Hasan Sabbah Kimdir? Nasıl Öldü? Hasan Sabbah ve Alamut Kalesi Hikayesi..!

Mustafa Ersan25 Haziran 2024

297

Tam adı: Hasan Sabbah
Doğum tarihi: ??. ??. 1050
Doğum yeri: Kum, İran
Ölüm tarihi: 23 Mayıs 1124
Ölüm yeri: Alamut Kalesi, İran
Ailesi: Ali bin Muhammad bin Jafar bin al-Hussain bin Muhammad bin al-Sabbah al-Himyari (Babası)
Eşi: –
Çocuk (ları): Muhammed Sabbah, Hüseyin-î Sabbah
Mesleği: Din Adamı, Yazar, Filozof, Misyoner, Teolog, Siyasetçi, Astronom
Aktif Yılları: 4 Eylül 1090 ve 23 Mayıs 1124 yılları arası

Hakkında

Hasan Sabbah Kimdir? Hasan Sabbah, 1050 yılından İran, Kum‘da dünyaya gözlerini açmıştır. Doğum tarihi tam olarak belli değildir. Babasının ismi Ali bin Muhammad bin Jafar bin al-Hussain bin Muhammad bin al-Sabbah al-Himyari‘dir. Diğer bir adı ile Hasan as-Sabbāh, hem suikastçi olarak lanse edilen fidā’iler askerî grubunun hem de Nizârî Isma’ili devletinin kurucusudur.

Aynı zamanda tasavvufi islama dayalı Alevilerin “Caferilik” olarak adlandırılan ünlü okullarından farklı olarak “On İki İmamlar”, İsmâil’e ithaf edilen İsmâîlik mektebine kadar giden, üst düzey dini bilgiye ve liderlik vasfına sahip olan biridir. Temellerini attığı dini tarikatın çeşitli suikastlere kadar dayanan farklı askeri stratejileri ve 35 yıl boyunca hiç dışarı çıkmadan hayatını sürdürdüğü Alamut Kalesi ile bilinmektedir.

Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl ya da daha bilindik bir adı ile Alamut Kalesi, Elemûtlar Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Devleti‘nin merkezi olan, Kazvin kentinin sınırları içerisinde bulunan ve Hazar Denizi’nin kuzey tarafına inşa edilen bir kaledir. Alamut, mânâ olarak “Kartal Yuvası” anlamlarına gelmektedir. Kale, Cüstaniler’in Kralı olan Veşudan İbn-i Cüstan tarafından yaptırılmıştır.

İlginizi çekebilir: Nizamülmülk Kimdir?

Alamut Kalesi, Hasan Sabbah’ın liderliğini yaptığı, kendi Haşhaşilik öğretilerini yaydığı, Elemûtlar Devleti’nin başkenti olarak uzun süre hizmet etmiş olan bir yerdir. Nizari-İsmaili mezhebinin sürdürülmesinde önemli bir rol üstlenen bu kalede, fedailerine cennetin anahtarlarını ellerinde olduğunu söyleyen ve haşhaşın uyuşturucu etkisinden faydalanan Hasan Sabbah, kendi eğittiği adamları vasıtası ile pek çok devlet adamı ve hükümdarın ölümüne neden olan suikastları planlamayı başarmış ve çevrede yer alan ülkelere gözdağı vermiştir.

İngilizce’de “Assassination” olarak bilinen ve “suikast düzenlemek” anlamına gelen assassination kelimesinin burada ikamet eden haşhaşi örgütünün isminin değişerek türetildiği tahmin edilmektedir. Dönemin tarihçileri, Hasan Sabbah ve adamlarının kendi hayatlarını feda edecek kadar davalarına riayet etmelerini anlamamış ve adamlarını suikastları gerçekleştirebilmeleri için uyuşturucu etkisi olan haşhaşı kullandığını iddia etmişlerdir.

Hasan Sabbah Nasıl Öldü?

1124 yılının Mayıs ayında hastalanarak yatalak duruma düşen Hasan Sabbah, öleceğini düşünerek halefi olması için Kiya Buzrug Ummid seçmiştir. Kiya Buzrug Ummid, Lemeser Kalesi komutanıdır. Ebu Ali’yi sağına oturmuş ve onu faaliyetlerinin başına geçirmiştir. Kasranlı Adem‘in oğlu olan Hasan‘ı Kiya Buzrug Ummid‘in yanına, ordu komutanı Kiya Ebu Cafir‘i de önüne oturtmuştur.

Onlara imamın devletin başına geçinceye kadar Kiya Buzrug Ummid‘in liderliğine saygı göstererek çalışmalarını emretmiş ve 23 Mayıs 1124 Cuma günü vefat etmiştir. O gün ihtişamlı bir liderliğin hayata veda ettiği bir gündür. Şii ve İsmaili pek çok vakanüvis onu aritmetik, büyü, astronomi, yetkin gibi pek çok alanda bilgi sahibi ve keskin zekalı bir lider olarak tasrif etmektedir.

İsmaililere karşı olan bir Arap yazara göre, Alamut Kalesi‘nde yaşadığı 35 yıl boyunca hiç kimse ne şarap doldurabilmiş ne de içebilmişti. Sabbah, kendi oğlu olan Muhammed‘i şarap içtiği için, diğer oğlu Hüseyin‘i ise Dai Hüseyin Kaini‘yi öldürttüğü için idam etmiştir.

Hassan Sabbah, yazarlıkta yapmaktaydı. Kendisini kesinlikle imam olarak adlandırmamıştır. Sadece bir temsilci olduğunu söylemiştir. Kendi yaşamını anlattığı “Sergi’ızeşt-i Seyyidinâ'” adında bir kitabı vardır. Moğollar, Alamut Kalesi‘ni ateşe vermeden önce kitap Ata Melik Cüveyni tarafından alınmıştır.