Spiritüalizm, yani şu ruhların varlığına inanma meselesi, maddi olmayan bir gerçeklik olduğunu söylüyor. Hani, metafizik bir gözle bakarsak, dünya dediğimiz yer en az iki şeyden oluşuyor: madde ve ruh. İlk kez 1796’da Emanuel Swedenborg denen adam yazmış bunu. Indigenous dinlerde de var zaten, ruhlarla konuşma falan hep o işler.
Spiritüalizm, farklı alanlarda farklı anlamlara gelebiliyor:
- Din: Ölülerle iletişim kurma inançları
- Felsefe: Ruh ve can var der, her şeyin spiritüel olduğunu savunur.
- Metafizik: Asıl gerçeklik ruh ya da zihin der.
- Etik: Dünya işlerinden çok spiritüel konular önemli der, idealizm ya da ascetizmle bağdaştırır.
- Epistemoloji: Mistisizmle aynı anlamda kullanılabiliyor bazen.
- Sanat: Gerard Tempest’in “Abstract Spiritualism” diye bir akımı var. 1953’ten 90’lara kadar zihninin gözüyle peyzajlar çizdiğini dile getirmiş.
Spiritüalizmin Tarihi
Spiritüalizmin tarihi bayağı eskiye, hatta antik çağlara kadar gidiyor. Şamanizm, animizm gibi inançlar hep bunun başlangıcı aslında. Edward Burnett Tylor’un animizm teorisi mesela, paralel dünyalar var diyor, ruhlarla iletişim de cabası. Christian spiritüalizm ise erken Hıristiyanlıkta çıkmış, sonra First Spiritual Temple ya da Greater World Christian Spiritualist Association gibi hareketlerle devam etmiş.
İlginizi çekebilir: Ritüellerden Sertifikaya Uzanan Yol: Cadılık Eğitimi Nedir?
Farklı yerlerde farklı şekiller almış bu arada:
- Fransa’da: 1848 öncesi spiritizm (Kardecist) denen bir şey var, Alphonse Cahagnet’in magnetist işleriyle bayağı popüler olmuş.
- Native American tarafında: 19-20. yüzyılda Christian kiliseler etkilemiş, ama Carlos Castaneda gibilerin yaptıkları büyük tartışma çıkarmış.
- Karayip’te: La Mesa Blanca, Egungun, Santería gibi karışık pratikler yaygın.
- Hindistan’da: Mediumship kültleri, Brahma Kumaris gibi hareketler hep spiritüel inançları yansıtıyor.
- Japonya’da: Reibai mediumları, Japan Psychic Science Association falan modern spiritüalizmi temsil ediyor.
Modern Psikolojide Spiritüel Akımlar
Modern psikoloji, spiritüel akımları terapötik pratiklere entegre ederek ruhsal boyutları anlamaya çalışmaktadır. Bu entegrasyon, özellikle transpersonal psikoloji, mindfulness ve pozitif psikoloji gibi alanlarda belirgindir.
Transpersonal Psikoloji
Transpersonal psikoloji, 60’larda humanistik psikolojiden çıkmış. Spiritüel ve mistik deneyimleri teoriye katmışlar. Ego ötesi deneyimlere, spiritüel büyümeye odaklanıyor. Abraham Maslow ve Stanislav Grof gibi isimler bayağı katkı yapmış. Ama Ernest Hilgard gibi eleştirenler de çıkmış, “Bu marjinal bir şey ama bilimsel mi emin değiliz” demişler. Yine de bu alan, insanın spiritüel potansiyelini keşfetmesine yardım ediyor. Meditasyon, journaling, müzik terapisi gibi holistik şeyler terapilere giriyor.
Mindfulness ve Meditasyon
Mindfulness ve meditasyon, Budist ve Doğu geleneklerinden geliyor. Modern psikolojide stres azaltma, kaygı yönetimi için kullanıyorlar. Jon Kabat-Zinn mesela, mindfulness’ın terapilerde nasıl işe yaradığını bayağı göstermiş. Bu pratikler duygusal dengeyi düzeltiyor, anksiyete ile başa çıkmayı kolaylaştırıyor. Araştırmalar diyor ki, mindfulness beyne iyi geliyor, stres hormonu kortizolu düşürüyor.
İlginizi çekebilir: Mindfulness (Farkındalık) Nedir? Nasıl Yapılır?
Pozitif Psikoloji
Pozitif psikoloji, mutluluk, iyilik, insan potansiyeli falan derken spiritüel inançlarla da bağ kuruyor bazen. Martin Seligman’ın çalışmaları mesela, anlam ve amaç duygusunun psikolojik iyi oluşu artırdığını söylüyor. Spiritüel pratikler de hayata anlam katıyor bence. Araştırmalara bakarsak, spiritüel inançlar sigara-alkol kullanımını azaltıyor, stresle başa çıkmayı güçlendiriyor, sosyal desteği artırıyor. Ama katı dini topluluklarda suçluluk, utanç gibi olumsuz şeyler de olabiliyor tabii.
Sonuç
Son dönemde oldukça popüler bir konu olan Spiritüalizm ile ilgili bilgiler vermeye çalıştım. Bu tarz akımlara ve inançlara ilgi gösteren pek çok insan var. Ben daha çok ilgi duymayan ve inanmayan taraftayım. Çeşitli kaynaklardan hatta yabancı kaynakları da karıştırarak böyle bir yazı kaleme aldım. Yurt dışındaki insanlarda benim gibi düşünüyor. Yani inananlarda var inanmayanlarda. Karar sizin.
İlgili Videolar
Kaynak: 1
