.09.2017 Bağımsız
6 Mevlüt Uysal 28.09.2017 17.04.2019 Adalet ve Kalkınma Partisi
7 Ekrem İmamoğlu 17.04.2019 6.05.2019 Cumhuriyet Halk Partisi
Ali Yerlikaya (vekil) 7.05.2019 27.06.2019 Bağımsız
-7 Ekrem İmamoğlu 27.06.2019 Görevde Cumhuriyet Halk Partisi

İstanbul Belediye Başkanları İle İlgili Videolar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Instagram takipçi hilesi
Başa dön tuşu