Öz Disiplin Nedir? Öz Disiplin Kazanmak İçin 10 Öneri
Öz disiplin, her bireyin sahip olması gereken yararlı bir yetenektir. Genellikle öz disiplinden bahsedildiğinde, insanların sıkı, hatta bazen eleştirel ve kısıtlayıcı bir yaşam tarzı oluşturmak gibi algıladığı kavramlar akla gelir. Ancak aslında öz disiplin, içsel gücünüzü kullanarak sağduyulu davranma, eyleme geçmeden önce düşünme, öncelikleri belirleme ve tepkileri kontrol etme yetisiyle ilişkilidir.
Öz disipline sahip bireyler, pes etmeksizin ilerlemek ve sabırlı olmak gibi önemli özellikleri geliştirmişlerdir. Aynı zamanda kısa vadeli tatminleri erteleyerek hedeflere ulaşma gücüne sahiptirler. Öz disiplin, herkesin hayatında olumlu bir etki yaratabilecek bir beceridir.
Öz Disiplin Neden Önemlidir?
Öz disiplinin ne olduğunu yukarıda açıkladık. Bu adımda, artık öz disiplinin ne olduğunu ve ne anlama geldiğini öğrenmiş bulunuyorsunuz. Hayatta pek çok hedefe ulaşmak için bu beceriye gereksinim duyacaksınız. Örneğin, bu yıl üniversite sınavına hazırlanıyorsanız, 4 ya da 5 yıl kadar önce lise sınavına hazırlanıyordunuz. O hazırlık süreci, temel olarak hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşma üzerine kuruluydu. İşte tam da bu noktada öz disiplinin önemi açığa çıkıyor.
Hayatta, tüm hayallerin ve hedeflerin için planlar yapman ve çaba harcaman gereklidir. Ancak ne yazık ki, hayat her zaman beklendiği gibi ilerlemez. Zor günlerin gelmesi kaçınılmazdır, yorgunluk ve üzüntü yaşanacaktır. Ancak bu zor anlarda hala etkili olabilir misiniz? Yapmak istediklerinizi gerçekleştirebilir ve planlarınıza sadık kalabilir misiniz?
Araştırmalar sonucunda, yüksek öz disiplin becerisine sahip bireylerin daha sağlam ilişkiler kurduğunu, disiplinsiz kişilere kıyasla daha mutlu ve daha az stresli olduklarını biliyoruz. Fiziksel ve zihinsel olarak daha sağlıklı oldukları ve daha uzun ömürlü oldukları bir gerçektir.
Öz disiplin, kendi gelişimine odaklanmak, mutlu ve huzurlu bir yaşam için son derece kritik bir adımdır. Kendi gelişimine yönelik irade ve öz disipline sahip olmanız gerekir, çünkü yapmak istediğiniz diyet, spor ve ders programlarını istikrarlı bir şekilde uygulamak öz disiplin olmadan mümkün değildir. Bu noktada, öz denetim oldukça önemlidir.
Disiplin, olumlu alışkanlıklar edinmenin temel taşıdır. Başarının anahtarı, hedefler belirlemek, planlar yapmak ve bu planlara sadık kalmaktır. İşte bu aşamada öz disiplin devreye girer ve bu hedeflere ulaşmak için gereken kontrol mekanizmasını sağlar.
Öz Disiplin Kazanmak İçin 10 Öneri
1) Küçük Adımlarla Başlayın
Hiçbirimiz bir gecede daha fazla öz disiplin kazanamayız, ancak gerçek şu ki, daha fazla öz disiplin geliştirmek için hemen şimdi adım atmak gerekmektedir. Öz disiplini artırmak için yalnızca 2 dakikanızı ayırmak yeterli olabilir, ancak küçük ve sık yapılmayan görevlerle başlayarak, kısa bir süre içinde öz disiplininizin arttığını fark edeceksiniz. Örneğin, her sabah yatağınızı düzeltmek, akşam yatmadan önce çantanızı hazırlamak, ders çalışmaya başlamadan önce masanızı düzenlemek veya sabahları esneme hareketleri yapmak gibi adımlar, bu konuda güzel başlangıçlar olabilir.
2) Günlük Plan Yapın
Gün içerisinde yapmanız gereken görevleri öncelik sırasına koyarak bir not defterine kaydetmek veya telefonun notlar bölümünde tutmak, kesinlikle öz disiplin gelişiminize büyük katkı sağlayabilir. Özellikle sabah uyanır uyanmaz o günkü görevleri büyük ya da küçük fark etmeksizin listelemek ve bu görevleri gün içinde tamamladıkça işaretlemek, öz disiplin geliştirmenin kısa bir yoludur ve oldukça etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkar.
3) Dikkat Dağıtıcıları Kendinizden Uzak Tutun
Beyin, aynı anda birçok şeye odaklandığında zihinsel gücünü zayıflatabilir. Öz disiplin, zihinsel gücümüzle ilişkilidir ve tek bir işe odaklanmak, öz disiplin gelişimimize olumlu katkılarda bulunabilir. Dikkat dağıtıcı unsurları baştan engellemek için ise aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz.
Kitap okurken, telefonunuzu “rahatsız etme” ya da “sessiz” moduna alın. Ders çalışırken, Pomodoro uygulamalarından birini kullanın; plan yaparken, televizyonu veya müziği tamamen kapatın; dinlenmeye ihtiyacınız varsa ve biraz dizi keyfi yapmak istiyorsanız, Whatsapp bildirimlerini kapatın.
4) İhtiyaçlarınızı Kabul Edin
Öz disiplin kazanmak için, fiziksel, duygusal ve zihinsel ihtiyaçlarınızı göz ardı etmemeniz gerekmektedir. Eğer uykuya ihtiyacınız varsa, öncelikle hücrelerinizi dinlenmiş hissettirecek derin bir uyku almaya özen göstermelisiniz. İçinizi dökmeye ihtiyaç duyuyorsanız, ancak yalnızlık hissi sizi sıkıyorsa, öncelikle sizi rahatsız eden düşünceleri bir kağıda dökmek terapi gibi etki edebilir.
Eğer zihinsel olarak yorgun hissediyorsanız, zihninizin dinleneceği keyifli aktivitelere zaman ayırarak zihinsel tazelik kazanabilirsiniz. Bu temel ihtiyaçlarınıza önem verip karşıladığınızda, öz disiplin konusunda attığınız adımlar daha etkili ve verimli olacaktır.
5) Yol Arkadaşı Bulun
Öz disiplini artırmak istediğinizde, bu yolculuğu yalnızca kat etmek zorunda değilsiniz. Güvendiğiniz birkaç arkadaşınızla bir araya gelerek, bir öz disiplin destek grubu oluşturabilirsiniz. Bu destek grubu, birbirinizi motive ederek öz disiplin konusunda ilerlemenize yardımcı olabilir. Ayrıca bu grup ile haftalık hedefler belirleyebilir ve haftanın sonunda kimin hedeflerini daha fazla gerçekleştirdiğini değerlendirme fırsatı bulabilirsiniz.
6) Ön Yargıları Kendinizden Uzak Tutun
Öz disiplin yeteneğinizi güçlendirmeye karar verdiğinizde, sizi eleştirecek ve motivasyonunuzu zayıflatacak kişilerle karşılaşmanız muhtemel olacaktır. Ancak hatırlamanız gereken şey, bu sizin hayatınız ve bu konuda verdiğiniz kararlar sizin sorumluluğunuzdadır.
Her kim olurlarsa olsun, kendi hedefleriniz doğrultusunda bu olumlu adımları atmaktan çekinmeyin ve sizi yargılayan insanlardan uzak durun. Öz disiplin planlarınızı, gerekmediği sürece bu kişilerle paylaşmamaya özen gösterin. Ayrıca, eleştiri duyduğunuzda, bu tür insanlardan gelecek eleştirilere karşı sakin bir şekilde “Bu konuyu tartışmak istemiyorum.” diyerek konuyu kapatma hakkına sahipsiniz.
7) Öz Disiplinli Halinizi Görselleştirin
Hedeflediğiniz versiyonunuzu görselleştirmek, yani zihninizde canlandırmak, oldukça etkili bir stratejidir. Beyin, hayal edilen ve gerçek arasındaki farkı bilişsel olarak ayırt etmez. Dolayısıyla, kendi öz disiplinli halinizi zihninizde canlandırdığınızda, beyniniz bu halinizi zamanla gerçek olarak kabul etmeye başlar.
Öz disiplin becerilerinizi geliştirmek için, öz disiplin konusunda ilham aldığınız kişileri düşünün ve her gece, kendi öz disiplinli versiyonunuzu zihinsel olarak canlandırarak bunun keyfini çıkarın. Beyin, size daha fazlasını başarma konusunda yardımcı olacaktır.
8) Davranış Zinciri Oluşturun
Alışkanlıkların kök salması için ortalama olarak 21 gün süresine ihtiyaç vardır. Bu nedenle, öz disiplin geliştirmenin etkili bir yolunu oluşturmanın yolu, bir davranış zinciri kurmaktır. Davranış zincirinin ilk basamağında, 21 gün boyunca uygulamak istediğiniz davranışı belirlemeniz gerekmektedir. İlk adımda küçük bir başlangıç yapmanız tavsiye edilir.
Örnek vermek gerekirse, daha düzenli ve tertipli bir yaşam tarzı benimsemek istiyorsanız, 21 gün boyunca her gün 20 dakikanızı düzenleme işlerinize ayırmak başlangıç için uygun bir adım olabilir. Burada en önemli faktör, zinciri sürdürmektir, ne kadar çok iş tamamladığınızdan ziyade sürekliliği sağlamaktır.
9) Kendinize Acımasız Olmayın
Bu tür hedeflerin zaman gerektirdiğini unutmayın ve mükemmeliyetçiliği bir kenara bırakın. Elbette sabahları erken kalkma isteğinizi yerine getiremediğiniz zamanlar olacaktır. Şeker yememeye karar verip, ara sıra kaçamak yapabileceksiniz. Önemli olan, bu zinciri kırdığınızda kendinize karşı anlayışlı olmak ve hedeflerinize geri dönebilmek için kendinize inanmaktır. Çünkü eğer kendinize inanmazsanız, başkalarının size inanmasını beklemek anlamsız olur.
10) Başarınızı Kutlayın
Öz disiplini artırmak için en keyifli ve etkili yöntemlerden biri, başarılarımızı kutlamaktır. Herkes tembel veya üşengeç değildir; sadece içsel motivasyonlarını bulmakta zorlanabilirler. Bu nedenle, başkalarının sizi motive etmesini beklemek yerine, kendi kendinizi ödüllendirmenin yollarını keşfetmek önemlidir. Çünkü bu ödülü gerçekten hak ediyorsunuz. İçsel motivasyonu bulmak ve başarılarınızı kutlamak, öz disiplin geliştirmenin en etkili yollarından biridir.