Takıntı hastalığı yani Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), insanların tekrarlayan, istenmeyen düşünceler, fikirler veya duygular (obsesyonlar) yaptıklarını, kendilerini tekrar eden bir şey yapma zorunluluğuna (zorlamalara) neden olan bir endişe rahatsızlığıdır. El yıkama, eşyaları kontrol etme veya temizleme gibi tekrarlayan davranışlar, bir kişinin günlük aktivitelerine ve sosyal etkileşimlerine önemli derecede engel olabilir.
Birçok insan düşüncelere veya tekrarlanan davranışlara odaklanır. Ancak bunlar günlük hayatı bozmaz ve yapı ekleyebilir veya işleri kolaylaştırabilir. Obsesif kompulsif bozukluğu olan insanlar için, düşünceler kalıcı ve istenmeyen rutinlerdir ve davranışlar katıdır. Kafalarındaki düşünceleri uygulamamak büyük sıkıntılara neden olur.
Obsesif kompulsif bozukluğu olan birçok kişi, saplantılarının doğru olmadığını biliyor ya da şüpheli bu duruma şüpheli bakıyor. Takıntılarının doğru olmadığını bilseler bile, Obsesif-kompulsif bozukluğu olan insanlar, odaklarını saplantılardan uzak tutmak veya zorlayıcı eylemleri durdurmak için zor zamanlar geçirirler.
Takıntı Hastalığı (OKB) Belirtlileri
Sadece takıntılı düşünceleriniz olması ya da zorlayıcı davranışlar sergilemeniz, saplantılı zorlayıcı bir rahatsızlığınız olduğu anlamına gelmez. Obsesif-Kompulsif Bozuklukta, bu düşünce ve davranışlar büyük sıkıntılara neden olur, çok fazla zaman alır (günde en az bir saat) ve günlük yaşamınıza ve ilişkilerinize müdahale eder.
Obsesif kompulsif bozukluğu’nun belirtileri aşağıda sıralanmıştır;
OKB’nin yaygın obsesyon belirtileri:
- Pislik veya mikrop bulaşmasından korkma
- Başkasına zarar vermekten korkma
- Hata yapmaktan korkma
- Toplum içerisinde rezil olmaktan veya sosyal açıdan kabul edilemez bir şekilde davranmaktan korkma
- Günahkar düşünmekten korkma
- Düzen, simetri, kusursuzluk ihtiyacı
- Aşırı kuşku ve sürekli güvence ihtiyacı
OKB’nin yaygın kompülsiyon belirtileri:
- Tekrar tekrar yıkanma, duş alma veya ellerini yıkama
- El sıkışmayı veya kapı koluna dokunmayı reddetme
- Kilit, ocak gibi şeyleri sürekli kontrol etme
- Günlük rutin işlerini yaparken içinden veya yüksek sesle sürekli sayı sayma isteği
- Sürekli bir şeyleri belli bir biçimde düzenleme
- Belirli bir sıraya göre yemek yeme
- Genellikle rahatsız edici olan, akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen kelimelere, görüntülere veya düşüncelere takılıp kalma
- Belirli kelimeleri, cümleleri veya duaları tekrarlama
- İşleri belirli bir sayıda yapma ihtiyacı
- Değeri olmayan şeyleri toplama veya biriktirme
Obsesif-Kompulsif Bozukluğu’nun Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk için iki ana tedavi psikoterapi ve ilaç tedavisidir. Genellikle, tedavi bunların bir kombinasyonu ile en etkili sonucu verir.
Psikoterapi
Bir tür psikoterapi çeşidi olan bilişsel davranışçı terapi, obsesif-kompulsif bozukluğu olan birçok kişi için etkilidir. Bu tür bilişsel davranışçı terapi, maruz kalma ve müdahalenin önlenmesi, sizi yavaş yavaş korkulan bir nesneye veya kir gibi bir saplantıya maruz bırakmayı veya kaygınızla başa çıkmanın sağlıklı yollarını öğrenmenizi içerir. Maruz kalma ve müdahalenin önlenmesi çaba ve pratik gerektirir. Ancak takıntılarınızı ve zorlamalarınızı yönetmeyi öğrendikten sonra daha iyi bir yaşam kalitesinin keyfini çıkarabilirsiniz.
İlaç Tedavisi
OKB’nin tedavisinde özellikle serotonin sistemi üzerinde etkili ilaçlar oldukça fayda sağlamaktadır. İlaçlı tedavinin ilk safhasında baş ağrısı, mide bulantısı, midede huzursuzluk ve uyku bozukluğu yaşanabilir. Bu sorunlar geçicidir. Bazı hastaların söylemeye çekindiği cinsel yan etkileri de olabilir. Fakat bu ilaçlar kullanımı sırasında ve sonrasında sorun çıkarmayan ilaçlardır.
İlaçların yan etkilerinin görülmesi için en az 2 hafta kullanılmalıdır. İlaçlar etkili olup olmadığını karar vermek için ise en az 10 hafta zaman geçmelidir. Doktorunuz ilaçların etkili olduğunu gözlemlediğinde doz değişikliği yapabilir.
Takıntı Hastalığı (OKB) ile ilgili videolar
