Pozitivizm, gerçek olduğu bilinen bütün bilgilerin ya tanım gereği doğru ya da duyusal deneyimden akıl ve mantık tarafından türetilen sonradan gelen gerçekler anlamında pozitif olduğunu savunan felsefi bir teoridir. Teoloji, metafizik, sezgi veya iç gözlem gibi diğer bilme yolları reddedilir ya da anlamsız kabul edilir.
Bu yaklaşım batı düşüncesinde yinelenen bir temadır. Sosyolojik pozitivizm, toplumun, fiziksel dünya gibi, genel yasalara göre işlediğini kabul eder. Auguste Comte’dan sonra psikoloji, ekonomi, mantık, tarih yazımı ve diğer düşünce alanlarında pozitivist okullar ortaya çıktı.
Genel olarak bu yaklaşımı benimseyen kişiler kendi alanlarına bilimsel yöntemler getirmeye odaklandılar. 20. yüzyılın ilk dönemlerinden bu yana, pozitivizm, diğerlerinin yanı sıra antipozitivistlerin ve eleştirel teorisyenlerin eleştirileri altında, sözde bilimciliği, indirgemeciliği, aşırı genellemeleri ve metodolojik sınırlamaları nedeniyle gerilemiştir.
Pozitivizm, terimini ilk dillendiren kişi Saint Simon’dur. Comte tarafından bir sistem içine oturtulmuştur. Olguculuk, tarihsel olarak Aydınlanma ve Avrupa Yeni Çağ bilimindeki önemli gelişmelerin sonucudur. Comte’un temel amacı, sosyal olayları bilimsel yönetim yoluyla incelemek ve topluma yeni bir şekil ve yeni bir yön vermekti.
Bu amaçla sosyolojiyi bir bilim olarak kurdu. Fizik ve matematik yöntemlerini sosyolojiye uygulamaya çalıştı. Bu bağlamda, pozitivizm ampirik bir felsefedir. Comte, gerçek dünyayı fizik yoluyla doğru bir şekilde anlamanın mümkün olduğuna inanıyordu.
Olguların bilgisi, olayların özünü ve gerçek nedenini değil, onları yöneten yasaları verir. Bu yasalar gelecekle ilgili tahminlerde bulunur. Pozitivizmin günümüzdeki gelişimi neo-pozitivizmin genel adını taşımaktadır. Neo-pozitivizm; mantıksal atomculuk akımlarında ortaya çıkan, genel anlambilim, mantıksal pozitivizm. Bu hareketler genellikle felsefi sorunları dilsel sorunlara indirger.
Pozitivizm Kurucusu Kimdir?
Bu düşüncenin kurucusu Auguste Comte’dir. Comte, 1798 senesinde Fransa’da dünyaya gözlerini açmıştır. Auguste Comte sadece bir filozof değil, aynı zamanda bir matematikçi ve sosyologdu. August Comte, pozitivizmin temel ilkelerini belirledi. Bu temel ilkeler kendilerini “rasyonalizm, deney, gözleme dayalı bilimsel yöntemler ve toplumsal ilerleme” olarak gösterir.
Fransız filozof Auguste Comte’un Türkçe’ye çevrilmiş pek çok eseri de bulunmaktadır. Bu eserlerden bazıları; Pozitif Felsefe Dersleri ve Pozitif Anlayış Üzerine Konuşma, Pozitivizm İlmihali, İslam ve Pozitivizm, Pozitif Felsefeye Giriş gibi kitaplardır.
Pozitivizmin Özellikleri Nelerdir?
Pozitivizm sadece felsefi bir terime değil, aynı zamanda bilim, sanat, edebiyat ve hukukta belirli bir düşünme biçimine de atıfta bulunur. Pozitivizm ilk olarak 18. yüzyılda Fransız burjuvazisinin temsil ettiği materyalizme bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.
Olguculuk, temel özelliği bilimi tek geçerli bilgi türü ve gerçekleri de test edilebilecek tek geçerli bilgi türü olarak görmesi olan felsefi bir görüştür. Pozitivizmin temel özellikleri şunlardır;
- Bilinen tek şey olgudur.
- Olaylar ile olgular arasında değişmez bir yasa vardır
- Sadece gözlem ve deney ile elde edilen bilgiler kabul edilmektedir.
Pozitivizm Temsilcileri Kimlerdir?
Pozivitizm, yalnızca somut ve kanıta dayalı gerçeklerin geçerli olduğunu savunur. 1800’lü senelerin sonlarında ortaya çıktı. Pek çok alt dala da türemiştir. Bu görüşün bilinen temsilcileri şunlardır;
- Moritz Schlick
- Rudolf Carnap
- Otto Neurath
- Ernst Mach
- Stuart Mill
- Herbert Spencer
- Bertrand Russel
Pozitivizm İle İlgili Videolar
