Günlük hayatın yoğunluğu içerisinde oldukça fazla hafıza sorunu yaşarız. Bundan 3 gün önceki yaptığımız bir iş ile ilgili hatırlamamız gereken şeyler olduğunda dahi hafızamızı zorlarız. Ancak otobiyografik hafızaya sahip bireylerin böyle sorunları yok. Bu yeteneğe sahip insanlar yaşadığı hayatı tüm detayları anında hatırlayabiliyor.
Peki, otobiyografik hafıza tam olarak nedir? Dünya üzerinde sadece 20 kişide olduğu düşünülen bu özel yeteneği inceleyelim.
Otobiyografik hafıza geçmişle ilgili tüm detayları hatırlayabilme durumudur. Kişi, bu özel yetenek sayesinde bundan 15 yıl önce yediği yemeğin tadını, mekanı, yemeği getiren garsonu ve dahasını zorlanmadan hatırlayabilir.
İlginizi çekebilir: Hafızayı Canlı Tutmak İçin 10 Egzersiz
Discovery Channel’da yer alan habere göre bu yeteneğe sahip kişilere 15 yıl öncesinden rastgele tarih ve saatlerde ne yaptıkları sorulduğunda tüm ayrıntılarıyla size o anı anlatabiliyorlar. Bu mucizevi beyinler incelendiğinde, yapılarının diğer insanların beyin yapılarından oldukça farklı olduğu tespit edilmiş.
Otobiyografik hafızaya sahip bireylerin beyin yapıları nasıldır?
Sıradan beyin yapısına sahip insanların semantik belleği (uzun süreli bellek) hatırlamak istediğiniz bir restaurantın adresini size söyleyebilir. Ancak bu restaurantın masa düzenini, garsonun ismini, bahşiş kutusunun ne tarafta olduğunu veya mekanın kokusunu anımsamada zorluk çıkartabilir.
İlginizi çekebilir: Hafızayı Güçlendiren 8 Besin
İşte tam bu kısımda otobiyografik hafıza devreye girer. Bu belleğe sahip insanlar tüm bu ayrıntılara zorlanmadan erişebilirler.
Bu özel yetenek geçmiş deneyimler ile kazanılan haz, zevk, duygu ve hisleri bellekte tutar ve kenarda tuttuğu bu bilgiler ile geleceğine yön verebilir. Geçmişten gelen bu veriler, kişinin şu andaki ve gelecekteki olacaklara ışık tutmasına yardımcı olur.
Otobiyografik bellek beynimizin neresinde yerini aldı?
Otobiyografik bellek çoğunlukla beynin frontal korteksini etkiler. Frontal korteks beynin karar alma, duygu değişimi ve bellek kısmından sorumludur. Demans yani bunama hastalığına yakalanan insanlar incelendiğinde frontal korteksi bölümünün oldukça hasarlı olduğu tespit edilmiş.
Yapılan bir çalışmaya göre kişilerden geçmiş deneyimleriyle ilgili anılar hatırlanması istendiğinde ya da ilk aşklarından bahsettiklerinde beynin frontal korteksi bölümü harekete geçiyor. Bu bölüm kişinin özfarkındalık kazanması, geçmişe ve geleceğe yolculuk kısmında uyarılıyor.
Otobiyografik belleğe sahip insanlarda bu kısım o kadar güçlü ki; geçmişe gidip alması gereken bilgiyi tüm ayrıntılarıyla birlikte hatırlıyor. Öyle ki; hatırlanmak istenen andaki duygu değişimleri, kokular dahi tüm netliğiyle kişinin belleğinde yerini koruyor.
Frontal Kosteksi zarar gördüğünde ne olur?
Beynimiz bu korteksi sayesinden geçmişten öğrendiğimiz tüm veriler geleceğimize yön verir. Küçük bir çocukta bu bölüm yeterince gelişmediği için geçmişteki verilerini gelecek için kullanmakta bizim kadar iyi değillerdir.
Aynı zamanda bunama hastalığına yakalananlar da aynı şekilde geçmişten öğrendiklerini hatırlayamadıkları için yarına dair herhangi bir planları yoktur.
İlgili Videolar
