Temizlik Hastalığı Nedir? Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri Neler?
Temizlik hastalığı, ne kadar temizlik yapılırsa yapılsın kişinin ikna olmadığı ve pis hissettiği bir durumdur. Bu durum günümüzde yaygın olmakla birlikte geçmişte de yaygın olduğu söylenebilir. Bununla birlikte, eskiden titiz dediğimiz şeyin altında yatan bir obsesif kompülsif bozukluğunun gözden kaçan bir vakası var. O kadar inandırıcı bir hastalık ki, ruh kanseri olarak da adlandırılıyor.
Düşünceleri, duyguları ve kişi bunların saçma olduğunu bildiği halde bunları yansıtma eylemini içerir. Değerlendirme, obsesyon dediğimiz kontrol edilemeyen obsesif düşünceler ve kompülsif dediğimiz bu obsesif düşüncelerin bizden yapmamızı veya yapmamamızı istediği davranışlar olmak üzere iki ana bölüme ayrılmıştır.
Örnek vermek gerekirse, kişi ellerini yıkarken hala ellerinin kirli olduğunu hissediyor ve ardından “ellerim kirli değil diye düşünüyorsa (kompulsif düşünceler) ve ellerini defalarca yıkıyorsa (kompulsif davranış) temizlik hastalığına yakalanmış olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Temizlik Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Temizlik hastalığının başlıca belirtisi ellerin temizliği, odanın temizliği, vücudun temizliği ile ilişkilidir.
- Eve her gittiğinizde kapının önünde kıyafetlerinizi çıkarıp direkt banyoya gitmek bu gibi işler bütün evdeki kişilere yaptırmak
- Neredeyse her gün evin her köşesini temizlemek
- Gün içinde birden fazla banyo yapmak
- Çamaşırları tekrar tekrar yıkamak
- Bulaşıkları çamaşır suyu ile yıkamak
- Dışarıdan alınan her paketli ürünü yıkamak
- Oyuncakları her gün yıkamak
Yukarıdaki liste daha da uzatılabilir. Takıntılar bazen “Ben temizlenmedi hala kirdli” şeklinde kendini gösterirken, zaman zaman kendimizin ya da sevdiklerimizin başına kötü şeyler geldiği de görülebilir.
Mesela kişi 3 kez şampuan kullanmazsa annesinin kaza yapacağını düşünmesi ama bu kişi 3 kez şampuan kullandıktan sonra annesinin başına gelebilecek kötü şeylerden kaçındığını düşünmesi gibi değişik düşünceler olabilir.
Temizlik Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Temizlik hastalığı pek çok nedene bağlanabilir. Bu, öncelikle beyin kimyasındaki değişikliklerden kaynaklanıyor gibi görünmektedir. Genel belirtiler şu şekildedir;
- Ailede temizlik hastalığı öyküsü
- Geçmiş travmalar
- Yalnızlık
- Mutsuz İlişkiler
- Suçluluk duygusu
- Obsesif kompülsif bozukluk
Temizlik Hastalığının Tedavisi
Eğer ki kişi bu durum başladıktan sonra 6 ay içerisinde bir doktora görünürse hızlı olarak çözülmektedir. Fakat uzun süre sonra doktora başvurulduğu zaman tedavilerde uzamaktadır. Psikolojik muayene sonrasında ihtiyaç duyulması halinde ilaç tedavisine başlanır. İlaç tedavisine ek olarak psikoterapi de yapılabilir.
Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalar bilişsel davranışçı terapisinin de temizlik hastalığı tedavisinde olumlu sonuçlar verdiğini göstermiştir. Erken tedavi diğer hastalıklarda olduğu gibi bu hastalıkta da önemlidir.
İlk başlarda ufak bir titizlik durumu ile baş gösterdiği için göz ardı edilebilir. Fakat zaman ilerledikçe belirtiler daha da artar. Bir kişi normalde günde 1 saat evini temizliyorsa, ileri ki zamanlarda bu süre 3-4-5 saatlere kadar çıkabilir. daha ciddi durumlarda ise uzun süre temizlik yapmasına rağmen hala evi kirli ve pis hissedebilir. Bu yüzden bu safhaya gelmeden önce bir uzmandan yardım almanız en doğrusudur.