Halka Arz Nedir? Şartları Nelerdir?
Halka arz, satışa çıkarılan hisselerin satışını ilan eden, tüm yatırımcıların hissedar olmasının önünü açan bir şirketin faaliyetidir. Bu işlem, şirketi ve varlıklarını birkaç hisseye bölünerek yatırımcılara satmaktır.
Pek çok şirket, bu yönteme farklı nedenler ile başvurabilir. Başarılı şirketler, iş alanlarını genişletmek, yatırımlarını finanse etmek, yüksek büyüme oranlarına sahip olmak, diğer yandan da, banka kredisine veya borçlanmaya başvurmadan, yatırım yapmak ve borçlarını geri ödemek için kısa finansal kaynakları olan şirketleri halka açık olarak hisse senedi olarak satar.
Yatırımcılar ise hisse senedi satın alarak borsada işlem gören şirketlerin değerine yatırım yapma olanağına da sahip olmuş olurlar. Halka arzlar, özellikle uzun vadede olumlu sonuçlar doğurmak için tercih edilir.
Halka satış yöntemi, birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılmaktadır. Halka açık olmayan şirketlerin ilk kez halka arzları yapılıyorsa buna birincil, daha önce halka arzı gerçekleşmiş fakat istenileni alamayarak bir kez daha arz edilmiş ise buna da ikincil arz denir.
Halka Arz Şartları Nelerdir?
Bir şirketin halka arzının gerçekleşebilmesi için bazı şartlar vardır.
Aracı Kurumlar ile İletişim Halinde Olmak
Halka satış yapmak isteyen şirketler önce aracı kurumla iletişime geçmeli ve bir komisyonculuk sözleşmesi imzalamalıdır. Halka satış için ilgili kurum yetkili bir aracı kurum olmalıdır. Sözleşme imzalanarak halka arz işlemi sonrasında süreç başlamış olur.
SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) ile İletişim Kurmak
Şirketini halka açmak isteyen firmalar, Sermaye Piyasası Kurulu ile bir sözleşme imzalamak durumundalardır. Bu nedenle Sermaye Piyasası Kurulu’nun kontrol ve kararına tabidirler. Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine uyduktan sonra kamuya açıklanabilir. Bu işlemlerin gerçekleşmesi ile aracı kurum, şirketin halka arzını talep etmek için Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na bir başvuruda bulunur.
Şirketin Verilerinin Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa İstanbul Tarafından İncelenmesi Gerekir
Şirketin merkezi, genel faaliyetleri, piyasa değeri gibi faktörler İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve Sermaye Piyasası Kurulu yetkilileri incelenmesi gerekir. Arz işlemine mani olacak bir durum olmadığı takdirde, bu verilerin uygulanabilirliği kabul edildikten sonra şirketin halka arzı fiilen başlatılmış olur.
Şirketler Ne Kazanır?
Şirketlerin bu işlemi yapmasının sebepleri vardır. Bu sebepler doğrultusunda aşağıdaki avantajları elde etmiş olurlar.
- Mali yapıları güçlenir
- Finansman sağlarlar
- Prestijlerini arttırırlar
- Likidite sağlarlar
- Kredibiliteyi yükseltirler
- Şirket değerlerinde artış sağlanır