Michael Porter 5 Güç Analiz Modeli, pazarlamacıların ve iş yöneticilerinin küresel düzeyde farklı kuruluşlar arasındaki bir pazardaki güç dengesini ve bir endüstri sektörünün çekiciliğini ve potansiyel kârlılığını analiz etmelerine yardımcı olan analitik bir modeldir. Bu 5 güç modeli genel olarak şunladır;
- Alıcıların Gücü (Buyer Power)
- Tedarikçinin Gücü (Supplier Power)
- Yeni Girişimcilerin Tehdidi (Threat of Entry)
- İkame Ürün ve Hizmetlerin Tehdidi (Threat of Substitutes)
- Sektördeki Rekabet (Industry Rivalry)
Michael Porter 5 Güç Analiz Modeli
1- Alıcıların Gücü (Buyer Power)
Bu maddedeki faktörler, alıcının fiyat duyarlılığı ve alıcılar ile satıcılar arasındaki pazarlık gücüdür. Örnek vermek gerekirse, çok az ürün farklılığı olan bir sektörde, müşteriler fiyata çok duyarlıdır ve hemen başka bir markaya geçiş yapabilirler.
Öte yandan sektörün ürettiği ürünlerin kalitesi, alıcının ürünlerinin kalitesi açısından önemliyse, bu öncelikli bir fark olduğu için fiyata duyarlılık azalacaktır. Alıcılar arasındaki rekabet şiddetliyse, tedarikçiler üzerindeki fiyatları düşürme baskısı artacaktır.
2- Tedarikçinin Gücü (Supplier Power)
Yukarıda bahsettiğimiz birinci madde ile benzer şekilde hayal edebilirsiniz. Burada şirketler alıcıdır ve tedarikçi firmalar da girdi sağlar. Etkileyen faktörler arasında şirketlerin tedarikçilerini ne kadar rahat ve ucuz değiştirebileceği, tedarikçileri ve her iki tarafın pazarlık gücünü değiştirip değiştiremeyecekleri yer alır.
3- Yeni Girişimcilerin Tehdidi (Threat of Entry)
Bu madde, fayda için gereken maliyetten daha yüksek olduğunda, endüstri yeni şirketler için cazip hale gelir. Ancak çoğu endüstrinin giriş engelleri vardır. Bu, sektördeki acemiler için elverişli değildir. Örneğin kanunlar, sektörde belirli bir noktaya ulaşmak için yüksek maliyetler, dağıtım kanalındaki rakiplerin hakim konumu veya marka bilinirliği avantajlarına sahip olmaları gerekmektedir.
4- İkame Ürün ve Hizmetlerin Tehdidi (Threat of Substitutes)
Bu madde, alıcının alternatifler arasında değişen eğilimlerini barındırır. Ürünün başka muadili yoksa fiyat artışından talep etkilenmeyecek, fiyat yükselse bile müşteri almaya devam edecektir. Yani talep esnek değildir. Pek çok alternatif olduğunda düşük fiyatlar öne çıkar ve talep hemen etkilenir. Bu durumda da talep esnektir.
5- Sektördeki Rekabet (Industry Rivalry)
Sektördeki rekabet pek çok faktöre göre değişir Ancak bazı endüstrilerde, fiyatları zarara neden olacak kadar düşürmeye dayalı şiddetli rekabet ve bazı endüstrilerde rekabet, fiyat dışı faktörlere bağlıdır. Rakibin hedefi, ürün farklılaştırması, yenilikçilik ve reklamcılık açısından öne çıkmaktır. Daha az rekabetin olduğu sektörlerde karlılık oranı daha yüksektir.
Michael Porter 5 Güç Analiz Modeli ile ilgili videolar
