Kafein Bağımlılığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Kafein, muhtemelen dünyada en yaygın tüketilen ilaçtır. Uzun süre uyanıklığı artıran ve ruh halini iyileştiren zihinsel bir uyarıcı olarak kabul edilmektedir. Bunlar, öğrencilerin ya da çalışanların daha uzun süre uyanık kalmak ve ödevlerini veya diğer işlerini zamanında bitirmek için gece kahve içtiklerinde aradıkları etkilerdir.
Kahve içmek bu konuda yardımcı olabilir. Ancak potansiyel dezavantajları arasında ajitasyon, seğirme, sinirlilik, uykusuzluk, boş düşünceler, mide rahatsızlıkları ve daha sık idrara çıkma ihtiyacı sayılabilir. Kafein beyin üzerinde, beynin enerji metabolizmasını artırmak ve noradrenalin, serotonin ile dopamin gibi bir dizi beyin kimyasalını etkilemek de dahil olmak üzere çeşitli şekillerde çalışır. Orta dozlarda bazen bilişsel performansı artırdığı ve hatta bilişsel gerilemeye karşı koruma sağladığı iddia edilmektedir.
Kafein Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?
Kafeinin bağımlılık yaratabileceği de uzun zamandır bilinmektedir. Tıbbi kriterlere göre, baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü ve düşük ruh hali gibi yoksunluk belirtileri yaşıyorsanız, kafeinin sizin için sorun yarattığını düşünüyorsanız ve azaltmayı başarısız bir şekilde denediyseniz, o zaman kafein bağımlısı olmuş olabilirsiniz. Kafein bağımlılığından endişe ediyorsanız, aşağıdaki belirtilere bakarak bağımlı olup olmadığınızı az çok anlayabilirsiniz:
- Kafein içeren ürünleri almak ve tüketmek için çok fazla süre harcamak
- Aynı etkiyi sürekli olarak elde etmek için daha fazla kafein alma ihtiyacı
- Baş ağrısı, konsantre olamama ya da kendini kötü hissetme gibi yoksunluk belirtileri yaşamak
- Kafein kullanımınızın sorunlara neden olduğunu bilmenize rağmen kesemediğinizi ya da bırakamadığınızı fark etmek
Fiziksel belirtiler şu şekildedir;
- Huzursuzluk
- Sinirlilik
- Fazla heyecan
- Uyku güçlüğü
- Titreme
- Kas seğirmesi
- Düşüncelerin ve konuşmaların kontrol edilememesi
- Kızarmış surat
- Artış gösteren kalp atış hızı
- Baş dönmesi
- Mide bozukluğu
- Artan idrara çıkma
Kafein tüketen kişilerin sadece nispeten küçük bir kısmı bağımlı hale gelir. Fakat bağımlı hale gelenler için bu ciddi bir sorun olabilir ve etkilenenlerin çoğu bırakmakta zorluk çeker. Bu nedenle kafein bağımlılığı bazen kronik bir durum olarak da karşımıza çıkar.
Kafein Bağımlılığından Nasıl Kurtuluruz?
Kafein bağımlılık yapar ve bizi belirli içeceklere bağımlı hale getirebilir. Bu duruma sahip kişilerin yaşadığı bazı belirtiler şunlardır:
- Sinirlilik
- Uyuşukluk
- Baş ağrısı
- Uyku hali
- Kabızlık
Kafein bağımlılığının üstesinden nasıl gelinir? İşte bazı ipuçları:
- Bol su için: Vücudumuzun düzgün çalışması için su şarttır.
- İyi beslenin: Vücudumuzun yeterli beslenme ve yeterli vitamin ve mineral alması için iyi bir diyet şarttır. Kahve ve çayı daha sağlıklı, daha az enerji veren ve bağımlılık yapan meyve suyu ya da diğer içecekler ile değiştirin.
- Dinlenme: Uyku kalitesi, vücudumuzun herhangi bir enerji maddesi almasına gerek kalmamasını sağlayan en önemli şeylerden biridir.
Kafein Bağımlılığının Tedavisi
Kafein bağımlılığında da diğer bağımlılık yapıcı maddeler gibi kısır bir bağımlılık döngüsü oluşur. Kafeinin etkileri geçtikten sonra enerjinizde düşüş yaşayabilirsiniz ve kafein takviyesi almadan gününüzü geçiremezsiniz. Bu nedenle kafeini aniden azaltmaktansa kademeli olarak azaltmak daha iyidir. Kendinizi kafein bağımlısı gibi hissetmiyorsanız ve sadece sağlıklı seviyelerden fazlasını tükettiğinizi düşünüyor olsanız bile, kafein alımınızı azaltarak bu bağımlılığın gelişmesini engelleyebilirsiniz.
Depresyon veya anksiyete gibi devam eden duygusal sorunlarla başa çıkmak için fazla kafein kullandığınızı düşünüyorsanız, bu sorunları tedavi etme seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşun. Doğru tedavi sizin için büyük bir fark yaratabilir. Kafein bağımlılığı genellikle diğer davranışsal bağımlılıklarla örtüşür. Bu nedenle, kafein ihtiyacınızın nereden geldiğini ele almak tüm gizemi çözebilir ve potansiyel olarak diğer duygusal bozukluklarınızı yüzeye çıkarabilir.
Kafeini nasıl durduracağınızı merak ediyorsanız, alışkanlığı bırakmanın, son kafein dozunuzdan 18 saat sonra başlayabilen yoksunluk belirtilerine yol açabileceğini unutmayın. Belirtileri 24 ila 48 saat arasından en üst seviyeye ulaşır. Genel olarak da 7 gün içerisinde geçer. Bu sebeple kafeini bırakmak hızlı olabilir. Kafeini ilk kez bıraktığınız zaman aşağıdaki durumları yaşayabilirsiniz.
- Depresyon
- Konsantrasyon zorluğu
- Baş ağrısı
- Tükenmişlik
Kafein tüketmeyi birden bırakmak yerine aynı sigarada olduğu gibi yavaş yavaş azaltarak bırakmak daha iyidir. Yani bugün 4 bardak içtiyseniz ertesi gün 3 bardağa, diğer gün ise 2 bardağa düşürerek bırakmaya çalışın. Psikolojik olarak zorlanıyorsanız bir uzmandan yardım almak iyi bir seçenek olacaktır.
Kafein Bağımlılığı İle İlgili Videolar
