Sonar, su altı cisimlerinin mesafe ve yönünü akustik araçlarla tespit etme ve belirleme tekniğidir. Nesne tarafından yayılan veya yansıtılan ses dalgaları, bu tip sinyal cihazları tarafından tespit edilir ve içerdikleri datalar ile analiz edilir.
Bu tür sinyal sistemleri üç kategoriye ayrılabilir. Aktif sonar sistemlerinde bir akustik projektör dışarıya doğru yayılan ve bir hedef nesne tarafından geri yansıtılan bir ses dalgası üretir. Bir alıcı yansıyan sinyali alır ve analiz eder ve hedefin menzilini, yönünü ve göreceli hareketini belirleyebilir. Pasif sistemler, sadece hedef tarafından üretilen gürültüyü toplayan sensörleri almaktan ibarettir.
Bu şekilde tespit edilen dalga formları, yön ve mesafenin yanı sıra karakteristikleri tanımlamak için analiz edilebilir. Üçüncü sonar cihaz kategorisi, akustik yolun her iki ucunda bir projektör ve alıcı gerektiren akustik iletişim sistemleridir.
Bu cihaz ilk önce buz dağlarını tespit etmenin bir yolu olarak önerildi. Sonar’a ilgi, I. Dünya Savaşında denizaltı savaşının yarattığı tehditle daha da arttı. 1916’da denizaltıları tespit etmek için çekilen mikrofon hatlarından oluşan erken pasif bir sistem kullanıldı. Sonraki gelişmeler yankı sirenleri veya derinlik detektörü, hızlı tarama sonarı, yan tarama sonarı ve WPESS sonarıydı.
Çeşitleri
Aktif Sonar
Aktif sonar transdüserleri, suya akustik bir sinyal veya ses darbesi yayar. Bir nesne ses darbesinin yolundaysa, ses nesneden zıplar ve sonar dönüştürücüye bir “eko” döndürür. Transdüserde sinyal alma özelliği varsa, sinyalin gücünü ölçer. Transdüser, ses darbesinin yayılması ve alımı arasındaki süreyi belirleyerek, nesnenin aralığını ve yönünü belirleyebilir.
Pasif Sonar
Pasif sonar sistemleri, öncelikle deniz cisimlerinden (denizaltılar veya gemiler gibi) ve balinalar gibi deniz hayvanlarından kaynaklanan gürültüyü tespit etmek için kullanılır. Aktif sonardan farklı olarak, pasif sonar bulunamayan askeri gemiler veya okyanusu sessizce “dinlemeye” odaklanan bilimsel görevler için bir avantaj olan kendi sinyalini vermez.
Aksine, yalnızca kendisine gelen ses dalgalarını algılar. Pasif sonar, diğer pasif dinleme cihazlarıyla birlikte kullanılmadığı sürece bir nesnenin aralığını ölçemez. Çoklu pasif sonar cihazları, bir ses kaynağının üçgenleştirilmesine izin verebilir.
Sonar Cihazı Hangi Alanlarda ve Nerelerde Kullanılır?
- Deniz altı harita ve verilerinin daha doğru şekilde çıkarılması için,
- Deniz altında yapılan maden aramalarında,
- Balıkçıların balık sürülerini takip etmelerinde,
- Balığın cinsi ve yoğunluğunu tespit edilmesinde,
- Ülkelerin Deniz Kuvvetleri donanma gemilerinde kullanılır.
Vaktinin büyük bir kısmını denizlerde geçiren insanlar için özel olarak üretilen bir cihazdır. Bazı durumlarda hayat kurtarıcı bir rol üstlenebilir.
Sonar Cihazı ile ilgili videolar
https://www.youtube.com/watch?v=x3k7ACYUB5c
https://www.youtube.com/watch?v=cVR1thZn2JU
