İnsan Hastalıklarını Tespit Eden 5 Harika Hayvan: Köpekler gibi bazı hayvanlar, çevredeki insanların algılayamadığı birçok şeyi algılayabilen güçlü duyuları ile tanınırlar. Eğitime çok duyarlı oldukları gerçeği ile birleştiğinde, insanlar onlar için uyuşturucu, patlayıcı veya başka birçok şeyi koklamak gibi her türlü kullanımı bulmuşlardır.
Fakat hayvanların kullanıldığı daha yeni ve çok heyecan verici bir araştırma alanı, hastalık tespiti veya daha spesifik olarak kanser tespitidir. Ve köpekler, bu alanda umut vaat eden tek hayvan değildir. İşte insanlarda hastalıkları gerçekten koklayabilecek 5 hayvan;
İnsan Hastalıklarını Tespit Eden 5 Harika Hayvan
Sıçanlar
2021 yılında Kore‘deki araştırmacılar, eğitimli farelerin akciğer kanseri varlığını gösterebilen koku üreten bir sıvı olan tolueni tespit edebildiğini gösteren bir makale yayınladı. Farelerin kokladıklarını insanlara tam olarak nasıl ilettiklerini merak edebilirsiniz ve bu aslında biraz da garip. Araştırmacılar, fareleri toluenin kokusunu aldıklarında yüzen bir çıkıntıya atlamaları için eğittiler.
Tabii çalışmayı daha gerçekçi kılmak için, farelere bir dizi diğer koku arasında sadece toluen örnekleri sunulmadı. Onlara, insanların plastik torbaları soluyarak topladıkları ve daha sonra da mühürledikleri gerçek insan nefesi örnekleri sunuldu. Ve bu örneklerden bazılarına daha sonra bilim adamları tarafından toluen eklendi. Nihai olarak binden fazla testten sonra fareler, tolueni tespit etmede yaklaşık %82 doğruluk elde etti.
Arılar
Ölümcül hastalık tespiti konusunda insanlara yardım edebilecek olanlar sadece memeliler değildir; bu konuda böcekler de harekete geçiyor. Arıların, odadaki bir maddenin sadece birkaç molekülünü bile algılayabilecek kadar güçlü bir koku alma duyusuna sahip oldukları bildiriliyor ve şimdiden diyabet gibi hastalıkları da tespit etmek için kullanılmaya başlanmıştır.
Ayrıca arılar köpekler gibi hayvanlardan çok daha hızlı eğitilebilirler. Sahip oldukları antenleri, insan nefesi örneklerinde olduğu gibi, eş zamanlı kokuların bir karışımı arasındaki belirli kokuları daha doğru bir şekilde tespit etmelerini sağlar.
Portekizli bir ürün tasarımcısı olan Susana Soares, insanların tepki vermek üzere şeker ödülü ile eğitilmiş arıların bulunduğu bir odaya belirli kimyasalların tespiti için güvenli bir şekilde nefes almasını sağlayan “Arılar” olarak bilinen zarif bir cam cihaz geliştirdiğinde yüksek lisans derecesi için çalışıyordu.
Güvercinler
Tamamen tuhaf olmasa da oldukça tuhaf bir deneyde, Amerika’da ki araştırmacılar güvercinlerin meme kanserini görüntülerden tespit edip edemeyeceklerini test etmeye karar verdiler. Ve şaşırtıcı bir şekilde, bunu insanlar kadar iyi yapabildiler. Ve parmak ucu kadar beyinleri olmasına rağmen bunu yapabildiler.
Bununla birlikte, özellikle görüntüler söz konusu olduğunda, güvercinlerin beyinleri oldukça güçlüdür. Güvercinlerin 1.800’e kadar görüntüyü hatırlayabildikleri ve insanları, yüz ifadelerini ve hatta alfabedeki harfleri ayırt edebildikleri gösterildi.
Kanser araştırmasında yer alan güvercinler, kanserli ve kanserli olmayan dokuların mikroskop görüntülerini ayırt edecek şekilde eğitildi ve doğru cevaplar verdikleri için ödüllendirildi. Görünmeyen görüntüler sunulduğunda, öğrendiklerini uygulayabildiler ve resimler yakınlaştırılıp uzaklaştırılsa veya renkleri solsa bile dahi görüntüleri doğru bir şekilde ayırt edebildiler. Ve güvercinlerin, gelecekteki görüntü tabanlı kanser saptama yöntemlerini doğrulamaya yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Karıncalar
Karıncalar, tıpkı arılar gibi, insan duyularından kaçan her türlü maddeyi tespit etmelerini sağlayan oldukça hassas antenlere sahiptir. Artık bildiğimiz gibi, kanserli tümörler tarafından salınan belirli kimyasalların kendine özgü kokuları olabilir. Fakat, bu kimyasalların ortaya çıkabileceği tek vücut emisyonu nefes değildir. Bileşikler ayrıca idrarda da görülüyor ve 2023 yılında bilim adamları, karıncaların bu bileşikleri farelerin idrarında çok doğru algıladıklarını keşfettiler.
Karıncaların kanseri erken teşhis etmek için daha ucuz ve daha az invaziv bir yol sunabileceği düşünülmektedir. Fakat karıncalar kimyasalların varlığına tepki vermeleri için nasıl eğitilir? Bu listedeki diğer hayvanlar gibi onlar da ödüller ile eğitildiler. Bu durumda, bu ödül şekerli suydu. Araştırmacılar şekerli su vermeyi bıraktıklarında, karıncalar, ödüllerini bekledikleri için kanserli bileşikler içeren idrar örneklerinin varlığında biraz daha uzun süre asılı kaldılar.
Köpekler
Tamam, insanın tüylü en iyi arkadaşı bu listede bir yerde yer almalıydı. Koku duyusunun bizimkinden 10.000 ila 100.000 kat daha iyi olduğu tahmin edildiğinden, köpeklerin de kanseri koklaması şaşırtıcı değil. Köpekler, bu listede daha önce bahsedilen karıncalar ve arılar gibi, nefes ve idrar gibi dışarı atılan maddelerde kanseri tespit edebilir. Buna ek olarak, kanseri hala yerindeyken bile tespit edebilirler, yani başladığı orijinal bölgeden yayılmamış demektir.
Erken teşhis çok önemli olduğu için bu harika bir haber çünkü kanserin bir kez yayıldıktan sonra tedavi edilmesi çok daha zor. Köpekler nefeste, plazmada, idrarda ve tükürükte kanseri saptamak üzere eğitilmiştir ve kokuyu öğrenip yeni, görünmeyen örneklere uygulayabilmeleri için onları eğitmek yaklaşık 300 örnek alır.
Bazı kuruluşlar, kanseri doğrudan tespit etmek için köpekleri kullanırken, diğer araştırmacılar, köpekleri günlerine devam ederken aynı şekilde kanseri tespit edebilecek mekanik bir burun oluşturmaya yardımcı olmak için yeteneklerini inceliyorlar.
İnsan Hastalıklarını Tespit Eden 5 Harika Hayvan ile İlgili Videolar
