Cüzzam Hastalığı Nedir? Belirti ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Cüzzam hastalığı, bakteriyel enfeksiyon olarak bilinen çok eski hastalıktır. Lepra ya da hansen hastalığı olarak da bilinmektedir. Deri, sinirler, gözler ve burun mukozasını etkileyebilir. Eğer tedavi edilmezse, lepra oldukça yaygın ve yıkıcı etkilere sahip olabilir, sinir hasarına, eller ve ayakların sakatlanmasına, felç ve körlüğe neden olabilir.
Dünya genelinde kaynaklar sınırlıdır ve özellikle yoğun nüfuslu ülkelerde hala görülebilmektedir. Günümüzde, lepra tedavisi antibiyotiklerle yapılmaktadır. Hastalar genel olarak tedavi süresi boyunca ve sonrasında çalışmaya ve aktif bir yaşam tarzına devam edebilirler.
Cüzzam Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Cüzzam hastalığına yakalanan kişilerde bazı belirti ve semptomlar ortaya çıkar. Hastalık sürecinde ortaya çıkabilecek belirtiler genel itibari ile şu şekilde olabilir;
- Solmuş cilt
- Lekeler
- Uyuşma
- Ayak tabanında ülserler
- Kalın, sert ya da kuru cilt dokusu
- Nodül yani büyümeler
- Yüzde ve kulakta ağrısız şişlikler
- Saç kaybı
Cüzzam Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Cüzzam hastalığı, insanlar arasında temas yoluyla bulaşan, sinsi ve yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Risk altındaki kişiler genellikle lepra hastaları ile sık ve yakın temas halindedir veya hastalığın yaygın olduğu ülkelerde yaşamaktadır.
Kuluçka süresi genellikle 9 ay ile 20 yıl arasında değişebilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bir kişinin lepra hastalığına yakalanması için tedavi edilmemiş bir kişiyle birkaç aydan fazla süre boyunca yakın temas halinde ve burundan veya ağızdan damlacıklar yoluyla bulaştığını bildirmiştir.
Cüzzam hastalığına sebep olan bakteriler genel olarak;
- Günlük yakın temas,
- El sıkışmak ya da biri ile sarılmak,
- Yan yana oturmak,
- Beraber yemek yemek ya da bir şeyler içmek,
- Cinsel ilişki
ile insandan insana geçebilmektedir.
Cüzzam Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın belirti ve semptomlarının tespit edilmesi için doktorunuz, sizin vücudunuzda fiziki bir muayene yapar. Eğer gerekli görülürse, doktor küçük bir deri ya da bir sinir parçasını alıp laboratuvara göndererek biyopsi testi yapabilir.
Ayrıca, cüzzamın türünün belirlenmesi için lepromin cilt testi de kullanılabilir. Bu testte, cüzzamın oluşumuna neden olan bakteriler çok az miktarda cilde enjekte edilir ve tüberküloit veya sınırda tüberküloit cüzzamlı olan kişilerde, enjeksiyon yapılan bölgede pozitif bir tepki görülür.
Cüzzam Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Cüzzam hastalığı, antibiyotik tedavisi ile tedavi edilir. Tedavi, genellikle dapson ve rifampisin gibi ilaçların bir kombinasyonu olarak verilir. Tedavi süresi genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında değişebilir ve tedaviye yanıt hastanın genel sağlık durumuna ve hastalığın ilerleme seviyesine göre değişebilir.
Ayrıca, cüzzam hastalarının fiziksel ve sosyal desteğe ihtiyacı vardır, çünkü tedavi süresi boyunca ve sonrasında sakat kalabilecekleri veya sosyal dışlanma yaşayabilecekleri bir risk vardır. Bu nedenle, cüzzam hastalarının tedavileri sadece medikal değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik destek de içermelidir.