Bilişsel davranışçı terapi, olumsuz ya da irrasyonel inançları sorgulayıp kaldırarak işlevsiz duyguları, davranışları ve düşünceleri değiştirmeye odaklanan bir psikoterapi şeklidir. Psikoterapinin içerisinde kullanılan bir yöntemdir. Çözüm odaklı bir konuşma terapisi biçimi olarak kabul edilen Bilişsel davranışçı terapi, düşüncelerin ve algıların davranışı etkilediği fikrine dayanmaktadır.
Sıkıntılı hissetmek, bazı durumlarda, kişinin gerçeklik algısını bozabilir. Bilişsel davranışçı terapisi, zararlı düşünceleri tanımlamayı, gerçekliğin doğru bir tasviri olup olmadığını değerlendirmeyi ve eğer değilse, bunlara meydan okumak ve üstesinden gelmek için stratejiler kullanmayı amaçlamaktadır.
Bilişsel davranışçı terapiler çocuklar, ergenler ve yetişkinler de dahil olmak üzere her yaştan insan için uygundur. Bilişsel davranışçı terapinin majör depresif bozukluk, anksiyete bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu, yeme bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluklar ve diğer rahatsızlıklar gibi sayısız duruma hitap edebileceğine dair kanıtlar vardır.
Bilişsel davranışçı terapisi, uygulayıcılar ve sigorta şirketleri arasında tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Çünkü belirli bir zaman dilimi olmamasına rağmen, genellikle 5 ila 20 seans olmak üzere kısa bir süre içinde etkili olabilir. Yapılan araştırmalar, yüz yüze terapi seanslarına ek olarak bilişsel davranışçı terapinin online olarak etkili bir şekilde verilebileceğini göstermektedir.
Bilişsel Davranışçı Terapi Nasıl Çalışır?
Bilişsel davranışçı terapisi, çocukluk olaylarının aksine gerçek zamanlı olarak mevcut duruma ve duygulara odaklanır. Uygulayan klinisyen muhtemelen aile öyküsü hakkında tüm detayları bilmek isteyecektir. Ancak geçmiş olaylara aşırı zaman harcamaz. Vurgu, bir kişinin endişe veya rahatsızlık ile sonuçlanabilecek ne söylediğidir.
Daha sonra bir kişi rasyonel endişeleri pratik olarak ele almaya ve mantıksız inançlara, ruminasyona ya da felakete meydan okumaya teşvik edilir. Örneğin, bekar olma konusunda üzülen bir kişi somut önlemler almaya teşvik edilecektir. Aynı zamanda bu bugünkü gerçeğe ekledikleri gereksiz olumsuzlukları ya da haksız öncülleri sorgulayacaktır.
Hangi Psikolojik Hastalıklarda Kullanılır?
Bu terapi yöntemi, pek çok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde kullanılabilmektedir. Bu hastalıklar şunlar olabilir;
- Akıl hastalığı belirtilerini yönetebilme
- Akıl hastalığı belirtilerinin tekrarlanmasını önleme
- İlaçlar iyi bir seçenek olmadığı takdirde akıl hastalığını tedavi etme
- Stresli yaşam durumlarıyla başa çıkma tekniklerini öğrenme
- Duyguları yönetmenin yollarını belirleme
- İlişki anlaşmazlıklarını çözme ve iletişim kurmanın daha iyi yollarını öğrenme
- Cinsel istismar ya da şiddet ile ilgili duygusal travmanın altından kalkmak
- Tıbbi bir hastalıkla baş etme
- Kronik fiziksel belirtileri yönetme
Düzelebilecek ruh sağlığı rahatsızlıkları şunlar olabilir;
- Depresyon
- Anksiyete bozuklukları
- Fobiler
- Travma sonrası stres bozukluğu
- Uyku bozuklukları
- Yeme bozuklukları
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Madde kullanım bozuklukları
- Bipolar bozukluklar
- Şizofreni
- Cinsel bozukluklar
Bilişsel Davranışçı Terapi ile ilgili videolar
