İnsanoğlu var olduğundan beri hastalanıyor, yaralanıyor ve hastalıklara yakalanıyor. Doktorlar da uzun zamandır bu rahatsızlıkları hafifletmek için tentürler hazırlıyor ve ameliyatlar yapıyorlar.
Ancak bugün büyük bir bilimsel ve tıbbi bilginin olduğu bir dönemde hayatta olduğumuz için şanslı olsak da, ne yazık ki durum her zaman böyle değildi.
Tarih boyunca doktora gitmek genellikle hastalığınızla ilgili şansınızı denemekten daha riskliydi. Kötü hijyen standartları, toksik ilaçlar ve insan anatomisinin genel olarak yanlış anlaşılması, sonuçta tehlikeli de olsa bazı yaratıcı tıbbi uygulamalara yol açtı.
Doktorların tedavileri çoğu zaman hastalarına amaçlanandan daha fazla zarar vermekle sonuçlandı. Neyse, daha fazla uzatmadan, yarardan çok zarar getiren eski tıbbi uygulamaları anlatayım.
Zararlı Olan Eski Tıbbi Uygulamalar
Ceset Tıbbı
Yüzlerce yıl boyunca Avrupalı doktorlar, yamyamlığın pek çok insan hastalığının tedavi edilebileceğine inandılar. Popülerliği 16. ve 17. yüzyıllarda zirveye çıkan doktorlar, hastalarına kandan öğütülmüş kafataslarına kadar her şeyi reçete ediyordu.
Vücudun dışına sürüldüğünde insan yağının ağrıları hafiflettiğine ve gut hastalığını iyileştirdiğine inanılırken, alkolle karıştırılmış öğütülmüş kafatası tentürünün epilepsiyi iyileştirmeye yardımcı olabileceğine inanılıyordu.
Taze kan tüketmenin genel sağlık ve canlılığa yardımcı olduğu düşünülüyordu. Sıradan insanlardan kraliyet ailesine kadar herkes, cesetlerin ölen kişinin “ruhunu” koruduğu fikrine inanıyordu. Bu nedenle insan kalıntılarını tüketen herkes eski gücünün bir kısmını kazanabilirdi.
Kulağa ne kadar korkunç gelse de, ceset tıbbı yüzyıllar boyunca popüler bir tedavi yöntemi olarak kaldı; bilinen son olay ise 1908 yılında yaşandı.
Cıva
Günümüzde cıva, büyük dozlarda zararlı olabilecek potansiyel olarak toksik bir element olarak bilinmektedir. Ancak durum her zaman böyle değildi.
Cıva, 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar şifalı bir ilaç olarak karşılanmış, doktorlar tarafından düzenli olarak reçete edilmiş ve hastalar tarafından tüketilmiştir.
Temizleme yetenekleri nedeniyle doktorlar, kabızlıktan parazitlere, gribe ve hatta melankoliye kadar her şeyi iyileştirebileceğine inanıyorlardı. Cıvanın toz haline getirilmiş versiyonu olan Calomel, 20. yüzyıl boyunca reçete edildi.
Bununla birlikte, cıvanın yutulması aynı zamanda akciğer hasarına ve böbrek zehirlenmesine de yol açabilir ve bu tedaviyi gören birçok kişi cıva zehirlenmesinden ölmüştür. Bu durumda tedavi gerçekten hastalıktan daha kötüydü.
Radyum
Cıvadan sonra insanların potansiyel olarak toksik elementleri tedavi edici bir tonik olarak kullanma konusunda derslerini almış olacaklarını umarsınız. Ancak maalesef durum böyle olmadı.
Bir başka tehlikeli element olan radyum, 20. yüzyılın başlarında reçetesiz “enerji” içeceği olarak satılan suyla yaygın olarak karıştırılıyordu.
Radyum suyu, RadiThor markası altında “Yaşayan Ölülerin Tedavisi” sloganıyla pazarlandı. Sadece enerjiyi arttırmakla kalmayıp aynı zamanda sindirime yardımcı olabileceğini, canlılığı artırabileceğini ve erkeklerde iktidarsızlığı iyileştirebileceğini iddia ediyordu.
Radyumun sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin 1913 gibi erken bir tarihte bilinmesine rağmen, RadiThor, 1920‘ler boyunca, federal hükümet 1932 yılında üretimine son vermeye zorlayana kadar popüler bir içecek olarak kaldı.
Antimon
18. yüzyıl İngiliz hekimlerinden Robert James, 1747 yılında ünlü “Dr. James’in Ateş Tozu“nu icat etmiş ve patentini almıştır. Dr. James, bu karışımın ateş, iskorbüt ve hatta sığırlarda görülen distemper dahil birçok rahatsızlığı tedavi edebileceğini iddia etti.
Ancak ateş tozunun tarifini çok gizli tuttuğu biliniyordu. Gizli içeriğin zehirli bir metal olan antimon olduğu ortaya çıktı. Antimonun, başta insanları kusturması gibi basit bir nedenden dolayı, ateş ve gut da dahil olmak üzere birçok rahatsızlığa çare olduğuna inanılıyordu.
18. yüzyılda doktorlar, arınmanın vücudun toksinlerden arındığının ve doğal, sağlıklı bir duruma geri döndüğünün bir işareti olduğuna inanıyorlardı. Bunda bazı gerçekler olsa da, zehir yutarak kusturmak genellikle yarardan çok zarar verdi.
Trepanasyon
Trepanasyon insanlık tarihinin en eski tıbbi uygulamalarından biridir. 5.000 yıldan fazla bir süredir insanlar, hastanın kafatasına delikler açarak baş ağrısını, kafatası travmasını ve hatta nörolojik hastalıkları iyileştirmeye çalıştı.
Daha az aşırı versiyonlar, kafatasının daha küçük bölümlerinin basitçe kazınmasını veya kesilmesini içeriyordu. Trepanasyonun kanıtları Avrupa, Çin, Rusya ve Amerika dahil olmak üzere dünya çapında bulunmuştur.
Trepanasyonun modern bir versiyonu tıpta hala mevcuttur ve buna artık kraniyotomi adı verilmektedir. Yalnızca beyin tümörü gibi aşırı durumları tedavi etmek için yapılıyor ve kafatası parçaları hemen değiştiriliyor.
Arsenik
Arsenik, Hipokrat‘a kadar uzanan çok eski bir ilaçtır. Tıbbın babası metaloidi ülserleri ve diğer yaraları tedavi etmek için kullandı.
Antik Yunan’dan antik Çin‘e kadar arseniğe tıbbi özellikleri nedeniyle değer veriliyordu. Sağlığı iyileştirdiğine inanılıyordu ve açık yaralardan ülserlerden uyku hastalığına kadar çeşitli hastalıkları tedavi etmek için tentür haline getirildi.
1786 yılında Thomas Fowler adında girişimci bir doktor kendi arsenik bazlı ilacını üretti ve bunu Fowler’s Solution adı altında şişeleyip satmaya başladı.
Fowler Solüsyonu 20. yüzyıl boyunca sedef hastalığı, astım ve mide ekşimesi gibi rahatsızlıklara çare olarak satıldı ve hatta lösemi tedavisinde bile kullanıldı.
Kan Alma
3000 yıl kadar erken bir tarihte, eski Mısırlılar bir hastanın damarlarını açmak ve kanını almak için neşter veya sülük kullanarak kan alma uygulamasına öncülük ettiler.
Uygulama antik Yunanistan‘a yayıldı ve 1800‘lerin sonlarına kadar Avrupa ve Amerika‘da popüler bir uygulama olmaya devam etti.
Ortaçağ Avrupa‘sında doktorlar vücudun dört sıvıdan oluştuğuna inanıyorlardı: kan, balgam, sarı safra ve kara safra. Bu sıvılardan birinin dengesi bozulursa vücut hastalanır.
Kan almanın vücutta aşırı miktarda kanın neden olduğu her türlü hastalığa çözüm olduğuna inanılıyordu ve bu uygulama migren, nöbet, boğaz ağrısı ve hatta doğum gibi geniş kapsamlı hastalıkların tedavisinde kullanıldı.
Hayvan Manyetizması
1770‘lerde Alman doktor Franz Anton Mesmer tarafından ortaya atılan hayvan manyetizması, gezegenlerin, insan vücuduna nüfuz eden görünmez bir manyetik sıvı yoluyla insan sağlığını etkileyen manyetik ışınlar yaydığı inancıydı.
Mesmer, hastalığın kişinin manyetik sıvısının engellenmesi veya dengesiz olmasından kaynaklandığına inanıyordu. Mesmer, mıknatısları belirli el hareketleriyle birlikte kullanarak, hasta bir kişinin manyetik sıvısının blokajını açabileceğini ve sağlığına kavuşturabileceğini iddia etti.
Mesmerizm olarak da adlandırılan hayvan manyetizması Avrupa‘da popülerlik kazandı. Wolfgang Mozart ve İmparatoriçe Maria Theresa hastaları arasındaydı.
Ancak Mesmer’in başarısı da kısa sürdü. 1778 tarihinde kör hastalarından birinin karıştığı bir skandalın ardından Mesmer’in itibarı zedelendi ve hayvan çekiciliğinin modası geçti.
Ancak Mesmerizm bazen hepimizin bugün aşina olduğu bir uygulamanın öncüsü olarak da kabul edilir: hipnoz sanatı. Tıp tarihi çılgın, şüpheli ve bazen de düpedüz tehlikeli uygulamalarla doludur.
Ancak o zamanlar çoğu doktor, hastalarını iyileştirmek için ellerinden gelenin en iyisini yaptıklarına gerçekten inanıyordu. İnsan şunu merak ediyor; bundan yüz yıl sonra tarihçiler modern tıp uygulamalarımız hakkında ne diyecek?
