Karbon profili olarak da adlandırılan karbon ayak izi, bir ürünle ilişkili toplam karbondioksit (CO2) ve diğer sera gazı (GHG) emisyonlarının (metan vb.) miktarıdır. Bir karbon ayak izi, bazen ürünün kullanımı ve geri dönüştürülmesi ya da imha edilmesi de dahil olmak üzere tüm tedarik zincirini kapsar.
Örneğin, kırsalda küçük bir evde yaşıyorsanız, şehirde yaşayan ve kendi aracını kullanan birinden daha küçük bir karbon ayak izine sahipsiniz. Bu kişiler çevre üzerinde daha az etkiye sahiptirler. Bu yüzden de onların karbon ayak izleri daha küçüktür
Atmosferdeki artan karbon seviyeleri gezegeni ısıtıyor ve Dünya’daki yaşamı tehdit ediyor. Doğrudan emisyon ve dolaylı emisyon olarak ikiye ayrılan karbon ayak izi, ekolojik ayak izinin alt başlıklarından sadece bir tanesidir ancak tüm alt başlıkların %60’ını içermektedir. Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın yayınladığı araştırma raporlarına diğer alt başlıklar şunlardır;
- Tarım Arazisi Ayak İzi
- Orman Ayak İzi
- Yapılandırılmış Alan Ayak İzi
- Balıkçılık Ayak İzi
- Otlak Ayak İzi
Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?
- Günlük hayatımızdaki küçük değişiklikler bile karbon ayak izimizi azaltabilir.
- İşe özel araçla gitmek yerine toplu taşımayı, yürümeyi, bisikleti ya da yenilenebilir enerjiyle çalışan bir aracı tercih edin.
- Diyetinizi ağırlıklı olarak mevsim sebzeleri, meyveler ve bakliyatlardan oluşturun.
- Bir şey satın almadan önce en az üç ya da dört kez düşünün. Onsuz yaşayabiliyorsanız, sadece indirimde olduğu için satın almanıza gerek yok.
- Yerel üreticilerden satın alınması gereken ürünleri alın.
- Az yakıt tüketen araçları tercih edin.
- Evinizde yer alan ev aletleri, ısınma ve aydınlatma gibi ürünleri sürdürülebilir olmasına özen gösterin. Örnek vermek gerekirse; evinizde sırf rahat olmak için kış aylarında kısa kollu ile gezerek kombiyi köklemeyin. Kombiyi daha az açın mevsime uygun giyinin.
- Atıklarınızı geri dönüşüme verin.
- Gün ışığından daha fazla yararlanın.
- Duş ve bulaşık gibi işlemlerde daha az su kullanın.
- Plastik kullanımını azaltın.
- Bilgisayarınızı kullanmadığınız zaman kapatın.
- Cep telefonlarında yer alan wellbeing özelliğini kullanarak telefonunuzun kullanma süresini azaltın.
Karbon Ayak İzi Nasıl Hesaplanır?
Birincil ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (arabalar ve uçaklar gibi) dahil olmak üzere fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan doğrudan CO2 emisyonlarını ölçerken, ikincil ayak izi, kullandığımız ürünlerin yaşam döngüsü boyunca dolaylı CO2 emisyonlarını, bunların nasıl kullanıldıklarını ölçer.
Bir ürünün üretiminden, taşınmasına ve hatta bertarafına kadar tüm süreçler aynı zamanda dolaylı bir karbon ayak izi de oluşturur. Örneğin, bir kilogram peynir üretimi ile bir kilogram tüketimi arasında atmosfere 12 kilogram karbondioksit salındığı hesaplanmıştır.
Uzmanlar, kişi başına düşen karbon ayak izinin yaklaşık olarak 4 ton olduğunu söylüyor. Karbon ayak izi, yakıt tüketimi x emisyon formülü ile hesaplanır.
Karbon Ayak İzi İle İlgili Videolar
