Dalak şişmesi tıbbi adı splenomegali olan rahatsızlık olarak adlandırılır. Kan hastalıkları karaciğer ve birçok sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Vücutta önemli bir organ olan dalak şişmesi nedenleri farklı sebeplere bağlı olarak şişebilir. Belirtileri ve tedavisi için teşhis ve tanı konulmasında tedavinin hızlanması için önem taşır. Dalak şişmesinin belli başlı nedenleri şöyle açıklanabilir.
- Kan hastalıkları
- Karaciğer hastalıkları
- Tümörler
- Otoimmum hastalıkları
- Enfeksiyonlar
Gibi nedenler dalak şişmesine neden olabilir. Anormal olarak büyüyen dalak şişmesi tıpta splenomegali ismiyle bilinmektedir. Birçok hastalığın işareti olarak enfeksiyon nedeni ile karaciğer hastalığı nedeni ile kaynaklanan durumlardan dalakta büyüme ve şişme görülmektedir.
İlginizi çekebilir: Lenf Kanseri Lenfoma Hastalığı Nedir? Belirtileri Neler ve Tedavi Yöntemleri Neler?
Dalak büyümesi belirtileri yorgunluk , karın ağrısı, ateş gibi belirtiler görülür. Önemli bir organ olarak bağışıklık sisteminde görevi olan dalak şişmesinin birçok hastalığın belirtisi olarak bazı rahatsızlıklarda ortaya çıktığı görülür.
Dalak Şişmesi Nedenleri Belirtileri
Kaburga bölgesinin sol alt kısmında yer alan dalak yoğun efor sarf ettiren egzersizler sonrası koşma ve düzensiz olarak yapılan futbol maçı sonrasında ortaya çıkabilir. Şişme sonucu ağrı hissedildiğinde bu egzersizlere ara vermek gerekir.
Birbirine çarpan organların yoğun tempo sonucu yorulması sonucu ağrı oluşabilir kişiyi rahatsız edebilir. Geçici olduğundan müdahale gerektirmeyen ancak dinlendiğinde normale dönen durum olarak görülür. Isınmadan yapılan spordan dolayı ortaya çıktığı için spor öncesi vücudu esnetmek dalak şişmesi durumunu önleyebilir.
İlginizi çekebilir: Dalak Nedir? İşlevi Nedir?
Dalak Şişmesi Hangi Durumda Başka Hastalıkların Habercisidir ?
Genelde yoğun aktivite sonrası ortaya çıkan dalak şişmesi en fazla yarım dakika da dinlendiğiniz süre içinde geçicidir. Sürekli geçmeyen yan ağrılar bir hastalığın habercisi olabilir. Bazı parazitik ve viral enfeksiyonlar vücuttaki savunma işlevini harekete geçirip dalak büyümesi sorununa neden olabilir.
Karaciğer de problemler dalak şişmesi ve büyümesi nedenlerinden biridir. Ayrıca kan hücresi bozukluklarından dolayı lösemi ve lenfoma kanserine bağlı olarak dalak şişmesini tetikleyici hastalıklarda görülebilir. Lenf hastalıkları kronik enfeksiyon gibi hastalıklar dalak büyümesi problemlerine neden olabilirler.
Dalak Büyümesi Teşhisi
Fiziki muayenede hastanın derin nefes alması ile tespit edilen dalak muayene sırasında hissedilmese de büyüdükçe karın sol üst tarafından göbek kısmına kadar kaburgaların bitimine doğru geldiğinden 2 cm civarında ele gelir. Daha fazla büyüdüğünde karnın orta kısmında elle hissedilebilir.
İlginizi çekebilir: Mide Spazmı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Şişman kişilerde hissedilmesi zor olan dalak şişmesi zayıf olan kişilerde normal boyutlarda hissedilir. Dalak şişmesini teşhis etmek için gerekli testler yapılmalıdır.
Dalak Şişmesini Teşhis Etmede Kullanılan Testler
- Ultrason testleri
- Kan testleri
- Kemik iliği testi
- Bilgisayarlı tomografi(BT)
- Ultrasonografi
- MRG Manyetik rezonans
Düşük maliyetli olduğundan ve genelde güvenilir sonuçlar verdiği için ultrasongrafi yapılan tarama testlerinden biri olarak kullanılır. Kan testleri trombosit sayısını beyaz ve kırmızı kan hücrelerini belirlemek için yapılmaktadır. Kemik iliğinin sağlıklı olup olmadığını belirlemede kullanılan kemik iliği aspirasyonu testi yapılmaktadır.
İlginizi çekebilir: Kemik Erimesine Karşı 7 Öneri!
Bu test bazı kanser türlerini belirlemede yardımcı olur. Dalaktan kan akışının nasıl olduğunu değerlendiren BT bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans MRG görüntüleme ile organın kıvamını belirlemede kullanılan testlerdir. Dalak şişmesinin nedenlerini belirlemede başka testlere de gereksinim duyulabilir. Sebebi bulunamayan dalak büyümesinde gizli enfeksiyondan şüphelenilebilir.
Enfeksiyon nedenlerini araştırmada CBC denilen tam kan sayımı ile kemik iliği ve kan kültürleri testi sayesinde mikroorganizmalarda kan enfeksiyonu ve bakteriyel rahatsızlık olup olmadığı belirlenebilir.
Dalak Şişmesi Tedavisi Nasıl Olur?
Dalak şişmesi ya da büyümesine neden olan hastalıkların ortadan kaldırılması için bu komplikasyonların ortadan kaldırılması gerekir. Dalak fazlaca büyüyüp şiştiğinde yırtılma riski doğuracağından bu riski ortadan kaldırmak için tedbirler alınmalıdır. Tedavide alttaki sebepler ortadan kaldırılırsa hasta eski sağlığına kavuşabilir.
Dalak şişmesinde Nasıl Beslenmeli?
Beslenme bu rahatsızlıkta önemli bir durumdur. Sağlıklı olabilmek için bazı hususlara dikkat etmede fayda vardır. Vücudun şişkinliğini gidermek için bol su içmek detoks etkisi yaptığından şişkinliğin giderilmesinde önemlidir. Taze meyve sebze tüketimi ve anflimatuar özelliğe sahip yeşil yapraklı sebze ve balık, zencefil ve zeytinyağı gibi besinleri tüketmekte fayda vardır.
Yağlı yiyecekler yerine lifli yiyecekler ve protein içeren besinleri tüketmek gerekir. Bu sırada şeker tüketimini de şişkinliğin önlenmesi için tüketmemekte fayda vardır. Aşırı tuz tüketimine de dikkat ederek vücut şişkinliğini önlemeniz mümkündür. Bu kurallara dikkat ederek dalak büyümesi riskinden korunmak mümkün olabilir.
Dalak Şişmesi Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri ile ilgili Videolar
Kaynak: 1
