Üretim planlama, işletmelerin istedikleri zamanda, uygun miktarda ve istenilen kalitede ürün veya hizmet üretmelerini sağlayan bir süreçtir. Bu süreç aynı zamanda zaman ve maliyet tasarrufu yapmayı hedefler. Üreticiler, müşteri beklentilerini ve işletme hedeflerini göz önünde bulundurarak bu süreçleri planlar ve yönetirler.
Üretim planlama, üretim yapan işletmeler için kritik öneme sahip bir departmandır. Mal veya hizmet üreten işletmelerde, üretim planlama departmanları, siparişten sevkiyata kadar olan tüm aşamaları analiz eder. Bu departmanlar, planlama yaparak ve yönlendirme sağlayarak, işletmenin diğer birimleriyle koordineli bir şekilde çalışır.
İlginizi çekebilir: Yalın Üretim Nedir? Faydaları Nelerdir?
İşletmeler, hedeflerine ulaşabilmek için üretecekleri mal veya hizmetlerin türünü ve miktarını belirlemek zorundadır. Ayrıca, talep öngörüleri doğrultusunda üretim süreçlerini planlarlar. Üretilecek ürünlerin ne zaman ve hangi miktarda üretilmesi gerektiğini analiz ederek, işletme verimliliklerini artırmak mümkündür.
Üretim Planlamanın Önemi Nedir?
Gelecekte üretilecek ürün veya hizmetlerin belirlenmesi, ne kadar üretileceğine karar verilmesi ve üretim için gerekli envanterlerin planlanması, işletmelerin başarıları için kritik bir süreçtir. Üretimin, istenen kalite ve maliyette, doğru zamanda ve doğru miktarda gerçekleşmesi için üretim planlamasının titizlikle analiz edilmesi gerekir.
Üretim planlaması, işletmelere birçok avantaj sağlar. Faaliyet yoğunluğunu ve karmaşıklığı azaltarak süreçlerin daha düzenli işlemesini mümkün kılar. İşletme içindeki faaliyetlerin koordinasyonunu sağlarken, diğer işletmelerle olan ilişkileri de güçlendirir. Tüketici taleplerinin doğru analiz edilmesi ve bu taleplere hızlı yanıt verilmesi, müşteri memnuniyetini artırır.
Ayrıca, üretim planlaması sayesinde tedarik ve dağıtım süreçlerinin kontrolü sağlanır. Hizmet kalitesinin ve fiyat rekabetinin artmasıyla işletmeler, ekonomik bir şekilde çalışabilir. Malzeme, makine, zaman ve insan gücü kayıplarını en aza indirmek, işletmenin verimliliğini artırır. Tüm bu nedenler, üretim planlamasının işletmeler için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.
Üretim Planlaması Nasıl Hazırlanır?
İşletmeler, farklı üretim süreçlerini planlamak için çeşitli zaman dilimlerine uygun planlamalar yapabilir. Üst düzey yöneticiler genellikle uzun vadeli planlamalar oluştururken, operasyonel yöneticiler orta vadeli planlamalar yapar. Ayrıca, kısa vadeli planlamalar ise haftalık veya aylık periyotlarda hazırlanır.
İlginizi çekebilir: Üretimde Verimlilik Nasıl Arttırılır?
Sürekli üretim yapan ve ürün çeşitliliği ile talep dalgalanmalarının yüksek olduğu işletmelerde, stok bulundurma zorunluluğu büyük önem taşır. Bu nedenle, üretim planlaması hazırlanırken belirli kriterlere dikkat edilmesi gerekir:
- Ürün talep düzeylerinin doğru bir şekilde öngörülmesi.
- Ürüne ne zaman daha fazla ihtiyaç olduğunun belirlenmesi.
- Üretim için uygun planlama periyodunun seçilmesi.
- Üretimde kullanılacak malzemelerin doğru bir şekilde gruplandırılması.
- Kısıtlı stokların detaylı analiz edilmesi.
- Talep artışı durumlarına karşı yeterli stok seviyelerinin sağlanması.
- Stokların başlangıç ve bitiş seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi.
- Üretim hızındaki değişimlerin, tatil dönemlerinin ve izinlerin planlamaya dahil edilmesi.
Üretim Planlama Nasıl Yapılır?
İşletmelerin sürekli üretim yapması, hem ürün çeşitliliği hem de yüksek talep nedeniyle stok bulundurma zorunluluğunu doğurur. Bu durum, işletmeleri üretim planlaması yapmaya yönlendirir. Başka bir deyişle, işletmeler üretim planlaması sayesinde sürekli üretim gerçekleştirir, ürün çeşitliliği sağlar ve talep fazlalığına karşı yeterli stok tutar.
Üretim planlama, işletme içindeki sürekliliği sağlamak ve talebi karşılamak açısından büyük avantajlar sunar. Ancak başarılı bir üretim planlaması için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:
- Ürüne yönelik talebin doğru bir şekilde tahmin edilmesi,
- Üretilmesi gereken ürünün talep edileceği zaman diliminin belirlenmesi,
- Üretim için en uygun periyodun planlanması,
- Ürünlerin üretiminde kullanılacak malzemelerin uygun şekilde gruplandırılması,
- Mevcut stok seviyelerinin dikkatlice analiz edilmesi,
- Talep fazlasının oluşması durumunda yeterli stok bulundurulması,
- Stok seviyelerinin başlangıç ve bitiş dönemlerinde düzenli olarak kontrol edilmesi,
- Tatil günlerinden kaynaklanacak üretim kayıplarının ve çalışan izinlerinin önceden planlanması.
İlginizi çekebilir: ERP (Kurumsal Kaynak Planlaması) Programı Nedir?
Yukarıda belirttiğimiz unsurlar dikkate alınarak yapılan üretim planlaması, işletmelere birçok avantaj sunar. Ancak, üretim planlaması nasıl yapılır? İşletmeler tarafından gerçekleştirilen üretim planlaması, genellikle 5 aşamadan oluşur. Bu aşamalar şu şekilde sıralanabilir:
- Üretim planlamasının ilk adımında, üretimin yapılacağı zaman aralığı belirlenir. Ayrıca, ilgili ürün için siparişin alınma ve teslimat zamanları da tespit edilir.
- İkinci aşama, ürün stoğunun gereksinimlerinin belirlenmesidir. Daha spesifik olarak, bu aşamada ürünün dönem başı ve dönem sonu stok seviyeleri belirlenir.
- Üçüncü aşama, geçmiş veriler ve geleceğe yönelik senaryolar kullanılarak, ürün talebinin tahmin edilmesidir.
- Dördüncü aşamada, üretilecek ürünün miktarı belirlenir. Bu aşamada, işletme, planlanan dönemde üretilecek olan miktarı kesinleştirir.
- Üretim planlamasının son aşamasında ise, tespit edilen üretim miktarının hangi zaman diliminde en verimli şekilde üretileceği belirlenir. Başka bir deyişle, planlanan ürün miktarına uygun en doğru üretim aralığı son aşamada kararlaştırılır.
Bu temel üretim planlaması aşamaları, işletmelerin ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilir ve yeni aşamalar eklenebilir.
Üretim Planlama İle İlgili Videolar
