Karizmatik insanlar diğer insanlara göre bir adım öndedir. Karizmatik insanların bazı özel iletişim becerileri sayesinde, iş ve özel yaşamlarında önemli avantajlara sahip oluyor.
Yaptıklarıyla ister sevin ister nefret edin, Bill Clinton, Steve Jobbs ve Tony Blair‘in ortak noktaları karizmalarıdır. Bu ortak özelliği yani karizmaları sayesinde, yanlarındaki insanların ona daha sadık olmasına ve daha çok çalışmalarını sağlar. Bu güce sizde sahip olmak istemez misiniz?
Araştırmalara göre karizmanın aşağıdaki özelliklere dayandığını gösteriyor;
- Yazılı ve sözlü iletişim yeteneği,
- Etkili anlatım ve metafor kullanımı,
- Öz güven,
- Anlatımı destekleyecek ve duyguları yansıtacak bir vücut dili kullanımı
Çekici ve cazibeli olmanın kurallarından en önemlileri; insanlarla göz teması kurmak ve gülümsemek. İnsanlara kişisel sorular sorup, kendileri hakkında konuşmasını sağlamak onlarla empati kuracak sözler sarf etmek önemlidir.
Karizmatik liderler ise insanları uzaktan etkiler, onlarla doğrudan temas kurmaları gerekmez. İkisi arasındaki fark şudur; çekici insanlar popüler olur ama karizmatik insanlar öyle olmak zorunda değildirler.
Bu konuyu örneklerle açıklamak gerek;
Hillary Clinton ve Bill Clinton
Liderlik koçu karizmayla ilgili bir kitabın yazarı olan Olivia Fox Cabane‘ye göre, “Sevilmeden de karizmatik olabilirsiniz“.
Olivia Fox ,karizmanın çeşitleri olduğuna inanıyor. Sinemada gösteri yapmasını seven Marilyn Monroe‘da örnek bulan ve öğrenmesi zor ‘yıldızlara özgü‘ karizma; dikkatlice dinlemeyi gerektiren ‘odaklanma‘ karizması ve Budist lider Dalai Lama‘nın sergilediği ve öğrenilebilir türden ‘iyilik‘ karizması.
Karizma etkisi
Karizmatik davranışlar sergilemenin sayısız yararı vardır. Örneğin, etkilemek istenen insanların önem verdiği değerlerle örtüşen değerlere sahip çıkılması halinde ‘karizmatik etki‘ oluşur. Lozan Üniversitesinden örgütsel davranış profesörü John Antonakis‘egöre, “İnsanlar kendilerinin ifadesini sizde bulacak, sizin gibi olmaya çalışacak, sizin yolunuzdan gitmek isteyecektir” cümlesiyle karizma etkisini anlatmaya çalışmıştır.
Karizma,insanların yardımcı olma ve ortak çalışma isteğini de artırmakta. Antonakis’e göre, “Karizma sadece insanların tercihlerini değil, aynı zamanda başkalarının ne yapacağına dair düşüncelerini de etkileyerek yardımcı olur“.
Bu etkilerin sonucuna dair araştırmacılara göre, bunun güvene dayandığını gösteriyor. Yani karizmatik liderlerin , çalışanları veya ekibinin ona karşı olan güveninden kaynaklanıyor. Sonuç olarak karizma güven de kazandırıyor. Hatta bu anlamda güvenin artması daha kolay veya güven kazanması daha kolay oluyor.
Apple’ın kurucusu ve eski CEO’su Steve Jobbs karizmatik lider olarak örnek gösterilir.
Nasıl karizmatik olunur?
Örneklerle ve bazı araştırmacıların demeçleriyle karizmanın etkisi ve özelliklerini anlattık. Peki ya biz de karizmatik biri olmak için neler yapmalıyız? Karizmatik lider nasıl olmalı ?
Karizmatik lider taktiklerinin öğrenilmesi yoluyla bu özellik geliştirilebilir.
Nasıl mı?
- Bunun için metaforlar,
- hikayeler,
- anılar,
- tezatlıklar
- listeler,
retorik sorular gibi kategorilerden oluşan dokuz sözel taktik gerekir. Konuşmacının söylediklerine inandığını göstermesi, hedef kitlenin duygularını paylaşması, onların kendilerinden beklentilerini yükseltmelerini sağlaması ve özgüven aşılaması önemlidir.
İngiltere’nin eski başbakanlarından ‘Demir Leydi‘ lakabıyla bilinen “Margaret Thatcher, retoriği ve bu taktikleri kullanması nedeniyle inanılmaz karizmatikti” diyor Antonakis. Thatcher’ın konuşmaları birçok deyim ve kelime oyunlarının yanı sıra retorik sorular, hikayeler, tezatlar, listeler ve yüksek hedefler içeriyordu.
İngiltere’nin ‘Demir Leydi’ lakabıyla tanınan eski başbakanı Margaret Thatcher etkili hitap biçimiyle karizmatik bir lider olarak görülüyordu.
Ama önemli olan sadece kullanılan kelimeler değil. Vücut dili, jestler, yüz ifadesi ve ses tonunun da vermek istediğiniz mesajı destekler nitelikte olması gerekir. “İnsanların size inanması için inandırıcı olmanız lazım” diyor Antonakis.
Hillary Clinton’ın Bill Clinton’dan daha az karizmatik olmasının bir nedenini de buna bağlıyor. “Bill Clinton’a kıyasla Hillary çok soğuk bulunuyor; kocası kadar sıcak ve halktan biri olma imajı sergileyemiyor.” Ayrıca onun yüz ifadeleri, jestleri ve tonu, iletmek istediği mesajı desteklemiyor, “ezbere konuşuyor” havası veriyordu.
Yöneticilere karizma eğitimi veren Fox Cabane, kullanılacak stratejinin ne tür bir karizma istendiğine bağlı olduğunu söylüyor.
“Otorite karizması örneğin bir yangın var ve herkesi dışarı çıkarmak gerektiğinde işe yarayan karizmadır. İnsanların sizi ne kadar sevdiği önemli değildir, önemli olan sözünüzü dinletmektir.”
Bu karizmayı güçlendirmenin en iyi yolu özgüveninizi geliştirmektir. Dövüş sporlarına gitmek ve fiziksel duruşunuza özgüven katmak önemlidir.
Karizmatik liderler şirketin yararı için kişisel risk alarak örnek olurlar. Elon Musk bu özelliğiyle karizmatik bulunuyor.
“Rakibini kendi bölgesinden kovmaya çalışan büyük bir goril gibi durmak gerçekten işe yarıyor” diyor Cabane.
Apple’ın eski CEO’su Steve Jobbs’un konuşmalarını yıllar boyunca defalarca izleyen Cabane, onu “görsel karizma”nın en iyi örneği olarak görüyor.
“1984’teki ilk konuşmasında Jobbs çok bilmiş bir öğrenciyi andırıyor. Ne bir varlık ne de sıcaklık sergiliyor. Ama 2000’lerden itibaren karizma unsurlarını görüyorsunuz. Önce varlığını hissettirmeye başlıyor, izleyicilerle göz teması var ve ürüne değil onlara odaklanıyor. Daha sonra ise gücünü sergilemeyi, sahneyi ve sesini iyi kullanmayı öğreniyor.”
İnsanların daha karizmatik görüldüğü diğer durum ise ölüm sonrası. Yapılan araştırmalar, insanlar öldükten sonra olduklarından daha karizmatik görüldüklerini gösteriyor.
Nasıl Karizmatik Olunur ile ilgili Videolar
