Epilepsi (Sara) Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Epilepsi Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir? Epilepsi, kısa süreli olarak şuur kaybına ya da kas tutulmalarından şiddetli konvülsiyonlara kadar değişebilen ve belirli aralıklarla tekrarlayabilen nöbetler ile karakterize kronik bir rahatsızlıktır. Epilepsinin bir diğer adı ise Sara‘dır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)‘ye göre dünya çapında 65 milyondan fazla birey bu hastalık ile mücadele etmektedir. Bu bireylerin yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelerde ikamet etmektedir.

Uzmanlar, Türkiye’de yaklaşık 1 milyon kişinin aktif epilepsiye sahip olduğunu tahmin etmektedir. Epilepsi belirtileri, bireyler arasında bir takım değişiklikler gösterse de, bu durum her zaman bir bireyin günlük yaşamını  etkileyebilecek nöbetlere sebep olmaktadır.

Epilepsinin Belirtileri Nelerdir?

Epilepsi hastalığı, insan beynindeki bir fonksiyonun bozulması ile ortaya çıktığı için beynin etkilendiği bölgeye göre belirtileri değişiklik gösterebilir. Fakat genel anlamda epilepsi belirtileri şunlardır;

• Vücutta ani kasılmalar
• Kol ve bacaklarda kontrol edilemeyen titremeler
• Bilinç kaybı
• Sürekli olarak baş sallama hareketi
• Kısa bir süre konuşmalara cevap verememe
• Sabit bir noktaya odaklanmak
• Aşırı ve hızlı göz kırpmak
• Korku, anksiyete ya da dejavu gibi psikolojik belirtiler

Nöbet Öncesi (Aura) Belirtileri

Nöbet, beynin küçük bir kısmında yaşanıyorsa, nöbet başlamadan önce bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Buna aura adı verilir. Bu belirtiler genel olarak şunlardır;

• Uyuşma
• Görme ya da duyma değişiklikleri
• Hoş olmayan kokuları alma
• Mide bulantısı ya da midede baskı hissi
• Ani korku hissi

Epilepsi Nedenleri Nelerdir?

Epilepsinin ortaya çımasındaki ana neden tam olarak bilinmemektedir. Fakat bazı durumların epilepsiye sebep olduğu bilinmektedir. Bu durumlar şunlardır;

• Yaş: Bu durum belirli bir yaş grubunu etkileyebilir. Epilepsinin en sık görüldüğü yaş aralığı 55 yaş ve sonrasındaki yaşlardır.
• Beyin Enfeksiyonları: Ensefalit ve menenjit gibi iltihaplı hastalıkların epilepsinin ortaya çıkma riskini arttıran hastalıklardandır.
• Çocukluk Nöbetleri: Bazı çocuklarda sara hastalığı ile bağlı olmayan nöbetler görülebilir. Bu durum özellikle yüksek ateşli hastalık geçiren çocuklarda meydana gelir. Aynı zamanda bu durum çocuğun yaşı ilerlemesi ile sonlanabileceği gibi epilepsiye de dönüşebilir.
• Demans: Alzheimer hastalığı gibi durumlarda sara nöbetleri geçirme olasılığı yüksektir.
• Vasküler Rahatsızlıklar: İnme gibi durumlardan sonra beyinde hasarlar oluşabilir. Beyinde hasar gören doku nöbetleri tetikleyebilir.
• Kafa Travması: Kafa üstü düşe ya da çarpmalarda ortaya çıkan kafa travmaları, epilepsiye sebep olabilir. Özellikle spor branşlarından kafa bölgesinin gerekli ekipmanlar ile korunması çok önemlidir.
• Aile Öyküsü: Ailesinde ya da yakın akrabalarında sara hastalığı bulunan kişilerin, diğer insanlara göre epilepsiye yakalanma olasılıkları daha yüksektir. Anne ve babası da epilepsi hastası olan çocuklar yaklaşık yüzde 5 oranında bir yatkınlığa sahiptir.

Epilepsinin Tedavisi

Epilepsi genellikle antiepileptik ilaçlar ile başarılı bir şekilde tedavi edilir. Epilepsi teşhisi konan kişilerin yaklaşık %60  ila % 70’i ilaçlarla nöbet kontrolüne kavuşmaktadır. Diğerleri kişiler ise zaman zaman nöbet geçirmeye devam edebilirler.

Nöbetler ilaç tedavisinden sonra da tekrarlamaya devam ederse, ameliyat ve vagus sinirinin uyarılması gibi diğer tedavi seçenekleri uygulanabilir. Özellikle çocuklarda ketojenik diyet düşünülebilir. Nöbet kontrolü amacı ile tamamlayıcı tedaviler uygulanır. Tamamlayıcı tedavilere verilen herhangi bir değerlendirmeyi kesinlikle doktorunuz ile birlikte yapmalısınız.

Nöbet Geçiren Bir Kişiye Nasıl Yardım Edilir?

Sara nöbeti geçiren bir kişiye şunları yapmalısınız;

• İlk olarak sakin olmalısınız. Hastayı zarar görmeyecek bir pozisyona getirin. Yan çevirmeniz daha iyidir.
• Kesinlikle hareketlerini durdurmaya ya da dilini dışarıya çıkarmaya çalışmayın.
• Varsa kemer, kravat ve baş örtüsü gibi eşyalarını gevşetin ya da tamamen çıkarın.
• Kesinlikle su içirmeye çalışmayın.

Epilepsi hastalarının dikkat etmesi gerekenler şunlardır;

• İlaçlarınızı tam saatinde kullanın.
• Balkon ya da terastan sarkma gibi durumları yapmayın.
• Yalnız yüzmeyin.
• Banyo yaparken kapıyı kilitlemeyin.
• Televizyon ve  bilgisayar gibi sürekli parlayan ışıklara uzun süre bakmayın.
• Uzun süre susuz kalmamaya dikkat edin.
• Aşırı yorgunluk kaçının.
• Uykusuz kalmayın.
• Kafa darbelerine karşı dikkatli olun.

Epilepsi (Sara) ile ilgili videolar