Eleştirel Düşünme Nedir? Nasıl Geliştirilir?
Temel düşünme becerileri arasında yer alan eleştirel düşünme, edinilen bilgilerin gözden geçirmeyi ve bu bilgilerin doğruluğunu araştırmayı içermektedir. Bu yüzden her insanda olması gereken beceriler arasında yer alır. Edindiğimiz bir bilgiye hemen inanmak yerine onu eleştirel bakış açısı ile sorgulamak son derece önemlidir. Gelin eleştirel düşünme ile ilgili biraz daha derinlere girelim.
Eleştirel Düşünme Nedir?
Eleştirel düşünme, olayları daha iyi analiz etmenize ve daha doğru kararlar almanıza yardımcı olan son derece değerli bir düşünme tekniğidir. Bu etkili yöntem için entelektüel araçlardan yararlanmanız gerekmektedir. Böylece sistematik analizler yapabilir ve sizin için en uygun olan kararları verebilirsiniz. Bu düşünme becerisi içerisinde, akıl yürütme, analiz, kavramsallaştırma, sentezleme ve son olarak da değerlendirme gibi aşamaları barındırır.
Bu aşamalar sayesinde, hem günlük hayatta karşılaştığınız basit kararlarda hem de daha önemli ve karmaşık kararlarınızda akılcı ve mantıklı sonuçlara ulaşmanız mümkün olacaktır. Eleştirel düşünme biçimi, günlük düşünme pratiklerinden biraz farklıdır. Günlük düşünmede genellikle gözlem, akıl yürütme, iletişim, refleks ve deneyim kompleksi ön planda olurken, eleştirel düşünme tekniğinde olayları tarafsız bir bakış açısıyla farklı açılardan değerlendirmeniz gerekmektedir.
Eleştirel Düşünme Yeteneği Nasıl Geliştirilir?
Size bir soru sorulduğunda, ilk olarak akla sorgulama pratikleri gelir. Zihin, adeta durmaksızın çalışan bir makine gibidir. Bu nedenle, fikirleri taze tutmak, mantıklı kararlar almak ve eleştirel bir bakış açısına sahip olmak için sorgulama pratiklerinden yararlanmak oldukça önemlidir. Eleştirel düşünme becerisini geliştirmek için değişik ruh hallerinde hangi kararları aldığınızı takip etmeye özen göstermelisiniz.
Mutlu olduğun zamanlarda verilen kararlar ile üzgün anlarda yönelinen çözümlerden birbirinden farklıdır. Farklı duygu durumlarında benzer kararları alıyorsanız, doğru bir eleştirel değerlendirme sürecini gerçekleştirdiğinizi anlamış olabilirsiniz. Sürekli olarak yeni bilgiler edindiğinizde, kararlarınızın da değişip yeniden şekillendiğini fark edersiniz. Hayatla ilgili öğrendikleriniz arttıkça, sağlam düşüncelere sahip olmak için emin adımlarla ilerleyebilirsiniz.
Eleştirel Düşünme İçin Bazı Pratikler
Yaşamın her aşamasında karşılaşacağımız çözülmesi gereken pek çok sorun bulunmaktadır. Bu süreçlerde akıllıca kararlar verebilmek için eleştirel düşünme tekniklerini kullanmak oldukça önemlidir. Eleştirel düşünme becerisini, belirli pratiklerle adım adım geliştirmek mümkündür.
Bu alanda en kolay uygulanabilir pratiklerden biri, iyi bir dinleyici olmaktır. Farklı bakış açılarına sahip insanların görüşlerini dinlediğinizde, olayları tarafsız bir şekilde değerlendirme fırsatı yakalarsınız. Böylece eleştirel ve sorgulayıcı bir bakış açısının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Her zaman farklı görüşlere katılma zorunluluğumuz olmasa da, yeni bakış açılarından ilham alabilmek son derece önemlidir. Yeni fikirlere kapalı olmak, eleştirel düşünme sürecini sekteye uğratan önemli bir etkendir. Bu nedenle, hayat boyu öğrenmeye ve araştırmaya odaklanan bir yaşam tarzı benimsemeye özen göstermek gereklidir.
Öğrenme süreci, hiçbir zaman bitmeyen ve keyifli bir yolculuktur. Farklı koşullar ve olaylarla nasıl başa çıkabileceğimiz konusunda sorgulamalar yaparak eleştirel düşünme becerisini canlı tutabiliriz. Böylece yeni deneyimlere sahip olmak ve özgün bakış açıları geliştirmek mümkün olacaktır.