Stratejik Yönetim Nedir? Neden Önemlidir?

Mustafa Ersan23 Haziran 2024

Stratejik yönetim, bir işletmenin kaynaklarını planlı bir şekilde kullanarak şirketin belirlediği amaç ve hedeflere ulaşmayı amaçlayan kilit bir yönetim disiplinidir. Bu strateji, bir organizasyon içindeki süreçleri, prosedürleri ve şirketin faaliyetlerini etkileyebilecek dış faktörleri sürekli olarak değerlendirme sürecini içerir. Performans hedeflerine güvenli bir şekilde ulaşmayı sağlamak adına oluşturulan bir eylem planını da barındırır. Bu planlar ve politikalar, belirlenen hedeflere ulaşmak için özel olarak tasarlanmıştır.

Stratejik yönetim, sadece öngörülebilir durumlar için değil, aynı zamanda beklenmedik durumlar karşısında planlama yapma yeteneğini içeren kilit bir yönetim disiplinidir. Bu perspektiften bakıldığında, organizasyonun büyüklüğü ne olursa olsun, stratejik yönetimde etkin olmak önemlidir. En küçük işletmeler bile kendi sektörlerindeki etkinliklerini değerlendirmeli ve arzu ettikleri geleceğe ulaşmak için uygun önlemleri almalıdır.

Stratejik Yönetim Neden Önemlidir?

Strateji oluşturmak, önemli bir hedefe ulaşma çabasında, risk ve kaynak değerlendirmelerini, risklere karşı savunma stratejilerini ve kaynakların etkin kullanımını içeren bir süreci ifade eder. Genellikle bir organizasyon, varlığının amacını tanımlayan bir hedefle kurulur. Bu hedefe ulaşmak için iç ve dış kaynaklarını, rasyonel bir şekilde belirlenen zaman çerçevesinde hizalamak önemlidir.

Bir kuruluş, genellikle büyük bir yatırıma sahip bir varlık olduğundan, strateji oluşturmak, içsel olarak etkili bir şekilde çalışmak ve harcanan paranın makul getirilerini elde etmek için kritik bir faktör haline gelir. Kurumsal düzeyde uygulanan stratejik yönetim, ileri ki dönemde şirketin karşısına çıkacak olan fırsatları, riskleri ve piyasa dinamikleri için hazırlık yapmayı gerektirir.

Bu, firmaların belirlenen hedeflere en olası şekilde ulaşma olasılığını değerlendirmelerini, analiz etmelerini ve uygulamalarını sağlar. Bu nedenle, strateji belirleme ya da planlama, karar verici bir yönetim unsuru olarak ele alınmalıdır.

Gün geçtikçe birçok kuruluş, stratejik planlamanın, içsel veya dışsal beklenmedik durumlarla başa çıkma yeteneğini arttırdığının farkına vararak, strateji yönetimini temel bir yönetim disiplini olarak benimsemeye başlamıştır. Aslında, strateji yönetimi, kesin bir yönetim planının özünü oluşturur. Büyük ve karmaşık organizasyon yapılarına sahip kuruluşlar için, strateji oluşturma süreci her düzeyde entegre bir şekilde yerleşmiştir.

Hızlı ve etkili karar alma, fırsatları takip etme ve işi yönlendirmenin yanı sıra, stratejik yönetim; maliyetleri optimize etme, çalışan motivasyonunu ve memnuniyetini artırma, tehditlere karşı direnç oluşturma veya daha iyiyi başarma, bu tehditleri fırsatlara dönüştürme, olası pazar eğilimlerini öngörme ve genel performansı iyileştirme konularında destek sağlar.

Uzun vadeli faydaları gözeterek, stratejik planlama; çalışanları teşvik eder, zorlukları belirler ve kişisel ile kurumsal hedeflere ulaşmalarına yardımcı olur. Aynı zamanda dış zorluklarla başa çıkma, olumsuz durumları ele alma ve tehditleri analiz ederek potansiyel fırsatlara dönüştürme konularına odaklanmayı sağlar.

Stratejik Yönetim Bileşenleri Nelerdir?

Stratejik yönetim, bir organizasyonun hedeflerine ulaşmak için bir plan geliştirme ve uygulama sürecini ifade eder. Bu süreç, kuruluşun güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirme, çevredeki fırsat ve tehditleri belirleme ve kuruluşun hedeflerine ulaşmak için stratejiler geliştirme amacını taşır, uzun vadeli bir perspektifi içerir.

Stratejik yönetim, dört temel bileşene ayrılabilir;

Durum Analizi: Bu aşama, kuruluşun iç ve dış ortamını değerlendirir. İç çevre, kuruluşun güçlü ve zayıf yönlerini içerirken, dış çevre, kuruluşun endüstri ve pazarındaki fırsat ve tehditleri belirler.
Strateji Formülasyonu: Bu aşama, kuruluşun hedeflerine ulaşmak için stratejiler geliştirmeyi kapsar. Saldırı ve savunma olarak sınıflandırılan stratejiler, saldırgan stratejilerin pazar payını artırmayı amaçladığı bir perspektifi yansıtırken, savunma stratejileri kuruluşun pazar payını korumayı hedefler.
Stratejinin Uygulanması: Bu adım, belirlenen stratejilerin eyleme geçirilmesini içerir. Bu süreç, kuruluşun yapısında, süreçlerinde ve kültüründe değişiklik yapmayı gerektirebilecek zorlu bir aşamadır.
Strateji Değerlendirmesi: Bu evre, stratejilerin etkililiğinin değerlendirilmesini ve gerekirse değiştirilmesini içerir. Kuruluşun ortamındaki sürekli değişikliklere ayak uydurabilme amacıyla devam eden bir süreçtir.

Stratejik Yönetim Faydaları Nelerdir?

Stratejik kavramı, bir kuruluşun uzun vadeli hedeflerine ulaşmada yardımcı olacak kararların alınmasıyla ilişkilidir. Stratejik kararlar genellikle üst düzey yönetim tarafından alınır. Fakat bazı durumlarda kararlar orta düzey yönetim ve hatta çalışanlar personeller tarafından da alınabilmektedir. Bu kararlar, kuruluşun çevresini ve güçlü ve zayıf yönlerini kapsamlı bir şekilde anlama temeline dayanmalıdır. Aynı zamanda çeşitli faydaları da vardır

Stratejik yönetimin sağladığı bazı faydalar şunlardır;

Organizasyonların hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olur. Stratejik yönetim, hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere ulaşmak için stratejilerin geliştirilmesi için bir çerçeve sağlar.
Organizasyonlara rekabet avantajı kazandırır. Stratejik yönetim, kuruluşların çevresindeki fırsatları ve tehditleri belirleyerek bu fırsatları değerlendirmelerine ve tehditleri azaltmalarına yönelik stratejiler geliştirmelerine yardımcı olur.
Operasyonların daha verimli ve etkili olmasına katkı sağlar. Stratejik yönetim, kuruluşların kaynaklarını daha etkili bir şekilde tahsis etmelerine ve daha bilinçli kararlar almalarına destek olur.
Organizasyonların değişime daha kolay uyum sağlamasına destek olur. Stratejik yönetim, kuruluşların değişiklikleri önceden görmelerine ve bu değişimlere uyum sağlamak için stratejiler geliştirmelerine yardımcı olur.