Vücut Kitle İndeksi Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Vücut kitle indeksi, aynı zamanda boy kilo endeksi olarak da adlandırılan, bireyin ağırlık ve boy ölçüleri temel alınarak hesaplanan bir parametredir. Bu formülasyonda, vücut ağırlığı kilogram cinsinden ve boy metre cinsinden dikkate alınarak bir hesaplama gerçekleştirilir.
Vücut kitle endeksi hesaplaması sonucunda elde edilen sayı, bireyin zayıf, normal ağırlıkta, hafif şişman veya obez olma durumunu belirlemek için bir ölçüt sağlar. Ancak, bu değer vücuttaki yağ oranını ölçmez. Sadece genel bir resim sunarak, yağ, kas, su gibi bileşenlerin miktarını belirlemede bir rehberlik sunar.
Temel kullanım amacı, bireyin boyuna göre sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olup olmadığını değerlendirmektir. Dolayısıyla, vücut kitle indeksi, kişinin aşırı kilolu veya zayıf olup olmadığını gösteren bir ölçüdür. Ancak vücut kompozisyonu hakkında detaylı bilgi sağlamaz.
Vücut Kitle İndeksi Nasıl Hesaplanır?
Vücut kitle indeksi hesaplamak için ilk adım, bireyin ağırlığını ölçmek ve boyunu belirlemektir. Bu temel veriler, yani boy ve kilo, vücut kitle indeksi hesaplaması için gereken ana bilgilerdir. Ancak doğru bir değerlendirme yapabilmek için hesaplama sürecinin güncel verilerle gerçekleştirilmesi kritiktir.
İlginizi çekebilir: Kilo Vermek İçin Etkili 3 Zayıflama Çayı
Vücut kitle indeksi hesaplaması için kişinin kg cinsinden ağırlığı, metre cinsinden boyunun karesine bölünür. Hesaplama esnasında ağırlık kilogram cinsinden, boy ise metre cinsinden ifade edilmelidir. En doğru ağırlık ölçümü için bireyin, uyanıktan sonra aç karnına ve tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra tartılması önerilir.
İdeal kilo hesaplama yöntemi her yaş grubu için aynı olabilir. Ancak yaşa bağlı olarak vücut kitle indeksi değerlendirmesi değişebilir. Özellikle çocuklar ve yaşlılar için değerlendirme kriterleri farklılık gösterebilir. Elde edilen sonuç, bireyin yaşına göre belirlenmiş aralıklar içinde yorumlanmalıdır.
Örnek vücut kitle indeksi hesabı;
- Ağırlık: 65 kg
- Boy: 1,70 m
- Vücut kitle indeksi hesabı: 65 / (1,70)*(1,70) = 22,49 kg/m2
Vücut Kitle İndeksi Değerleri
Yetişkin bireyler için belirli değer aralıklarını içeren önemli bir ölçüt olan vücut kitle endeksi, sağlık durumu hakkında fikir vermektedir. Ancak, hamilelik döneminde, kadınlar için vücut kitle endeksi değerlerinin kullanımı uygun değildir. Zira, bebeğin gelişimiyle birlikte annenin ağırlığı ve beslenme ihtiyacı artar ve bu durum doğal olarak vücut kitle endeksinde bir artışa yol açar.
Boy kilo endeksi hesaplamasıyla elde edilen sonuçlar, kişinin ağırlığının değerlendirilmesinde temel alınır. Kadın ve erkek yetişkinler için, elde edilen sonuçlara göre ağırlığın değerlendirilmesi aşağıdaki aralıklara dayanmaktadır;
- 18,5 kg/m2 ve daha düşük değerler = Zayıf
- 18,5 ve 24,9 kg/m2 arasındaki değerler = Normal ağırlıkta
- 25,0 ve 29,9 kg/m2 arasındaki değerler = Kilolu
- 30,0 ve 34,9 kg/m2 arasındaki değerler = 1. derece obezite
- 35,0 ve 39,9 kg/m2 arasındaki değerler = 2. derece obezite
- 40 kg/m2 ve üzerindeki değerler = 3. derece obezite
Sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olan bireylerin çoğunluğu, belirli hastalıklara yakalanma riskinin daha düşük olduğu kabul edilir. Bu hastalıklar özellikle diyabet, kalp-damar rahatsızlıkları ve tansiyon problemleri gibi durumları içerir. Normal vücut ağırlığı, kişinin sağlıklı aralıkta olduğunu gösterir. Ancak bu durum, vücuttaki yağ ve kas oranı hakkında herhangi bir bilgi sağlamaz.
Bazı durumlarda, ağırlığı normal olan bireylerde, yağ oranı önerilen sınırların üzerinde olabilir ve bu durum sağlık riskleri oluşturabilir. Bu nedenle, normal aralıklarda olan bireylerin dahi sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı izlemeleri, düzenli fiziksel aktivite yapmaları önemlidir. Sağlıksız beslenen bir kişinin normal ağırlıkta olması, sağlıklı olduğu anlamına gelmez.