Modern toplumun ayrılmaz bir parçası olan üretim, günlük kullanımı ürünlerinden yüksek teknoloji ürünlerine kadar her türlü ürünün tabiri caizse yaratıldığı aşamadır. Sürekli gelişen teknoloji ile üretim sistemleri de yılları geçtikçe değişti. Bu yazımızda sizlere üretimin tanımını, üretim tarihini ve üretim türlerini anlattık. Yazımızdan sonra üretim ile ilgili bilgileneceğinizi düşünüyoruz. Yorumlarınızı bizimle paylaşmaktan çekinmeyin.
Üretim Nedir?
Üretim, hammaddelerin nihai ürünlere dönüştürülmesi sürecidir ve bu dönüşüm sırasında emek, aletler, makineler, sermaye ve kimyasal işlemler kullanılır. Üretim sonucunda ortaya çıkan ürünler, tüketim malları veya endüstriyel mallar olarak ikiye ayrılır. Tüketim malları, bireyler tarafından kişisel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla satın alınırken, sanayi malları ise üretim yapan kişilere ve işletmelere satılır.
İlginizi çekebilir: Yalın Üretim Nedir? Faydaları Nelerdir?
Üretim sürecinin teel amacı, sadece ürün üretmek değildir. Aynı zamanda bu süreci en verimli şekilde yönetmek ve bir değer ortaya koymaktır. Tablet bilgisayarlar, bu sürecin iyi bir örneği olarak karşımıza çıkar. Bir tablet bilgisayar farklı bileşenleri genellikle farklı tedarikçiler tarafından üretilir ve her biri özel hammaddelerden yapılır.
Örneğin, tablet bilgisayarın pili lityum iyon kullanılarak üretilir. Ekranı, indiyum kalay oksit kaplamalı özel bir camdan oluşur. Devre kartında ise kurşun, bakır, paladyum ve altın gibi metaller kullanılır. Bu bileşenler hazır hale geldiğinde, üretici bunları montaj hattında bir araya getirir. Son aşamada ise tablet bilisayar, işlevselliği ve kalitesi açısından detaylı testlere tabi tutulur.
Üretim Tarihi
Üretim, yüzyıllardır insan yaşamının önemli bir parçası olarak varlığını sürdürüyor. İlk dönemlerde, yetenekli zanaatkârlar ve onların yardımcıları farklı ürünler üretiyordu. Bu üretim sistemi, büyük ölçüde insan emeğine dayanıyordu ve bu durum üretim hacmini ciddi şekilde sınırlandırıyordu. Sanayi Devrimi, 18. yüzyılın ortalarında Büyük Britanya’da başladı ve üretimde büyük değişikliklere yol açtı. Bu dönemde önemli yenilikler ve teknolojik ilerlemeler gerçekleşti.
İlginizi çekebilir: Üretim Planlama Nedir, Nasıl Yapılır?
El işçiliğiyle yapılan üretim, yerini makinelerin kullanıldığı üretim yöntemlerine bıraktı. Buhar motorlarının icadı ve sonrasında elektriğin kullanımı, üretim operasyonlarını güçlendirdi. Bu gelişmeler, büyük ölçekli üretim hatlarının kurulmasına olanak tanıdı ve yeni iş alanları yarattı. İkinci Sanayi Devrimi, montaj hattı üretim sistemini hayatımıza kattı. Bu yeni yöntem, işbölümü kavramını da beraberinde getirdi.
Montaj hattında çalışan işçiler, belirli görevleri yerine getirerek üretim sürecini daha verimli hale getirdi. Bu yöntem, üretim verimliliğini artırırken maliyetlerin düşmesini sağladı. Montaj hatları, modern üretimin temel taşlarından biri haline geldi ve ürünlerin üretilme şeklini tamamen değiştirdi.
Zamanla, üretim süreçlerinde daha büyük yenilikler de yaşandı. Bilgisayarlı sayısal kontrol (CNC) teknolojisi, üretim süreçlerini otomatikleştirerek hız ve maliyet avantajı sağladı. Bu gelişmeler, üretimde hem verimliliği artırdı hem de maliyetleri düşürdü.
Üretim Türleri
Üretim süreçleri genellikle üç temel sistemle tanımlanır. Bunlar tek üretim sistemi, parti üretimi ve akıcı üretim sistemi. Ancak, günümüzün hızlı değişen koşulları, bu geleneksel sistemlerin ötesinde yeni üretim yaklaşımlarını zorunlu kılıyor.
Teknolojinin ve iş dünyasının sürekli evrimi, daha esnek üretim modellerine olan ihtiyacı artırmıştır. Bu ihtiyacın karşılanmasıyla, grup teknolojisi ve sıfır stoklu üretim (JIT) gibi yeni üretim türleri geliştirilmiştir. Bu üretim sistemlerinden en önemlileri şunlardır;
- Tek (Proje) Üretim Sistemi: Her seferinde özel bir ürün üretilir ve bu ürün bir daha aynen üretilmez. Örneğin, köprü veya gemi yapımı gibi.
- Parti (Batch) Üretimi Sistemi: Aynı üründen belirli bir miktar üretilir, ardından başka bir ürün üretimine geçilir. Örneğin, bir fırının belirli sayıda ekmek pişirip sonra pasta yapmaya başlaması gibi.
- Akıcı (Flow) Üretim Sistemi: Ürünler üretim hattında adım adım, sürekli ve düzenli bir şekilde ilerleyerek üretilir. Örneğin, otomobil fabrikalarında olduğu gibi.
- Sipariş (Jobbing) Üretimi Sistemi: Ürünler müşterinin özel taleplerine göre tek tek üretilir. Örneğin, özel dikim kıyafetlerin hazırlanması gibi.
- Sürekli (Continuous) Üretim Sistemi: Üretim hiç durmadan, aynı ürünü kesintisiz olarak üretir. Örneğin, petrol rafinerileri.
- Kitle (Mass) Üretim Sistemi: Büyük miktarda aynı ürün sürekli olarak üretilir. Örneğin, çikolata fabrikası gibi.
- Grup Teknolojisi Sistemi: Benzer ürünler, aynı makineler ve süreçler kullanılarak gruplar halinde üretilir. Bu, işleri hızlandırır ve maliyetleri düşürür.
- Sıfır Stoklu Üretim (JIT) Sistemi: Ürünler tam zamanında, ihtiyaç duyulduğu anda üretilir ve stok tutulmaz. Bu sayede maliyetler azaltılır.
İlginizi çekebilir: Fason Üretim Nedir, Avantajları Nelerdir?
Bir üretim sisteminin seçimi, öncelikle işletmenin organizasyon yapısını ve ekipman yerleşimini doğrudan etkiler. Başka bir ifadeyle, tercih edilen üretim türüne uygun bir organizasyon ve yerleşim düzeni oluşturmak gerekir. Bu nedenle, üretim yöntemine karar vermeden önce, her sistemin özelliklerini detaylı bir şekilde analiz etmek önemlidir. Her üretim türünün ayırt edici özellikleri ve hangi koşullarda daha verimli olduğu değerlendirilmelidir.
Üretim İle İlgili Videolar
