Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?
Günümüzde istenmeyen gebelikler çeşitli doğum kontrol yöntemleri ile önlenebilmektedir. Gebeliği önlemek için, siz ve eşiniz için en uygun doğum kontrol yöntemini seçebilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapı
Hap östrojen (kadınlık hormonu) ve progesteron (yumurtlama hormonu) içerir ve hapı 21 gün boyunca alan kadınların yumurtlaması durur. Ayrıca rahim ağzı salgılarını kalınlaştırarak spermin rahim içine girişini azaltırlar ve rahim içini gebelik için elverişsiz hale getirirler. İlacın bırakıldığı ilk ay her şey normale döner ve hamile kalma şansı yeniden başlar.
Hormonal yöntemler adından da anlaşılacağı üzere vücuttaki hormonal dengeyi etkileyerek gebeliği önlemektedir. Doğum kontrol hapları hormon dengesini düzgün bir şekilde düzenler ve kadınların yumurtlamasını engeller. Bu durumda bir sperm tarafından döllenecek yumurta oluşumu sağlanamadığı için gebelik oluşmaz.
En popüler doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Düzenli kontraseptif kullanımı %99 oranında etkilidir. Eşler çocuk sahibi olmak istediklerinde doğum kontrol hapı kullanmayı bırakabilirler. Hap kullanmayı bıraktıktan sonra yumurtlamayı engelleyen faktörler ortadan kalkar ve gebeliği önlemede bir sorun olmaz.
Kullanımı
Regl döneminin ilk günü alınır. Mümkünse 21 günlük hazırlanmış tablet aynı saatte alınmalıdır. İlaç kesintisiz olarak 21 gün boyunca alınmalıdır. Hap bittikten sonra 7 gün dinlenir. Bu 7 günlük süreçte adet kanaması başlar. 7 günlük bir aradan sonra bu hapları kullanmaya devam edilir. Yani 7 gün ara ile 21 gün hapı olarak alınmalıdır.
Bazı kadınlar hapı başlattıktan sonra hafif yan etkiler yaşayabilir. Bunlardan; minör kanama, baş ağrısı, ağırlık ve meme hassasiyeti gözlenir.
Spiral
Genellikle sarmal olarak adlandırılan RİA, rahmin içine açılan küçük bir kolu olan 4 cm’lik plastik bir cihazdır. Hormonlu ve bakırlı türleri vardır. Hormon içermeyen heliksin kadınlara herhangi bir olumsuz etkisi yoktur. Ancak spiraller adet akışının artmasına neden olabilir. Bu nedenle kanla beslenen mikropların üreme olasılığı daha yüksektir.
Vajinal mukozanın iltihaplanması ve endometriyumun iltihaplanması buna neden olabilir. Spiral gebelik şansı çok düşüktür ve oluşan gebeliğin tüpe inme olasılığı daha yüksektir. Ancak kanamayı azalttığı ve aynı zamanda adet sancılarını dindirdiği için yaygın olarak kullanılmaya başlanan hormonal spirallerin kullanımı sayesinde enfeksiyonlar azaltılabilmektedir.
İki tür spiral vardır. Bakır içeren solenoidler, ilk yılda yüzde birin altında bir gebe kalma oranıyla 10 yıl boyunca korunur. Hormon salgılayan heliks 5 yıl geçerlidir. Bu hormon, mukusu kalınlaştırmak ve spermi dışarıda tutmak için rahim içine salınır. En önemli yan etkisi lekelenmedir. Ancak kadınlara zarar vermez ve tedavi gerektirmez. Hormon Spirali adet sancılarını azaltabilir.
Koruyucu İğne
Hem uygulama açısından hem de uzun süreli koruma açısından haplarını almayı unutan ve diğer korunma yöntemlerini sevmeyen veya kullanamayan kişiler için alternatif ve sıklıkla tercih edilen yöntemlerden biridir. İçerisindeki östrojen ve progesteron nedeniyle yumurtlamayı önlerken, rahimdeki sıvıyı kalınlaştırıp sperm geçişini engeller. Enjeksiyonla hamile kalma şansı %1’den azdır.
Kullanımı
Kontraseptif enjeksiyonlar aylık iğneler ve üç aylık iğneler olarak ikiye ayrılır. Aylık iğneler progesteron, üç aylık iğneler ise progesteron ve östrojen içerir. Bu iğneler bir uzman eşliğinde adet döneminizin ilk 5 günü kas içine enjekte edilir.
İmplantlar
İmplantlar, içerdiği hormonal ilaçlar ile yumurtalıklara etki ederek 3 yıl boyunca kontraseptif koruma sağlar. Testosteron sayesinde rahim ağzındaki mukusu kalınlaştırarak spermin geçişini engeller ve ayrıca bebeği rahime yapışık tutan örtünün incelmesine neden olur.
3 yıllık bir süre boyunca tek bir basit uygulamada deri altına yerleştirilir. İmplant yöntemi %99,3 koruma sağlar. Diğer korunma yöntemleri gibi bu uygulama da adet döneminde yapılır. Sadece birkaç dakikada küçük bir ameliyatla üst kol derisinin altına yerleştirilir. Bu işlemde dikkat edilmesi gereken en önemli husus, hekim ve eğitimli personel kontrolünde kullanılmasıdır.
Ertesi Gün Hapı
Ertesi gün hapı birincil doğum kontrol yöntemi değildir ve öngörülemeyen durumlarda kullanılmalıdır. İlişkiden 72 saat sonrasına kadar etkilidir ancak ilk kez en etkili olduğu dönem ilişkiden 12 saat sonradır.
Prezervatif
Gebelik kontrolü sağlamanın yanı sıra cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucu etkileri nedeniyle en popüler ilaçlardan biridir. Lateks, doğal kauçuktan yapılır ve en iyi destek malzemelerinden biridir. Suya dayanıklılığı nedeniyle doğum kontrol ve cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma amaçlı kullanılmaktadır.
Erkeklerin ilişkiden önce ereksiyon olması gerekir. Prezervatif ereksiyon halindeki penisin üzerine dikkatlice yerleştirilmelidir. Penisin ucundan başlayarak ucunu kapatacak şekilde yerleştirilmeli ve yırtılma ihtimaline karşı kontrol edilmelidir.
Geri Çekilme Yöntemi
Gebelik riski diğer korunma yöntemlerine göre daha fazladır. Cinsel ilişki sırasında erkek vücudundan kayganlaştırıcı şeffaf bir sıvı akar ve bu sıvıda yüzbinlerce sperm bulunur. Erkeğin bu sıvının akarken kendini geri çekmesi olarak bilinir.
Doğum Kontrol Yöntemleri İle İlgili Videolar
