Premedikasyon Nedir, Premedikasyon Uygulama Yolları Nelerdir?
Premedikasyon süreci, anestezi öncesi ve hazırlık tedavisi olarak kendini gösteren kişilerin ameliyata hazırlanırken kullanılmaktadır. Bu işlem bir ilaç öncesi tedavi olarak son derece önemlidir.
Premedikasyon süreci, cerrahi prosedürün başlangıç noktası olarak gösterilebilir. Anestezi, bir hastanın ameliyatının temel unsurlarından biridir. Anestezi, işlem sırasında hastanın ağrı hissetmemesi ve işlemin kolaylıkla yapılabilmesi için gerekli bir işlemdir. Premedikasyon, anestezi öncesi bir kişiye ilacın verildiği aşamadır.
Premedikasyon Nedir?
Premedikasyon ilk olarak 1920’de Amerikan Mc Meckan tarafından kullanılmıştır. Halkta ameliyat öncesi ilaca cesaret enjeksiyonu denir. Özellikle ameliyat öncesi heyecan ve korkuyu gidermek, istenilen etkiyi elde etmek için hastaya uygun bir şekilde bir ilacın uygulanması olarak tanımlanmaktadır.
Premedikasyon, ameliyat sırasında kullanılan ilaçların emilimi ve etki süresi dikkate alınarak ameliyattan yaklaşık 1 ila 2 saat önce uygulanmalıdır. Mevcut ilaç reçeteleme yöntemleri; ilaç seçimi ve dozu hastanın yaşı, ameliyatın türü ve kaygı düzeyine göre belirlenir. Hastalara ameliyat öncesi psikolojik destek de ilaç ihtiyacını azaltacaktır.
Premedikasyon Neden Yapılır?
- Salgıları azaltmak,
- Ameliyat öncesi kaygı, korku ve heyecanı gidermek,
- Metabolizmayı yavaşlatarak narkotik madde ihtiyacını azaltmak,
- İstenmeyen reaksiyonları önlemek,
- Ameliyat sonrası kusma ve mide bulantısını önlemek için,
- Mide hacmini ve pH’ı azaltarak aspirasyon riskini ortadan kaldırır,
- Amnezi sağlar.
Premedikasyon amaçlarına ulaşmak için en yaygın olarak kullanılan ilaç grupları şunlardır:
- Antikolinerjikler: Skopolamin, atropin, glikopirolat
- Mide asidini ve hacmini azaltan ilaçlar
- Dopamin antagonistleri: Metoklopramid, fenbutanon, fenotiyazin
- Sedatif-hipnotikler: Secobarbital, barbitüratlar
- Narkotik analjezikler: Fentanil, morfin, domeridin, buprenorfin
- Antihistaminikler: Hidroksizin, Difenhidramin
- H1 histamin antagonistleri: Prometazin, siklizin, difenhidramin
- Siklosan: Haloperidol, droperidol
- Aspirasyon riskini azaltan ilaçlar: Histamin H2 blokerleri; ranitidin, simetidin. Antasitler; Sodyum Sitrat, Magnezyum Trisilikat
Premedikasyon Uygulaması Nasıl Yapılır?
Premedikasyon, hastayı uykuya hazırlamada son derece önemli bir adımdır.
- İlaç şeklinde ağızdan alınabilir.
- Damar yolu açılarak da uygulanabilir. Anestezi, ameliyat olacak kişiler için çok önemli bir işlemdir.
- Premedikasyon, anestezi sürecinin çeşitli aşamalarında da yer almaktadır.
Ameliyat öncesi ilaçlama sürecinde kullanılan ilacın hazırlık aşamaları şu şekildedir:
- Ameliyattan önce eller yıkanmalıdır.
- Kişi eldiven giymelidir.
- Doktor tarafından ilaç listesinden sipariş edilen ilaç, teyit için dikkatlice okunmalıdır.
- Ecza dolabından ilaç alırken ilacın adı ve ilacın son kullanma tarihi kesinlikle kontrol edilmelidir.
- İlacın adı dikkatlice okunmalı, ilaç enjektöre çekilmeden önce ve çekildikten sonra ampul veya flakon tekrar kontrol edilmelidir.
- Hasta için doğru ilacın hazırlanması sağlanmalıdır. Bu önlem, olası hata ve kesintilerin önüne geçilmesi açısından son derece önemli bir alışkanlıktır.
- İlaç şırıngaya çekildikten sonra ilacın adı, 1 cc’deki ilaç miktarı, saat ve tarih etikete yazılarak vakit geçirilmeden şırıngaya yapıştırılmalıdır.
- İlaç hazırlanırken muhafaza ve sterilite kurallarına uyulmalıdır.
Premedikasyon sürecinde öncelikle hasta belirlenir, ilaç hazırlanır ve uygulanacak ilaç detaylı olarak hastaya iletilir. Hastanın onayı alındıktan sonra işleme başlanır.
Premedikasyon intramüsküler, subkutan, intravenöz, rektal ve oral yollarla uygulanabilir ve pediatrik hastalarda rektal ve oral yollar genellikle ilk tercihtir.