Kapalı Maraş ya da bir diğer adı ile Varoşa, Kıbrıs’ın en ünlü bölgesidir. Gazimağusa sınırları içerisinde yer alır. 1974 yılında başlatılan ikinci Kıbrıs Harekatı‘nda Kıbrıslı Rumlardan meydana gelen nüfus tarafından terk edildi.
Harekattan sonra çok büyük bir kısmı yerleşime kapatılmıştır. Kıbrıs Türkleri’ni ve Rumları ayıran Yeşil Hatta oldukça yakındı. Yeşil Hat, Birleşmiş Milletler Barış Günü’nün kontrolündedir.
En çok sorulan sorulardan bir tanesi “Kapalı Maraş Bölgesi Kime Ait?” sorusudur. Bu bölge Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne aittir.
Kapalı Maraş Tarihi
Kapalı Maraş, 1974 yılından önce Akdeniz’in en ünlü tatil beldelerinden biriydi. 13 Ağustos 1974 tarihinde ikinci Kıbrıs Harekatı’nda Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından alındı. Kıbrıslı Rumlar ve adayı işgal eden Yunanlar, orada yaşayan Türklere işkenceler yapıyordu. Türk uçakları şehri bombaladıktan sonra tüm Kıbrıslı Rumlar ve Yunanlar adanın güneyine kaçtı.
Türk ordusu tarafından alınan Kapalı Maraş askeri yasak bölge ilan edildi. 1976ve 1977’de Maraş bölgesinin kuzey kesiminde bazı sınırlı alanlar iskana açıldı. Önce güneyden göç eden Kıbrıslı Türkler, ardından Türkiye’den gelen göçmenler buraya yerleşti.
Maraş bölgesi, 1974’ten 1990’a kadar doğrudan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı olan Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı tarafından yönetildi. 1981 yılında resmen 1. Sınıf askeri yasak bölge ilan edildi. 29 Temmuz 1990 tarihinde bölgenin kontrolü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na devredildi.
Maraş bölgesi her zaman BM Güvenlik Konseyi kararlarına konu olmuştur. 11 Mayıs 1984 tarih ve 550 Sayılı kararda, “Maraş’ta ikamet edenler dışındaki kişilerin Maraş’ın herhangi bir bölgesine yerleşmeleri kabul edilemez olup, bölgenin yönetiminin Birleşmiş Milletlere devredilmesi çağrısında yapılır.” denildi.
14 Eylül 1992 tarihli 789 sayılı Karar, 550 sayılı Karara atıfta bulunarak, bölgenin kontrolünün Birleşmiş Milletler barış gücüne devredilmesini gerektiriyordu.
Anna planına göre, Kapalı Maraş Rum tarafının kontrolünde kalacaktı. Ancak Anna planı referandumda Kıbrıslı Türkler tarafından kabul edilse de, bu durum Kıbrıslı Rumlar tarafından reddedildikten sonra gerçekleşmedi.
Maraş içerisinde Birleşmiş Milletler’e ait bir bina vardır. Yaklaşık 400 metre ileride, ordu evleri yapımı için Türk Silahlı Kuvvetleri’ne altı daire tahsis edildi. 2020 yılı öncesinde Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile Harp Okulu yanındaki kız yurdunda kalanlar dışında bölgeye giriş yasaktı.
Hayalet Şehir olarak da adlandırılan Kapalı Maraş’a gitmek isteyen turistler, en fazla Maraş İkon Kilisesi’ne kadar gidebiliyordu. 2016 yılında kiliseye girişlerde yasaklandı. Askerler haricinde o bölgeye kimse giremedi.
Kapalı Maraş’ın Yeniden Açılması
18 Haziran 2019’da KKTC Bakanlar Kurulu toplantısının ardından KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay tarafından yapılan ortak açıklamaya göre, Kapalı Maraş Bölgesi’nde ilk olarak envanter çalışmasının yapılacağı belirtildi. Ardından şehir tekrar turizme açılacağı açıklandı.
Envanter çalışmasında Kıbrıs ekibine Türk uzmanların yardımcı olması kararlaştırılırken, ortak araştırma sonucunda Maraş’ın taşınır ve taşınmaz kayıtları kayıt altına alınacak. Maraş’ta altyapı yenileme, peyzaj düzenleme ve turizme kazandırılmasının maliyetinin 10 milyar $ olduğu tahmin ediliyor.
KKTC Başbakanı Ersin Tatar, KKTC su temini proje boru hattının onarımının ardından düzenlenen sulama töreninde yaptığı konuşmada, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla 8 Ekim 2020 günü 1,5 kilometre kıyı şeridi ve denizin KKTC halkına açık olduğunu belirtti.
Günümüzde belirlenen güzergahlar koşulunda 08:00 ve 17:00 satleri arasında ister bisiklet ile isterseniz de yürüyerek Kapalı Maraş‘ı gezebilirsiniz.
Kapalı Maraş ile İlgili Videolar
