Wagner grubu, Rusya’da yasaların ötesinde faaliyet gösteren bir paramiliter örgüttür. Bu örgüt, bazı kaynaklara göre, özel askeri müteahhitlerin resmi olarak yasak olduğu Rusya’da işlev görüyor. Özel bir askeri şirket ya da Putin’in fiziki bir ordusu olarak lanse edilmektedir. Wagner Grubu’nun kendisi herhangi bir ideolojiye sahip olmasa da, grup üyelerinin bazıları neo-Nazi ve aşırı sağcı aşırılık yanlılarıyla bağdaştırılmıştır.
Wagner, dünya genelinde tanınmışlığını 2014-2015 yılları arasındaki Donbas savaşı sırasında Ukrayna’daki ayrılıkçı güçlere yardım etmekle kazandı. Grup sonrasında Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Mali ve Suriye gibi savaş bölgelerinde Rusya ile işbirliği yaparak, kendi varlığını burada da sürdürdü. Ancak bu ajanlar, konuşlandıkları bölgelerde sivillere yönelik tecavüz ve soygun suçlamalarıyla birlikte kaçaklara işkence yapmak gibi savaş suçları işlemekle de suçlanmışlardır.
Wagner Grubu, Rusya Savunma Bakanlığı’ndan (MoD) askeri teçhizat aldığı ve Rusya Savunma Bakanlığı kurulumlarını eğitim için kullandığı için genellikle Rusya Savunma Bakanlığı’nın ya da Rusya’nın fiili bir askeri istihbarat teşkilatının birimi olarak kabul edilir. Bu nedenle, Wagner Grubu, Rusya çıkarlarını desteklemek amacıyla faaliyet gösterir.
Ancak, grup aynı zamanda Rus hükümeti tarafından belirli çatışmalarda makul inkar edilebilirliğe izin vermek ve Rusya’nın dış müdahalelerinin kayıp sayısını ve maliyetlerini kamuoyundan gizlemek için kullanıldığına dair yaygın bir tahmin vardır. 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde önemli bir rol oynayan Wagner Grubu, Ukraynalı liderlere suikast düzenlemek için konuşlandırıldığı ve mahkumlar ile hükümlüleri ön plana sürdüğü bildirildi.
2022 yılının Aralık ayında Pentagon’dan John Kirby, Wagner grubunun Ukrayna’da 50.000 savaşçısı olduğunu iddia etti. Bu sayıya, 10.000 müteahhit ve 40.000 hükümlü dahildir. Grubun askere alınan mahkumların sayısının 20.000’den fazla olabileceği belirtilse de, Ukrayna’da PMC’lerin toplam sayısının 20.000 olduğu tahmin ediliyor.
Bu paramiliter grubun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın ilişkiler içinde olan olan iş adamı Yevgeny Prigozhin‘in sahip olduğuna ve onun tarafından finanse edildiğine inanılırdı. Prigozhin, yıllarca Wagner grubuyla herhangi bir bağlantısı olmadığını inkar etti. Ancak 2022 yılının Eylül ayında paramiliter grubu kurduğunu itiraf etmiştir.
Wagner Grubu Tarihi
2010 yıllarının başında emekli GRU Spetsnaz Yarbayı Dmitri Utkin tarafından kurulduğuna inanılan Wagner Grubu, gizli askeri operasyonlar yürüten bir özel güvenlik şirketidir. 2016 yılı başlarında yaklaşık bin çalışana sahipti. 2017 yılının Aralık ayında 6.000’den fazla çalışana sahip olduğu tespit edilmiştir. Rusya yasaları gereği özel askeri şirketlerin faaliyetleri yasaklandığından, 2016 yılı itibarıyla Arjantin’de kayıtlıydı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın ilişkileri bulunan iş insanı Yevgeni Prigojin, Wagner Grubunun ana yatırımcısı olarak bilinmektedir. Wagner Grubu, ilk kez 2014 yılında Kırım krizi sırasında ortaya çıkmış ve Rus birlikleriyle birlikte hareket ederek yarımadanın sessiz ve kanlısız bir şekilde ilhak edilmesine katkıda bulunmuştur.
Kırım’ın ilhak edilmesinin ardından Wagner Grubu, Donbas Savaşı’nda ayrılıkçı güçlere destek sağladı. Rusya’nın Ekim 2015’te Suriye’deki askeri harekatının başlamasından sonra, Suriye hükümeti güçleri tarafında yer aldı. Yurtdışı faaliyetlerinde Wagner’in GRU’dan destek aldığı söylenenler arasında.
Grup, 2018 itibarıyla İkinci Libya İç Savaşı’nda Halife Hafter güçleriyle birlikte savaşıyor. 2016 yılının başlarında, Wagner’in bin çalışanı vardı. 2017 yılının Ağustos ayında 5.000’e, Aralık ayında ise 6.000’e yükselen bir sayıdan bahsedilmektedir. Söz konusu sayının kaydının yapıldığı yerin Arjantin olduğu ve ofislerinin Sankt-Peterburg ile Hong Kong’da bulunduğu da iddia edilmiştir.
Wagner Grubu İle İlgili Videolar
