Güçlendirilmiş parlamenter sistem ya da bir diğer adı ile iyileştirilmiş ve güçlendirilmiş parlamenter sistem, Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine karşı muhalefet partiler olan CHP, İYİ Parti, DEVA, GP, SP ve DP parlamenter sistem temelinde geliştirilmiş yeni bir hükümet sistemidir.
2021 yılının Ekim ayından itibaren CHP, İYİ Parti, DEVA, SP, GP ve DP Meclis’te bir araya gelerek ortak bir metin üzerinde çalışmaya başladı. 28 Şubat 2022 günü ise, altı parti başkan yardımcısının sistemle ilgili yaptığı açıklamanın ardından altı partinin lideri düzenlenen törende oluşturulan metni imzaladı.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Maddeleri Nelerdir?
CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, DEVA Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya ve İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem, uzlaşmaya vardıktan sonra 48 sayfa ve 23 maddelik metni genel başkanlara sundu.
Yeni sistemin maddeleri şu şekilde;
– Cumhurbaşkanı ile Meclis’in görev sürelerinin ayrıştırılması amacıyla Cumhurbaşkanı’nın görev süresini 7 yıl olarak belirlenecek. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin varsa partisi ile ilişiği kesilecek ve görevi sona eren Cumhurbaşkanı aktif siyasette bir daha görev alamayacaktır.
– Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de Cumhurbaşkanı’nın ya da Bakanlar Kurulu’nun tek başına OHAL ilan etme yetkisi olmayacaktır. Olağanüstü hal ilan etme yetkisi, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’na ait olacaktır.
– Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları ile uyumlu kararlar alınmasını ve bu mahkemeler tarafından verilen kararların derhal uygulanmasını sağlayacak düzenlemeler yapılacak.
– Hakimler ve Savcılar Kurulunda değişikliklere gidilecek. Bu doğrultuda, hâkimlik mesleği ile savcılık mesleğini birbirinden ayrılacak. Hakimler ve Savcılar Kurulunu kaldıracak, Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu şeklinde iki farklı kurul oluşturulacak.
– Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de ifade özgürlüğü; Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin içtihatları gereğince şiddete teşvik, nefret söylemi ya da kişilik haklarına saldırı durumları dışında sınırlandırılmayacaktır.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemde Hangi Partiler Yer Alıyor?
Yeni sisteme altı muhalefet partisi katılıyor. Bu partiler;
- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) – Kemal Kılıçdaroğlu
- İYİ Parti – Meral Akşener
- Gelecek Partisi (GP) – Ahmet Davutoğlu
- Deva Partisi (DEVA) – Ali Babacan
- Saadet Partisi (SP) – Temel Karamollaoğlu
- Demokrat Parti (DP) – Gültekin Uysal
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem İle İlgili Videolar
