Deli bal, Karadeniz bölgesinde yetişen ve senede 15-20 gün çiçek açan orman gülü isimli çiçekten arıların nektar alması ile yaptıkları bir baldır. Çiçekleri, yaprakları ve dalı zehirli olan bu çiçeğe halk arasında dana katili, kuzu katili, acı bal ya da tuttan bal olarak da adlandırılır. Doğu Karadeniz bölgesinde komar balı da denir.
2009 senesinde vizyona giren Sherlock Holmes filminde de bu baldan bahsedilmiştir. Filmde öldürülen Lord Blackwood’un dirilişinin ardından Sherlock Holmes ve asistanı Dr. Watson, olayların gizemini araştırıyor.
Holmes, araştırmasının sonucunda Blackwood’un idam edilmeden önce deli bal yedikten sonra öldüğüne inanıldığını ve nabzının bir süreliğine durduğunu belirleniyor. Holmes, olayın sırrını, “Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde acı bal yetişir, uykunuzu getirir ve nabzınızı düşürür.” sözleriyle açıklıyor.
Bu bal, kaynatıldığında ya da uzun süre saklandığında toksik değildir ve kahverengidir. Ksenofon tarihte ilk kez acı bal zehirlenmesini kaydetti. Ksenofon, Perslerle savaştan dönen 10.000 Yunan askerinin ishal, kusma ve cinnetten şikayet ettiğini fark etti. 10.000 Yunan askerinin zehirlenmesi, tarihteki ilk kimyasal silahın acı bal olduğunu gösteriyor. Ksenophon’a göre Güney Kolhis Savaşı sırasında Çılgın Bal’ı Yunanlılara karşı kimyasal silah olarak kullananlar Kolhislerdir.
Geçtiğimiz günlerde de bir ayı bu baldan yedikten sonra kendinden geçmiş ve zehirlenmişti. Ayı tedavi edildikten sonra doğaya tekrar geri bırakıldı.
Deli Bal Nerede Üretilmektedir?
Karadeniz ikliminin görüldüğü yerlerde orman gülleri deniz seviyesinden 0-3000 metre yükseklikte yetişir. Deli bal, Azdavay ve Şenpazar bölgelerinin yanı sıra Kastamonu bölgelerinin Çatalzeytin, İnebolu, Doğanyurt, Abana, Bozkurt, Cide, Küre bölgelerinde üretilmektedir.
Deli Balın Yararları Nelerdir?
Alternatif tıpta deli balın mide ağrılarına, şeker hastalığına ve tansiyona iyi geldiğine inanılır. Boğaz ağrısı ve iltihaplanmanın yanı sıra kronik bronşite iyi geldiği söylenen çılgın balın aşırı tüketimi zehirlenmelere yol açabilir.
Uzmanlar, günde 1 çay kaşığından fazla çılgın bal tüketilmemesi konusunda uyarıyor. Fazla tüketilirse kalbin yavaşlamasına ve kan basıncının düşmesine neden olabilir. Az miktarda çılgın bal bile alışkın olmayan kişilerde sağlık sorunlarına neden olabilir.
Deli Bal Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Acı baldaki grayanotoksin zehirlenmeye neden olabilir. Deli bal zehirlenmesinin belirtileri şu şekildedir;
- Kalp ritmi bozukluğu
- Boğazda yanma
- Deride ve gözde kızarma
- Bulantı
- Kusma
- Ağız ve burunda kaşınma
- Tükürükte artış
- Bulanık görme veya
- Geçici körlük
- Baş ağrısı ve dönmesi
- İshal
- Tansiyon düşüklüğü
- Bilinç kaybı
- Bayılma hissi
Alışkın olmayan kişilerin 1 kaşık dahi yemeleri zehirlenmelerine sebep olabilir. Bir kaşık bal tüketildikten sonra eğer sizi zehirlenmişse 1 ya da 1,5 saat civarında belirtilerini göstermeye başlayacaktır. Bu zehirlenme ileri safhaya kadar ulaşır ve tedavi edilmez ise ölüme kadar gidebilir. Bu yüzden Avrupa ülkelerinde doktor kontrolünde kullanılır.
Deli Bal İle İlgili Videolar
