Nebula (Bulutsu) Nedir? Nebula Nasıl Oluşur?
Nebula (Bulutsu) Nedir?
Nebula, uzay bilimi ile ilgili bir kavram olmasının yanı sıra, nebulalar dünya üzerinden çıplak gözle görünebilme özelliklerine sahiptirler. Tanım olarak bakıldığı zaman en sade anlamı ile nebulalar, uzay boşluğundaki gaz bulutlarıdır.
Uzay boşluğunda oluşan nebulaların görünebilmesindeki sır, söz konusu gaz bulutlarına yıldızların ışık yansıtmalarıdır. Bu sayede gaz bulutları yani nebulalar, uzayda buluta benzer bir görüntü ortaya koyarlar. Nebulalar, görünüşlerine bakıldığında bir renk cümbüşüne benzemelerinin yanı sıra, karanlık bölgelerde meydana gelen gaz bulutlarının da renk cümbüşüne benzemeleri için az da olsa ışığa ihtiyaç duyarlar.
Nebulaların Yapısı
Evrende gözüken en görkemli renk cümbüşünü ortaya koyan nebulaların yapısı araştırıldığında, gaz ve yoğun toz bulutlarından oluştuğu görülmektedir. Yalnızca insanların yaymış oldukları ışık ile dünyadan da gözüken nebulalar, bir önceki yaşamlarında birer yıldızdılar. Bir yıldız evrendeki misyonunu tamamladığında, renklerin birbirlerine karıştığı gaz bulutlarına dönüşmektedirler.
Geçmişten günümüze gelindiğinde insanlığın gelişimi için bilim dalları ile ilgilenilerek sürekli olarak yeni buluşlar aranmıştır. Buluşların çoğu ise meraktan dolayı ortaya çıkmıştır. Gökyüzü de insanoğlunun sürekli gözlemlemeye çalıştığı ve merak etiği bir olgu olarak nitelendirilebilir. Günümüzün yüksek teknoloji dünyasında astronomi bilimi ile ilgili çok fazla gelişme yaşansa da hala merak uyandıran birtakım sorunun yanıtı bulunamamıştır. Bu sorulardan birisi de nötron yıldızlarıdır. Astronomi ile ilgilenen bilim insanlarının hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadıkları nötron yıldızları, nebula oluşumundan bir evre önce ortaya çıkmaktadır.
Kırmızı Süper Bir Dev
Evrende var olan her yıldızın bir ömrü vardır. Yaşını tamamlayan her yıldız, genişleyerek bir nötrol yıldızına ya da karadeliğe dönüşmektedir. Söz konusu nötron yıldızları, beyaz cüce olarak adlandırılmasının yanı sıra olduklarından çok daha fazla genişleyerek birer kırmızı süper deve dönüşebilirler. Kırmızı süper bir dev haline bürünen yıldızın bünyesinde barındırdığı sıcaklık tam olarak hesaplanamasa da söz konusu sıcaklığın 100 milyon derece olduğu düşünülmektedir. Akıl sınırlarını zorlar biçimdeki bu sıcaklık derecesine bağlı olarak yıldızın çekirdek kısmından evrene çok büyük oranda gaz salınımı olmaktadır. Söz konusu gazlar nebulalardır.
Ömrünü tamamladıktan sonra kırmızı bir süper deve bürünen yıldızlardan büyük oranda ve çok hızlı derecede gaz çıkışı ortaya çıkar. Bundan dolayı nebulaların bünyelerinde barındırdıkları gaz ve toz bulutları çok yoğun bir orandadır. Kırmızı süper devden gaz çıkışı başladıktan sonra boşluktaki dağınık gazlar birbirlerine çok daha fazla yaklaşırlar. Bu yakınlaşmanın neticesi de nebulaların yoğunluk derecesini artıran önemli bir etkendir.
Nebulalarda yer alan gazların sıcaklık değerleri 15 bin dereceye yakındır. Nebulalarda bulunan gazlar, füzyon reaksiyonu başlatarak hidrojen il birleşirler. Nebulada gerçekleşmekte olan söz konusu füzyon reaksiyon işlemi, ortamda yeni bir yıldızın oluşacağının habercisidir.