Şalgam, içerdiği pek çok vitamin ve mineral sayesinde insan sağlığına yararlı bir besin maddesi olarak karşımıza çıkıyor. Aslında genel bir yargı vardır; ”lezzetli olan şeyler sağlıksız, sağlıklı olanlar ise tatsızdır” denir. Ancak sanıyoruz ki bu gıda, bu yargıyı da yıkacak cinsten..!
”Çek bir Adana, yanına da bir şalgam” diye verilen siparişleri çok duymuşuzdur. Sofraların süsü, vücudun ise şifasıdır şüphesiz! Üstelik hem suyu, hem de sebzenin kendisi çok amaçlı olarak tüketilebilir. İskoçya ve İrlanda kökenli olan sebze, Doğu Amerika, Avrupa ve Asya mutfaklarında sıkça kullanılır; hem yaprakları hem de filizleri yenilebilir.
İşte biz de bu yazımızda sizlere; Türk ve Dünya mutfaklarının vazgeçilmez ögesinden, nasıl tüketildiğinden, besin değerinden ve sağlığa olan faydalarından söz edeceğiz. İlgili videolara ise yazımızın sonunda ulaşabilirsiniz.
Şalgamın Besin Değeri
Ilıman iklimlerde yetişen kök bir sebze olan bu besin; içerdiği A ve C vitaminlerinin yanı sıra, lutein ve karotenoidler bakımından da oldukça zengindir. Üstelik yalnızca kökü değil yaprakları da; çorbalarda, yemeklerde ve salatalarda kullanılabilmektedir. Sebzenin kökü salamura edildikten sonra uzun bir süre rahatlıkla tüketilebilmektedir.
Öncelikle sebzenin içerdiği vitamin ve minerallere şöyle bir göz atalım..
- C, B6, K vitamini
- Niasin
- Kolin
- Folat
- Potasyum
- Sodyum
- Omega 3 ve Omega 6 Yağ Asitleri
- Diyet lifi
Şimdi de her haliyle severek tükettiğimiz çiğ şalgamın besin değerlerini bir inceleyelim;
- Kalori: 36
- Karbonhidrat: 8 gr
- Lif: 2 gr
- Protein: 1 gr
- C Vitamini: Günlük Değerin (GD) %30’u
- Folat: GD’nin %5’i
- Fosfor: GD’nin %3’ü
- Kalsiyum: GD’nin %3’ü şeklinde sıralanabilir.
Peki ya yemeklerimizi, yeşilliklerimizi ve çorbalarımızı süsleyen yaprakları hangi besin maddelerini içeriyor?
- Kalori: 18
- Karbonhidrat: 4 gram
- Lif: 2 gram
- K Vitamini: GD’nin %115’i
- C Vitamini: GD’nin %37’si
- Provitamin A: GD’nin %35’i
- Folat: GD’nin %27’si
- Kalsiyum: GD’nin %8’i
Akciğer, cilt ve göz sağlığından, kolesterol seviyelerini düzenlemeye ve kanın pıhtılaşmasına kadar vücuda pek çok alanda, önemli faydalar sağlamaktadır.
Şalgamın Faydaları Nelerdir?
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
C vitamini denince akla her ne kadar turunçgiller ve tropikal meyveler gelse de, şalgamda da yüksek oranda C vitamini bulunur. Böylece; kış günlerinde rastlanan soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklardan, kansere kadar pek çok sağlık sorununa karşı etkin koruma sağlar. Ayrıca vücutta var olan beyaz kan hücrelerinin aktivasyonunu arttırarak her türlü bakteri, serbest radikal ve virüs oluşumuna karşı savaş açar.
- Kanser Riskini Önleyici Etkisi Vardır
Şalgam müthiş bir antioksidandır. Bu da demek oluyor ki; vücutta çeşitli nedenlere bağlı olarak hasar gören hücrelerin onarımında ve düzenlenmesinde aktif rol oynamaktadır. Çeşitli kanser türlerine karşı koruyucu ve savaşçı bir besindir.
- Sindirim Sistemini Düzenler
Şalgam, sindirim suyunun ve midedeki enzimlerin üretimine katkıda bulunur. Bu da midenin asit dengesinin korunması ve bağırsak florasının yeterli kalması anlamını taşır. Hazımsızlık, şişkinlik, kabızlık ve mide-bağırsak enfeksiyonlarına karşı koruyucu bir görev üstlenir.
- Kilo Verme Sürecinizde Destekçidir
Yüksek oranda lif içerdiğinden dolayı, uzun süre tokluk hissi oluşturmasının yanı sıra metabolizmayı hızlandırır. Kalorisi düşük bir besin olması nedeniyle de kilo verme sürecinde önemli bir yardımcı olarak görülür.
- Cilt Sağlığını Korur
Çevresel etmenler, stres, ilerleyen yaş ve genetik faktörler nedeniyle cildimiz zaman içerisinde yıpranmaya eğilimlidir. Ancak şalgam, içeriğinde yer alan B vitaminleri ve yüksek orandaki C vitamini sayesinde, cilt hastalıklarına karşı koruma sağlar. Ayrıca cilde parlak bir görünüm verir, düzenli olarak tüketilmesi halinde sarkmaları ve kırışıklıkları önler.
- Astım Ataklarında Önleyici Etki Gösterir
Şalgamın hem kendisi hem de suyu, anti-inflamatuar özelliğe sahiptir. Bu özellik sayesinde astım krizlerinin önlenmesi ve bronşların rahatlatılması mümkün olmaktadır.
- Kan Basıncını Düşürür
İçeriğinde bulunan potasyum sayesinde vücuttaki kan basıncını dengeler ve yüksek tansiyona karşı olumlu anlamda etki gösterir. Yemeklerinizin yanında bir bardak şalgam suyu tüketimi sağlığınıza sağlık katacaktır.
- Kemik Sağlığında Etkilidir
Kemiklerin güçlenmesini ve yoğunluğunun korunmasını sağlar. Uzun vadede yaşanabilecek kemik erimesi problemine karşı adeta bir kalkan oluşturur.
Şalgamın Yan Etkileri Nelerdir?
Elbette her faydalı besinin de kontrolsüzce tüketilmemesi gerektiğini biliyoruz. Şalgamın içeriğinde bulunan bileşenlere karşı alerjik reaksiyonu olan kişilerin bu gıdayı almaktan kaçınması gerekir.
Ayrıca tiroid hastalığı olanlara şalgam önerilmemektedir. Çünkü içindeki bazı maddeler, tiroid hormonunun işleyişini değiştirebilecek etkiye sahiptir.
Şalgamın Faydaları İle İlgili Video
