Cumartesi Anneleri Kimlerdir?

Cumartesi Anneleri, 27 Mayıs 1995 yılından bu yana takip eden her Cumartesi günü Galatasaray Meydanı’nda faili meçhul cinayetlerle katledilen yakınlarını ve gözaltında kaybolan çocuklarını ya da yakınlarını arayanlardan oluşan bir topluluktur.

Tarihi

12 Mart 1995 yılında Alevilerin çoğunlukta bulunduğu Gazi Mahallesinde bir kıraathanenin önünde duran bir taksi şoförünü öldürerek yine aynı taksiyle kıraathanenin içinde bulunan sivillere gerçekleştirilen silahlı saldırı sonrasında başlayan ve İstanbul’un diğer bölgelerine yayılan olaylar silsilesidir. 1 Mart 1995 tarihindeki şehir genelinde gerçekleşen olaylar sonrasında birçok kişi yaralanmış, hayatını kaybetmiş ve tutuklanmıştır.

Olayları takiben 21 Mart 1995 tarihinde Gazi Mahallesi olaylarına istinaden gözaltına alınan Hasan Ocak‘tan bir daha haber alınamadı. Annesi Emine Ocak, ailesi ile arkadaşları 55 günlük bir süreçte Hasan Ocak’ı aradı. Yaklaşık bir ay sonra işkence görmüş bedeni ile öldürülmüş bir şekilde kimsesizler mezarlığında bulundu.

Cesedi Beykoz Ormanlık alanında köylüler tarafından bulundu. Hasan’ın öldürülmesinin ardından artan kayıplara karşı, adalet isteğinde bulunan insan hakları mücadelesine döndü ve ilk olarak 27 Mayıs’ta 20 civarında sivil vatandaş Galatasaray önünde oturma eylemine başladılar.

Fikir

Arkadaşıma Dokunma kampanyasının öncülerinden olan Nadire Mater‘le birlikte bir grubun yürüttüğü bu oluşum Hasan Ocak’ın cesedine ulaşılmasıyla “Her Cumartesi Galatasaray Meydanında aynı saatte sessizce oturalım” fikri ortaya çıktı. Söz konusu sessiz eylemde herhangi bir örgütün pankartı olmayacaktı, slogan atılmayacaktı ve her yeni hafta gözaltında kaybolan bir sivilin öyküsü dile getirilecekti. Medya bu oluşumda yer alan insanlara “Cumartesi Anneleri” adını verdi.

Arjantin’deki cunta yönetiminin benzer şekillerle yok ettiği çocuklarını bulmak adına Plaza Del Mayo meydanında bir araya gelen annelerden esinlenilen gruba katılanların sayısı gün geçtikçe on binleri bulmuştur. Mart 1999 tarihinde gruba yönelik polis müdahaleleri nedeniyle oturma eylemlerine belirli bir süre ara veren grup, Ocak 2009’da yine aynı gün ve saatte Galatasaray Lisesi önünde bir araya gelmeye başlamıştır.

Grubun yıllardır süregelen eyleminden dolayı Uluslararası Hrant Dink ödülü 2013 yılında Cumartesi Annelerine verilmiştir.

Uruguay’ın eski Devlet Başkanı Jose Mujica ve eşi Ekim 2015 tarihinde Annelerin 553. kere bir araya gelişinde onlara destek olmak için Galatasaray Lisesi‘nin önünde kendileriyle bir araya gelmiştir.

Ahmet Kaya’ya ait olan “Beni Bul Anne” adlı şarkı Ceylan Ertem Bandista ve Kayıp Yakınları tarafından Cumartesi Anneleri’nin 700. buluşmasında söylendi.

Ödüller

• 2013 Uluslararası Hrant Dink Ödülü
• 2013 Sosyal Demokrasi Vakfı İnsan Hakları Demokrasi Barış ve Dayanışma Ödülü

Bandista – Benim Annem Cumartesi

Ahmet Kaya – Beni Bul Anne

Sezen Aksu – Cumartesi Türküsü