Oksidatif Stres Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Oksidatif stres, vücuttaki serbest radikallerle antioksidanlar arasındaki dengesizlik sonucunda kendisini gösteren psikolojik bir problemdir. Oksijen içeren moleküller, eşit olmayan elektronlara sahip olduklarından dolayı serbest radikal olarak adlandırılırlar. Bu serbest radikallerdeki eşit olmayan elektronlar, diğer moleküllerle kolayca tepkimeye girerler. Bu durum, vücutta uzun zincirli kimyasal tepkimelere yol açabilir. Bu tepkimelere oksidasyon denir. Vücutta normal ve gereklidir.
Beden sağlığını optimal seviyede tutmak için stresten uzak durmak son derece önemlidir. Oksidatif stres, bildiğimiz stresle doğrudan ilişkili olmayan, ancak çeşitli kalp rahatsızlıkları, cilt sorunları, uyku problemleri ve kronik yorgunluk gibi problemlere neden olabilen bir durumdur. Bu stres, vücuttaki serbest radikallerin artması ya da antioksidan seviyelerinin düşmesi sonucunda hücrelerdeki dengesizlikten kaynaklanır. Oksidatif stresin azaltılması için uzman desteği almak ve hayat tarzında gerekli bazı değişiklikleri yapmak gereklidir.
Oksidatif Stres Belirtileri Nelerdir?
Oksidatif stres, vücudun tüm yapılarını etkileyen bir durumdur. Özellikle deriyi kaplayan epidermis, dış etkenlerle doğrudan temas halinde olduğundan sürekli olarak oksidatif strese maruz kalır. Cildin yüzeyinde ya da daha derin katmanlarında, serbest radikaller cilt yapılarının esnekliğinden büyük ölçüde sorumlu olan değerli kolajen dahil proteinlerin yenilenmesini engelleyebilir. Bu da ciltte erken yaşlanma, kırışıklıklar, ince çizgiler, matlık ve çeşitli cilt rahatsızlıklarına yol açabilir.
Oksidatif stresin belirtileri genel itibari ile şu şekildedir;
- Yorgunluk
- Hafıza problemleri
- Beyin sisi
- Kas ve eklem ağrıları
- Ciltte kırışıklık artışı
- Saçlarda beyazlama
- Görme problemleri
- Baş ağrısı
- Sese duyarlılık ve hassasiyet
- Enfeksiyona yatkınlık
- Kontrolsüz kan şekeri
Spor İle Oksidatif Stres Tedavi Edilebilir Mi?
Vücudunuzda spor ya da inflamasyon yoluyla oluşan serbest radikaller, biyolojik sürecin önemli bir parçası olarak karşımıza çıkar. Vücudun kendini sağlıklı tutmasının bir yoludur. Ancak, ozon kirliliği, bazı pestisit ve temizleyiciler, sigara dumanı, sağlıksız beslenme, alkol ve kötü yaşam biçimi gibi etkenlerle artan serbest radikaller, vücuda zarar verme potansiyeline sahiptir.
Serbest radikallerden ve oksidatif stresten tamamen kaçınmak imkânsızdır. Oksidatif stresin vücut üzerindeki olumsuz etkilerinizi en indirmek için uygulanabilecek çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerin en önemli olanı, antioksidan seviyesini artırmak ve serbest radikal oluşumunu olabildiğince düşürmektir.
Oksidatif Stres Nasıl Engellenir?
Serbest radikal üretimini ve oksidatif stresi tamamen ortadan kaldırmak imkansızdır. Ancak vücudunuzda oksidatif stresi ve zararlı etkilerini azaltmak için yapabileceğiniz önemli adımlar bulunmaktadır.
Oksidatif stresi azaltmanın en önemli yollarından biri beslenmedir. Sağlıklı bir diyetle yeterli miktarda antioksidan almanız mümkündür. Günlük olarak en az beş porsiyon taze meyve ve sebze tüketmek, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu antioksidanları karşılayabilir.
Aşağıdaki besinler antioksidan bakımından oldukça zengindir;
- Böğürtlen
- Frenk üzümü
- Kiraz
- Narenciyeler
- Kuru erik
- Koyu yeşil yapraklı bitkiler
- Brokoli
- Havuç
- Domates
- Zeytin
- Fındık
- Balık
- Zerdeçal
- Tarçın
Oksidatif Stresin Etkisini Azaltmak İçin Yapmanız Gereken Değişiklikler
- Düzenli bir spor programı uygulayın.
- Günlük yaşamın getirdiği streslerden uzak durmaya çalışın.
- Sigarayı bırakın.
- Tarım ilaçları, gıda katkıları ve radyasyondan olabildiğince uzak durmaya çalışın.
- Çok fazla temizlik malzemesi kullanmayın
- Dışarı çıkacağınız zaman güneş kremi kullanın
- Alkolü bırakın.
- Yeterli miktarda uyuyun. (Günde en az 7-8 saat)
- Aşırı yemek yemeyin.
- Taze meyve ve sebzeleri fazlaca tüketin