Eskiden paranoid bozukluk olarak da adlandırılan sanrısal bozukluk, kişinin gerçek ile hayali arasında ayrım yapamadığı ciddi bir akıl hastalığı türüdür. Bu bozukluğun temel özelliği, yanlış bir şeye inançlar olan sanrıların varlığıdır. Sanrılar, gerçeklikle çelişen sabit ve yanlış inançlar olarak tanımlanır. Aksini gösteren kanıtlara rağmen, sanrılı bir kişi, mahkumiyetlerini bir kenara bırakamaz. Olayların yanlış yorumlanmasıyla sanrılar da güçlenir.
Sanrısal Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
- Sinirlilik
- Eleştirici olma
- Suçlayıcı davranışlar
- Aşırı savunmacılık
- Kırılgan olma
- Kincilik
- Hırs
- Nefret
- Düşmanlık
- Duyarsızlık
- Küçük ayrıntılara aşırı dikkat
- Çabuk rahatsız olma
- Tutarsızlık
- Kendini haklı bulma
- Heyecansızlık
- Saldırganlık
Sanrısal Bozukluğun Nedenleri Nelerdir?
Diğer pek çok psikotik bozuklukta olduğu gibi, sanrılı bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir. Fakat aşağıdaki faktörler etkili olabilmektedir.
Genetik: Sanrılı bozukluğun, genetik öyküsü olan aileli kişilerde daha yaygın olması, genetik bir faktörün olabileceğini düşündürmektedir. Diğer zihinsel bozukluklarda olduğu gibi, sanrısal bir bozukluk geliştirme eğiliminin ebeveynden çocuğa geçebileceğine inanılmaktadır.
Biyolojik: Uzmanlar tarafından yapılan bir çalışma, beynin belirli bölgelerindeki anormalliklerin, sanrısal bozuklukların gelişimine nasıl dahil olabileceğini göstermektedir. Beyindeki nörotransmiterler olarak adlandırılan belirli kimyasalların dengesizliği de sanrısal belirtilerin oluşumuyla bağlantılıdır. Nörotransmiterler, beynin sinir hücrelerinin mesajları birbirine iletmesine yardımcı olan ilaçlardır. Bu kimyasallardaki bir dengesizlik, mesajların iletilmesini engelleyebilir ve semptomlara neden olabilir.
Psikolojik durumlar: Araştırmalar, stresin sanrılı bozukluğu tetikleyebileceğini gösteriyor. Alkol ya da uyuşturucuda sebep olabilir. Göçmenler ya da görme ve işitme sorunları olan kişiler gibi izole olma eğiliminde olan kişiler, sanrısal bozukluk geliştirmeye karşı daha savunmasız görünmektedir.
Sanrısal Bozukluğun Tedavisi
Sanrılı bozukluk tedavisi genellikle ilaçları ve psikoterapiyi içerir. Bununla birlikte, sanrısal bozukluk tek başına ilaç tedavisine oldukça dirençlidir. Psikoterapi, sanrılı bozukluğun birincil tedavisidir. Hastaların belirtilerini tartışmaları için güvenli bir ortam sağlarken, daha sağlıklı ve daha işlevsel tutum ve davranışları teşvik eder.
Sanrılı hastalıkla ilişkili davranışsal ve psikolojik belirtilere çeşitli psikososyal müdahaleler yardımcı olabilir. Psikososyal terapiler şunları içerir:
- Bireysel psikoterapi: Kişinin altta yatan çarpıtılmış düşünceyi tanımasına ve düzeltmesine yardımcı olabilir.
- Bilişsel-davranışçı terapi: Kişinin rahatsız edecek duygulara sebep olan düşünceleri ve davranışları tanımayı ve değiştirmeyi öğrenmesine yardımcı olur.
- Aile terapisi: Ailelerin sanrısal bozukluğu olan sevilen biriyle daha etkili bir şekilde başa çıkmalarına yardımcı olarak, kişi için daha iyi bir sonuca katkıda bulunmalarına izin verebilir.
İlaç tedavisi:
- Tipik veya birinci kuşak antipsikotikler: Bu ilaçlar beyindeki dopamin reseptörlerini bloke etmek için kullanılır. Dopamin, sanrıların oluşumunda rol oynadığı düşünülen bir nörotransmitterdir.
- Atipik antipsikotikler: Bu ilaçlar daha çok beyindeki dopamin ve serotonin reseptörlerini bloke etmek için tercih edilir.
- Sakinleştiriciler: Bu tür ilaçlar bazen sanrılı bozuklukları olan kişilerde yaygın olan kaygı, ajitasyon veya uyku problemlerini tedavi etmek için kullanılır.
- Antidepresanlar: Bu ilaçlar, deliryumlu bir kişi bir duygudurum sorunu yaşarsa depresyonu tedavi etmek için kullanılabilir.
Sanrısal Bozukluk İle İlgili Videolar
