Fosfor Karanlıkta Nasıl Parlar
Fosfor insanın ve bütün canlıların dokularında kalsiyom fosfat olarak, doğada ise fosfar mineralleri halinde oldukça yaygın bir biçimde bulunur.
Doğada en fazla bulunan biçimi beyaz fosfor olup, kırk dört derecede erir, ışıksız ortamda ışır fakat hava ile temas edince tutuşur, beyaz dumanlar çıkartarak yanar, üstelik oldukça zehirlidir.
Fosfor, 17. yüzyılda Hennig Brand isimli simyacı tarafından insan idrarının ısıtılması ile hazırlanmış, ilk defa karanlıkta parlayan bir bileşik elde edilmiştir. Bu ilginç ve farkrlı olay, bir süre sonra fomülünü satın alan Krafft tarafından dünyaya pazarlanmaya ve tanıtılmaya başlanmıştır.
Normal olarak bir atomda elektronlar en düşük enerji seviyesinde bulunur. Cisme kuvvetli bir ışık vurduktan sonra, elektronlar ışıkta bulunan fotonları emerek uyarmaya başlar ve enerjilerinde meydana gelen artış daha dışta bulunana yörüngelere sıçramasına neden olur . Işığa karşı verilen bu reaksiyon, cisimde anında ısınma ya da aydınlanma olarak görülür. Böylece elektronların üzerinde bulunan enerjiyi tekrar verip, başlangıçta bulunan düşük enerji seviyeli konumlarına dönmeye çalışırlar.
Elektronların bu ilk konumlarına dönme, dönme sırasında da enerji verme ve ışık saçma olayı genel fizik kurallarına pek de fazla uymayan bir biçimde saniyeler, dakikalar, saatler hatta ve hatta günler sonra olabilir. Fosforlu olarak bilinen bu cisimler ışık veren kaynağın yok olmasından sonra da elektronları geri dönüş yolcuklarına ve bu süre zarfında üzerinde bulunan enerjileri ışık olarak vermeye devam ettikleri süre boyunca parlamayı sürdürürler. Elektronların ilk konumlarına dönmek için başlamış oldukları dönüş yolculuğu tamamlandığı zaman parlama da sona erer.
Baryum, çinko sülfür ve kalsiyum en iyi olarak nitelendirilen fosforlu maddelerdir. Saatlerde bulunan rakamların, yelkovan ve akrebin, bazı figürlerin ışıksız ortamda görünmelerini sağlayan fosforlu boyaların yapımlarında genel olarak çinko sülfür kullanılır. Çinko sülfüt laboratuvar ortamında kolay bir şekilde elde edilebilir.