Kötü rüya görmek dönem dönem hepimizin başına gelen bir sorundur. Bazen bunun sıklığı artarak can sıkıcı bir hal alabilir ve psikolojimizi olumsuz yönde etkileyebilir (sık görülen ve tekrar eden rüyalar). Bu durumun elbette pek çok nedeni vardır. Rüyalarımızın çoğunun bilinç altı tepkimesi olarak ortaya çıktığı veya içinde bulunduğumuz ruh halini simgesel olarak yansıttığı düşünülmektedir. Gördüğümüz bu negatif rüyalar sıklaştıkça hayat standartlarımız da etkilenir.
Gerçeklik algımızda bir takım problemler, rüyanın etkisinden çıkamamak, hayata adapte olamamak, anksiyete- huzursuzluk, iç sıkıntısı, içe kapanma, depresyon, uykuya dalmakta güçlük veya uykuya direnç gösterme gibi pek çok bozuklukla karşılaşılabilir. Peki gördüğümüz bu tarz rüyaların nedenleri nelerdir ve neler yapılabilir? Biz de bu yazımızda size bu soruların cevabı niteliğinde bilgiler veriyor olacağız, yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Kötü Rüya Görmenin Nedenleri Nelerdir?
- Dengesiz Ruh Hali
Yaşantımızdaki çalkantılar, stresli olaylar, sıra dışı olumsuz gelişmeler, ani ve beklenmedik durumların meydana gelmesi ruh halimizi olumsuz yönde etkiler. Örneğin; sınav kaygısı, işsizlik (maddi sıkıntılar), bir ilişkinin veya evliliğin sona ermesi, bir yakınımızın vefatı (yas süreci) gibi sorunların varlığı, gördüğümüz rüyaların seyrini değiştirebilir. Veya hiç bir sorun yokmuş gibi görünürken, bilinç altımızda anlamlandıramadığımız kaygılı süreçler işlemesi halinde de yine rüyalarımız kötüleşebilir.
- Kullanılan Bazı İlaçlar
Kronik hastalıklarımızın varlığında kullandığımız bir takım ilaçlar da rüyalarımıza etki edebilmektedir. Kimi zaman rahat bir uyku çekebilmek ve daha sakin hissedebilmek için aldığımız antidepresanların bırakılması ya da ihmal edilmesi durumunda da, kötü rüyalar devreye girebilir. Bu nedenle ilaç prospektuslerini dikkatlice okumak gerekir.
- Dopamin Hormonunun Eksikliği
Dopamin beyin ve hafıza kontrolünde ve zevk alma sisteminde vücut tarafından doğal bir süreç ile üretilmektedir. Bunun eksikliği ise huzursuz bacak sendromundan depresyona ve uyku bozukluklarından kabus görmeye kadar geniş bir alana etki etmektedir.
- Uyku Öncesi Yanlış Beslenme
Uyumadan 2 saat önce beslenmenin kesilmesi en sağlıklı olanıdır. Ancak bir de yatma saatine yakın yenilen ağır yemekler, tuzlu ve baharatlı gıdalar mekanizmayı olumsuz etkileyerek hazım problemlerine yol açar. Ayrıca kafein içeren yiyecek ve içeceklerde de uyarıcı etken söz konusudur. Bu da uyku kalitemizi bozarak rüyalarımızı kabusa dönüştürebilir.
- Kişilik Özellikleri ve Travmatik Geçmiş
İçe kapanık, hayalperest, olumsuz bakış açısı gelişmiş, duygularını ifade etmekte güçlük yaşayan insanlar genellikle kötü rüya görmeye eğilimlidirler. Bunun dışında çocukluğunda; taciz, tecavüz gibi istismara uğrayan, şiddetin hüküm sürdüğü bir aile ortamında büyüyen kişiler de olumsuz rüyalar görerek, o anları farklı simgelerle zihinlerinde tekrar tekrar yaşamaya meyillidirler.
- Çocuklarda Ekran Maruziyeti
Çocuklar izledikleri korku filmlerinden, bazı çizgi film karakterlerinden, duydukları bir hikayeden çok çabuk etkilenirler. Öyle ki bunu kendi hayal dünyalarında şekillendirip geliştirebilirler. Bu da onlara korkunç rüyalar olarak geri dönebilir.
- Ateşli Hastalıklar ve Uyku Apnesi
Vücut ısısının yüksek olduğu durumlarda kalp atışlarının hızlanması ve nefes alışverişinin düzensizleşmesi nedeniyle, beyin merkezinde oluşan savunma sistemi rüyalarımıza yansıyabilmektedir. Uyku apnesinde ise kişinin sağlıklı bir solunum gerçekleştirememesi göğsünde sıkışıklığa ve kabuslara neden olabilmektedir.
- Hamilelik
Gebelik döneminde (özellikle ilk hamileliklerde) anne adayının yükselen hormonları stres seviyesini arttırabilmektedir. Ayrıca yeni bir hayata başlayacak olmanın verdiği kaygılı halin yanı sıra, bebeğinin sağlığı ile ilgili endişeleri ve/veya doğum korkusu da hakim olabilmektedir. Bu durumda hamile kadınlarda, tekrarlayan kabuslar görülme ihtimali oldukça yüksektir.
Kötü Rüya Görmeye Karşı Neler Yapılabilir?
- Stres faktörünü ortadan kaldırabilmek adına yoga veya meditasyon gibi rahatlatıcı egzersizlere yönelinmesi uygun bir yaklaşım olabilir.
- Kullanılan ilaçların prospektusunde böyle bir yan etkiye rastlandığında, hekim ile görüşme sağlanarak durumun anlatılması gerekir.
- Dopamin hormonu ile ilgili testlerin yaptırılması ve eksikliği halinde gerekli tedavinin uygulanması önem taşımaktadır.
- Uyumadan 2-3 saat önce beslemenin kesilmesi gerekir. Özellikle akşam yemeklerinin ağır ve yağlı olmayacak şekilde planlanması tavsiye edilmektedir.
- İçe dönük veya geçmişinde travmaları olan kişilerin, mutlaka en kısa sürede bir uzmandan yardım alarak psikolojik destek görmesi gereklidir. Böylece kötü rüyaların sıklığının kısa sürede azaldığı gözlemlenecektir.
- Çocuklarda ekran süresi olabildiğince kısa tutulmalı ve izlenilen yayınlar ebeveyn kontrolünden geçirilerek sınırlandırılmalıdır.
- Uyku apnesi gibi sorunların tedavisi gecikmeden yapılmalı, kişiye kaliteli ve konforlu bir uyku ortamı hazırlanmalıdır.
Kötü Rüya Görmenin Nedenleri İle İlgili Video
