Kanlı Noel Olayı, 20 Aralık 1963 gecesini 21 Aralık 1963 sabahına başlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Türkleri ve Kıbrıs Rumları arasında yaşanan çatışmalar sonrasında yaşanan olaylardır. TRT’de başlaya “Bir Zamanlar Kıbrıs“ dizisi de bu olayları konu almaktadır.
20 Aralık 1963 tarihinde Lefkoşa’nın Tahtakale Mahallesi’nde Zeki Halil yönetimindeki bir taksi Kıbrıs Rum Polisi tarafından durduruldu. TMT (Türk Mukavemet Teşkilatı) üyesi olan Zeki Halil Rumların Türklere saldıracağı istihbaratından haberi vardı. Fakat yanında silah taşımıyordu.
Anayasa kurallarına göre bir Rum Polisi’nin Türk vatandaşının üstünü araması için yanlarında Türk Polisi’nin de olması gerek. Fakat o gün Rum polisler kurallara uymayarak araç içerisindeki kadınları aramıştır. Mahallede yaşayan Türkler olaya müdahale etmiş ve tartışma çıkmıştır.
Rum Polisler arasında yer alan Argiros Theofanus korktu ve merkezden takviye istedi. Olay yerine gelen Mihalakis Pantelidis, Argiros Theofenus ile beraber silahını çekti ve Zeki Halil ile tartışmayı görerek olay yerine gelen sevgilisi Cemaliye Emirali‘yi öldürdü. Olay yerine gelen Türk Polisi de Rumlara ateş ederek bir polisi yaraladı.
İki ülke devlet yetkilileri olaya el atıp sakinleştirmeye çalışsa da olaylar artık patlak vermişti. Bakanlar Kurulu toplandı ve iki devlet içerisinde de olay çıkarmayı hedefleyen kişilerin olduğunu, herkesi sağ duyuya davet ettiklerini belirtti. Ancak bu uyarı hiç bir işe yaramadı.
Olayları Fitilini Ateşleyen Örgüt
Akritas Örgütü, tarafında başkent Lefkoşa kuşatılarak teslim alınmak istendi. Türkler arasında mahsur kalan bir Rum’u kurtarmak için Küçük Kaymaklı semtine saldırı yapılması kararı verildi. 24 Aralık günü Nikos Sampson 60 kişi ile Küçük Kaymaklı’ya saldırı düzenledi. Sampspon’un amacı Küçük Kaymaklı semtini Türklere bırakmak ve Türklerden arındırmaktı.
Sampson Türk mevzilerini düşürerek ilerleyebilse de istediği hızda değildi. Bunun üzerine Akritas Örgütü dışında başka bir grup olan Renos Kiriakidis komutasındaki gruptan yarım aldı. Küçük Kaymaklı artık düşmüştü. Akritas Örgütü, 17 Kıbrıs Türkü’nü öldürdü. 500 Türk vatandaşını da rehin aldı. Sampson, Küçük Kaymaklı sokaklarında elin Türk bayrağı ile zafer yürüyüşü yaptı.
Ayvasıl ve Kumsal Baskınları ile de pek çok vatandaşın ölümüne sebep verildi.
Kanlı Noel Olayı’nın Sonuçları
Kanlı Noel Olayları sırasında 364 Kıbrıs Türkü ve 174 Kıbrıs Rumu ölmüştür. 103 köyde yaşayan 8667 Kıbrıs Türkü yaşadığı toprakları terk etmiştir. 22 Aralık 1985 yılında yayınlanan Milliyet Gazetesi’nde göç eden kişi sayısının 25 Bin olduğu belirtilmiştir.
Bazı kaynaklarda bu sayının 30 bin olduğu yazmaktadır. 25 Aralık’ta Türk Kuvvetleri mevzilere geçmiştir. Aynı zamanda Türk Hava Kuvvetleri‘ne ait savaş uçakları da Lefkoşa semalarında uyarı uçuşları yapmıştır. 3
30 Aralık 1963 tarihinde Yunanistan, Birleşik Krallık ve Türkiye, Yeşil Hat Antlaşması imzalamış ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ayrılmıştır.
Kanlı Noel Olayı ile ilgili videolar
