Östrojen, bir kadınlık hormonudur. Kadınlarda başta cinsellik ve üreme süreçleri başta olmak üzere farklı yerlerde görev alır. En büyük miktarda overlerden salgılanırken adrenal korteksten de az miktarda salgılanmaktadır. Gebelik sırasında ise plasentadan da salgısı başlayan steroid yapılı bir hormondur.
Vücudun ürettiği östrojenin üç tipi bulunmaktadır. Östron (E1), postmenopozal dönemde üretilen bir hormondur. Üreme aktif olduğunda birincil olarak salgılanan hormon ise östradiol (E2)’dir. Gebelikteki esas östrojen olan östriol (E3) ise diğerlerine göre daha farklı bir yapıya sahiptir.
Östrojen Ne İşe Yarar?
Östrojen hormonunun en kritik görevi, üreme ile ilgili dokularda büyüme ve çoğalmayı meydana getirmektir. Blue çağı dönemi ile beraber östrojen miktarı 20 katın üzerinde artar. Bu sayede çocukluk görünümünden erişkin formuna geçiş gerçekleşir. Östrojenin kadın cinsiyet organları üzerindeki diğer etkileri arasında dış genital organların büyümesi ve vajinanın enfeksiyonlara karşı direnç kazanması yer alır.
Ayrıca, östrojen memelerin gelişiminde de önemli bir rol oynar. Kadın memesi görünümünden sorumludur ve meme dokusunda yağ birikimine neden olmaktadır. Ayrıca, süt oluşumunda görevli yapıların gelişiminde de rol almaktadır. İlk 20 yıl içerisinde kadın ve erkek memesi gelişimi süt verme fonksiyonu dahil büyük oranda aynıdır. Fakat, memenin kadınlarda olduğu gibi süt veren bir organa dönüşmesi esas olarak progesteron ve prolaktin hormonları sayesinde olur.
Östrojenin Üreme Dışındaki Görevleri Nelerdir?
Östrojen hormonu sadece üreme sağlığı için değil, vücutta diğer görevleri de yerine getirir. İskelet, kardiyovasküler (kalp-damar) ve merkezi sinir sistemlerinin sağlığı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Östrojenin rol oynadığı durumlar genel itibariyle şu şekildedir;
- Kolesterol seviyelerini düzenler
- Kan şekeri seviyesini dengeleyerek diyabet riskini azaltır
- Kemik ve kas kütlesinin sağlıklı olmasını sağlar. Osteoporoz riskini azaltır
- Dolaşım ve kan akışını düzenler ve kalp hastalığı riskini azaltır
- Ciltteki kolajen üretimini artırarak yaşlanmayı geciktirir. Cildin nem oranını düzenler
- Beyinde odaklanma işlevinin düzgün çalışmasını sağlar ve bilişsel gerilemeyi yavaşlatır.
Östrojen Seviyelerinin Düşük Olması Hangi Olumsuzluklara Sebep Olur?
Östrojen seviyesinin normal seviyelerden düşük olması, genel olarak kadının menopoza girmeye yakın olduğunun bir göstergesi olarak kabul edilir. Bu durum gayet normaldir. Ancak, menopoz dışındaki yaşlarda düşük östrojen seviyesi doğurganlık sorunları, beslenme yetersizliği, Turner sendromu gibi rahatsızlıkların işareti de olabilir. Düşük östrojen seviyesinin belirtileri genel itibari ile şu şekilde olabilir;
- Memelerde hassasiyet
- Zayıf kemik yapısı (osteoporoz)
- Gece terlemeleri ya da sıcak basmaları
- Adet düzensizliği veya hiç adet görülmemesi
- Konsantrasyon güçlüğü
- Baş ağrısı
- Yorgunluk ve uyku problemleri
- Ruh hali değişimlerine bağlı asabiyet ya da depresyon
- Vajinal kuruluk
- Cinsel ilişkide ağrı hissetme
Östrojen Hormonu Nasıl Artırılır?
Östrojen hormonu dengesizlikleri her zaman önlenebilecek bir durum olmayabilir. Ancak, yeterli ve düzenli bir uyku, vücuttaki önemli işlevlerin yerine getirilmesi için gereken sağlıklı hormon düzeylerinin korunmasına yardımcı olabilir. Stres hormonları olan kortizol ve adrenalin aşırı üretildiğinde, östrojen seviyesinde olumsuz yönde etkileyen hormonal bir dengesizliğe neden olabilmektedir.
Dolayısıyla stres mutlaka kontrol altına alınmalıdır. Düzenli olarak doktor kontrolünde yapılan egzersiz, yeme alışkanlıklarının düzenlenmesi ve vücut yağının kontrol altında tutulması, östrojen seviyelerinin normale çıkmasına katkıda bulunabilir. Alkol içmek östrojen seviyelerini artırabileceğinden, zamanla östrojene aşırı maruz kalmanın kanser riskini artırabileceği unutulmamalıdır.
Bu nedenle, alkol tüketimi ortadan kaldırılmalı ya da sınırlandırılmalıdır. Ayrıca, hormonların dengelenmesi için beslenme alışkanlıkları düzenli hale getirilmelidir. Şeker tüketiminin azaltılması ve lif oranı yüksek, sağlıklı yağlar içeren besinlerin tüketilmesi, hormonal denge için yardımcı olabilir.
Östrojen İle İlgili Videolar
