Pika Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Neler?
Pika sendromu, kökenini Latince’den alan bir terimdir. “Pica” kelimesi, saksağan kuşunu ifade eder ve bu kuşun herhangi bir ayrım yapmadan her şeyi yemesiyle tanınır. Toprak yeme hastalığı olarak bilinen bu sendrom, bir tür yeme bozukluğunu temsil eder.
Pika sendromu, türleri ve vakaları genel olarak tek bir açıklama ile sınıflandırılamaz. Bu nedenle genel bir obsesif kompülsif bozukluk olarak kabul edilmez. Bununla birlikte, pika semptomları, obsesif kompülsif bozukluğun tanısına yol açabilecek durumlarda görülebilir.
Bu bozukluğa sahip bireyler, besin değeri olmayan maddeleri sürekli ve istikrarlı bir şekilde tüketirler. Pika sendromuna sahip olan kişilerin tüketme eğiliminde olduğu nesneler bazıları şunlardır;
- Sabun
- Buz
- Düğmeler
- Kil
- Saç
- Kir
- Kum
- Sigaranın kullanılmayan kısmı ve külü
- Dışkı
- Zamk
- Tebeşir
Pika Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Pika sendromunun temel semptomlarından biri, besin değeri veya faydası olmayan ve normalde yenilmemesi gereken maddeleri zorunluluk olarak tüketmektir. İnsanların bu dürtüleri kontrol etmeleri zordur, bu yüzden bu alışkanlığı değiştirmek kolay olmayabilir. Bu durumdaki birçok insan genellikle yemek yeme eyleminden pek hoşlanmaz ve monoton bir beslenme düzenine meyillidir; yani sadece toprak veya sadece kağıt gibi belirli maddeleri tüketebilirler.
Pika sendromunun kesin bir tanısını koymak için standart bir test yoktur. Ancak sağlık uzmanları, danışanın tıbbi geçmişi ve diğer belirleyici faktörler üzerinden bir teşhis koyabilirler. Danışanın, uzmana yediği şeyler hakkında dürüst olması, daha doğru bir teşhisin konulmasına yardımcı olabilir. Çinko ya da demir eksikliğine bağlı olarak gelişen pika sendromunu teşhis etmek için kan testleri gibi belirli tıbbi testler yapmakta mümkündür. Eksikliklerin giderilmesi, pika sendromunun bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Pika Sendromu Belirtileri
Bebeklerde ve çocuklarda görülen belirtiler şu şekildedir;
- Duvarda yer alan kireçleri ve sıvaları yalamak ya da ısırmak
- Metal olan maddeleri sık sık ağzına almak
- Toprakla oynadığı zamanlarda toprağı sürekli olarak ağzına götürmek
- Dışkıda görülen farklı maddeler ve kanama
- İshal
- Kabızlık
- Karın ağrısı ve bağırsak tıkanması
Pika Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Pika sendromunun spesifik bir nedeni olmasa da genellikle demir, çinko ya da diğer besin eksiklikleri ile ilişkilendirilebilir. Vücudumuz, ihtiyacı olan besinleri ve vitaminleri, tüketilmesi gerekmeyen maddelerden sağlama eğiliminde olabilir.
Ayrıca, bazen insanları cezbetmekte olan şey, belirli bir maddenin dokusuna da bağlı olabilir. Pika sendromunun jeofaji olarak bilinen bir alt türü, bazı kültürlerde kabul gören kil yeme alışkanlığına bir örnektir. Pika sendromunun gelişimine katkıda bulunabilecek bazı nedenler şunlardır;
- Stres
- Kültürel faktörler
- Öğrenilmiş davranış
- Düşük sosyal ve ekonomik durum
- Altta yatan ruh sağlığı problemleri
- Beslenme yetersizliği
- Çocukluk dönemlerinde ihmal edilmiş olmak
- Gebelik
- Epilepsi
- Ailesel psikopatoloji
Pika Sendromu Tedavisi
Pika sendromunun tedavi başarısı, altında yatan nedenlere ve kişisel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu durumdan muzdarip olanlar genellikle sağlık uzmanlarına danışmaktan kaçınırlar. Ancak utanmamaları ve destek aramaları önemlidir.
Çocuklarda pika sendromu genellikle büyüdükçe düzelir. Ancak mental rahatsızlıklar veya gelişimsel bozukluklar olanlarda süreç farklı olabilir. Uzmanlar, bu sendromdan kaynaklı komplikasyonları tedavi etmeye odaklanır. Örneğin kurşun zehirlenmesi durumunda şelasyon tedavisi uygulanabilir.
Pika sendromuna yönelik araştırmaların tarihsel olarak çok yeni olduğu, bazı durumlarda basit multivitamin takviyesinin etkili olabileceğine dair araştırmalar bulunduğu belirtilmektedir. Tedavi sürecinde doktor tavsiyelerine uymak, tetikleyicilerden uzak durmak ve gerekirse ilaç tedavisi almak önemlidir.
Pika sendromu olanlar için terapi ve ilaç tedavisi birlikte kullanılabilir, davranış terapisi ve farklı aktivitelere odaklanarak tedavi stratejileri izlenebilir.