İstiklal Marşı, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesini en güçlü şekilde anlatan dizelerden oluşuyor. Milli Mücadele’nin en zorlu günlerinde, halkın ve ordunun moralini yükseltmek amacıyla bir milli marş yazılması kararlaştırıldı. Bu doğrultuda 1921 yılında düzenlenen yarışmayı, Mehmet Akif Ersoy’un kaleme aldığı şiir kazandı. Büyük Millet Meclisi’nde coşkuyla kabul edilen bu marş, sadece bir şiir değil, aynı zamanda Türk milletinin azmini ve vatan sevgisini simgeleyen eşsiz bir eserdir.
İstiklal Marşı Nasıl Kabul Edildi?
İstiklal Marşı, 12 Mart 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, Türk Milleti’nin gelecekte uzun yıllar boyunca okuyacağı milli marş olarak kabul edildi. Kurtuluş Savaşı sırasında ordudan bir milli marş yazılması talebi gelince, Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) 500 lira ödüllü bir yarışma düzenledi.
Yarışmaya 724 şiir gönderildi ve bakanlık bunlardan 6 tanesini seçerek bastırıp milletvekillerine dağıttı. Ancak dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi (Tanrıöver), bu şiirleri yeterli görmedi. Yarışmada para ödülü olduğu için katılmayan Burdur Milletvekili Mehmet Akif Ersoy’a bir mektup yazarak yarışmaya dahil olmasını istedi. 5 Şubat 1921 günü ikna olan Ersoy, yazdığı şiiri kısa sürede gönderir.
12 Mart 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, Başkanvekili İstanbul Milletvekili Dr. Adnan (Adıvar) Bey’in başkanlığında yapılan toplantıda, Mehmet Akif’in şiiriyle birlikte toplam 7 şiir ele alındı. Yapılan tartışmalar sonucunda, İstiklal Marşı olarak kabul edilen şiir Mehmet Akif’in şiiri oldu. Bu şiir, Meclis kürsüsünden Bakan Hamdullah Suphi tarafından okundu.
Mehmet Akif, ödül olarak verilen parayı kabul etmek istemedi. Ancak yarışmanın şartnamesine göre para ödülünü alması gerektiği belirtilince, Mehmet Akif bu parayı “Darül Mesai” adlı bir yardım kurumuna bağışladı.
İstiklal Marşının Bestelenmesi
Marş kabul edildikten sonra Maarif Vekaleti, bir beste yarışması düzenledi. Şiirin bestelenmesi için düzenlenen ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı. 1924 yılında Ankara’da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatay’ın bestesini beğendi ve kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar kullanıldı. Ancak 1930’da yapılan değişiklikle, dönemin Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör’ün 1922’de hazırladığı beste yürürlüğe girdi.
Toplamda dokuz dörtlük ve bir beşlikten oluşan marşın armoni düzenlemesini Edgar Manas, bando uyarlamasını ise İhsan Servet Künçer yaptı. Üngör’ün yakın dostu Cemal Reşit Rey’in bir röportajında anlattığına göre, bu beste aslında farklı bir güfte için hazırlanmıştı ve İstiklal Marşı olarak düşünülerek bestelenmemişti.
Söz ve melodi arasındaki bazı uyumsuzlukların nedeni de bu durum olarak gösteriliyor. Örneğin, “Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak” mısrası ezgili okunduğunda “şafaklarda” kelimesi iki müzikal cümle arasında bölünüyor. Alınan karar ve protokol gereği, İstiklal Marşı 10 kıta olarak yazıldığı ve çok uzun olduğu için sadece ilk iki kıtası beste eşliğinde halk tarafından okunuyor.
İstiklal Marşının Kabulü İle İlgili Videolar
Kaynak: 1
