Analitik zekâ ve analitik düşünce, dijitalleşen iş dünyasında işe alım süreçlerinde öne çıkmaktadır. Zekâ türleri arasında bulunan analitik zeka, analitik düşünme ile bağlantılıdır. Bu önemli iki yetkinlik hakkında daha fazla bilgi edinmek için yazımızın devamını okumanızı öneririz.
Zekâ Nedir, Zekâ Türleri Nelerdir?
Analitik zekâ bir zeka türüdür. Bu nedenle öncelikle zekânın ve zekâ türlerini ele almak gerekir. Zekâ, yeni durumlara uyup öğrenilenlerden yararlanabilmeyi ve çözüm yolları geliştirebilmeyi ifade eden bir kavramdır. Zekâ kavramı çok geniş kapsamlıdır ve algılamadan düşünmeye uslamlamadan öğrenmeye birçok işlevi içerir.
İnsanlar farklı zekâ türlerine sahiptir ve tüm zekâ türleri dinamiktir. Zekâ türlerinin tamamından yararlanmak mümkündür. Çoklu zekâ kuramına göre zekâ türleri şunlardır:
- Sözel-dilsel zekâ (etkili konuşma, tartışma yönetme)
- Mantıksal-matematiksel zekâ (çizelge ve şema hazırlama, şifre tasarlama, kodlama)
- Bedensel-kinestetik zekâ (drama yapma, pandomim, gezi, dans etme)
- Müziksel-ritmik zeka (enstrüman çalma, şarkı söyleme, beste yapma)
- Görsel-uzamsal zekâ (resim yapma, karikatür çizme, yap-boz hazırlama)
- Doğacı zekâ (taksonomi oluşturma, doğada gezme, bitkileri tanıma)
- Sosyal zekâ (grup çalışması yapma, gösteri düzenleme)
- İçsel zekâ (günlük tutma, öz eleştiri yapma, hedef belirleme)
Analitik Zekâ Nedir?
Analitik zekâ nedir sorusunu yanıtlamadan önce analitik kelimesini irdeleyelim. Analitik Fransızca kökenli bir sözcüktür ve Türkçede çözümlemeli, çözümsel olan şey olarak karşılık bulur. Bir başka ifadeyle sistematik hesaplamalı analizdir. Verileri anlamlandırmak için kullanılır. Bu bağlamda analitik zekâ, çözüm odaklı düşünen zekâ demektir.
Analitik Düşünme Nedir?
Analitik düşünme çözüm üreterek düşünmek demektir. Analitik düşünen kişiler konuyu tümden gelim yöntemi ile alt konulara ayırıp her alt konuyu ayrıca değerlendirir. Bu kişiler karmaşık yapılar karşısında pratik çözümler üretme becerisine sahiptir. Bu nedenle iş dünyasında analitik düşünce önemli bir işe alım kriteridir. Analitik düşünme iş yaşamının yanı sıra sosyal yaşamda da gereklidir.
Her yaştaki insan için her alanda gerekli olan analitik düşünme başarının anahtarıdır. Analitik düşünen kişiler her şeyi sorgulamaları sayesinde en doğru kararları verebilir. Sağlıklı çözümler geliştirme becerisi sayesinde problemlerin ortadan kalkma olasılığı artar. Bu nedenle analitik düşünme biçiminin çocuklara kazandırılması önemlidir. Analitik düşünce geliştirme için şunlar yapılabilir:
- Düşünmeye, zihin jimnastiği yapmaya olanak tanıyan bilim kurgu, politik veya polisiye türünde dizi veya filmler seyretmek (Sherlock Holmes, Sihirbazlar Çetesi, Zindan Adası gibi)
- Polisiye romanları okumak (Suç ve Ceza gibi)
- Matematik problemleri veya Sudoku gibi sayısal bulmacalar çözmek
- Pedagojik ürün sertifikasına sahip bilimsel ve eğlenceli oyunlar oynamak (Bil Bakalım Kim, Jenga, Amiral Battı, Solo Test gibi)
Analitik Zekâ ve Analitik Düşünce ile ilgili videolar
