Glutensiz beslenme, yalnızca gluten içermeyen besinler ile oluşturulan bir beslenme programıdır. Bazı kişilerin bu proteine karşı alerjik reaksiyon geliştirme ihtimali yüksektir. Bu kişiler gluten içerikli gıdalar tükettikleri takdirde bir takım sindirim problemleri yaşamaktadır.
Bazı kronik hastalıklar da yine beslenmedeki gluten oranına dikkat etmeyi gerektirmektedir. Örneğin çölyak gibi.. Bu noktada kişiler kendilerine uygun bir diyetle; hayat standartlarının düşmesine ve gluten kaynaklı sağlık problemi yaşama ihtimaline karşı korunabilirler. Özellikle buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunan bu proteinden uzak kalmalıdırlar.
Peki hangi besinler gluten içerir, böyle bir beslenme şekli kişinin günlük gıda alımı açısından yeterli midir? İşte biz de bu yazımızda sizlere, bu soruların cevabı niteliğinde bir takım bilgiler veriyor olacağız. Konuya ilişkin uzman videolarına ise yazımızın sonunda ulaşabilirsiniz.
Glutensiz Beslenmenin Faydaları Nelerdir?
Her ne kadar, yalnızca glutene duyarlı kişiler tarafından tercih edilen bir beslenme modeli olsa da, aslında gluten olmadan yapılan bir perhizin kişiye sağladığı pek çok avantaj da vardır. Bunlar nelermiş, bir bakalım..
Vücudun Enerjisini Yükseltir: Gluten içeren gıdaların sindirimi zordur ve vücudu yorabilir. Gluten tüketirken meydana gelen iltihap bağırsaklara zarar vererek demir emilimini düşürebilir. Demir bakımından eksik kalan vücut halsiz ve bitkin bir hale gelir. Bu nedenle glutensiz beslenen kişilerin vücudu arınmış ve daha enerjiktir.
Metabolizmanın Daha Hızlı ve Düzgün Çalışmasını Sağlar: Şişkinlik, gaz ve ödem oluşumu sindirim sistemini yıpratır. Bu da beslenme konusunda isteksizliğe neden olur. Dolayısıyla glutensiz gıda alımı, bu faktörü ortadan kaldırarak, metanbolizmanın işleyişinde yaşanacak aksaklıklara engel olur.
Eklem Ağrılarını Hafifletir ve İltihaba Karşı Savaş Açar: Özellikle gluten toleransı olmayan kişiler, gluten içeren besinler tükettikten sonra bağışıklık sistemi devreye girer. Buna bağışıklık tepkisi adı verilir. Bu durumda eklemlerde ağrılar ve iltihabi durumlar oluşur. Ancak glutensiz beslenme modeli, eklem ağrılarında ve vücutta oluşan iltihaplarda oldukça fayda sağlar.
Kemik Sağlığını Düzenler: Glutene duyarlılık gösteren kişilerde kanda kalsiyum seviyesi düşük seyreder. Kalsiyum eksikliği ise en çok, kemik sağlığını olumsuz yönde etkiler. Ancak glutensiz yiyecekler ile beslenerek bu handikabın önüne geçmek mümkündür.
Tüm bunlara ek olarak; glutensiz beslenme, saç dökülmelerine, tırnak kırılmalarına, baş ağrısına, midenin asidik yapısındaki bozulmalardan kaynaklı, reflü veya gastrit gibi sorunlar ile kan şekerindeki düzensizliklere savaş açar.
Gluten İçermeyen Gıdalar Hangileridir?
- Balık, tavuk, işlenmemiş et gibi et ürünleri
- Pirinç, mısır, nohut, darı, kara buğday ve kinoa gibi buğday ve baklagiller
- Meyve ve sebzeler
- Yumurta, tam yağlı süt, az yağlı süt, yoğurt, işlenmiş peynir gibi süt ürünleri
- Tahin, reçel, bal, kakao, tüm sirkeler (malt sirkesi hariç), salçalar
- Mısır unu, mercimek unu, pirinç unu gibi gluten içermeyen tahıl ve unlu mamuller
- Meyve ve sebze suları, çay, kahve ve maden suyu gibi içecekler
Glutensiz Beslenmede Kaçınılması Gereken Gıdalar Hangileridir?
- Soslu sebzeler
- Baharatlı pirinç karışımları
- Çorbalar, bulyon veya çorba karışımları
- Patates cipsi gibi çeşnili atıştırmalık yiyecekler
- Soya sosu
- Salata sosları
- İşlenmiş etler
- Makarnalar
- Şekerler
- Patates kızartması
- Çerezler ve krakerler
- Kekler
- Bulgur tahılı
- Ekmekler
Ayrıca bazı ilaçların içeriğinde buğday gluteni yer alıyor olabilir. Gluten toleransı düşük kişilerin, bu ilaçları kullanmadan önce muhakkak bir hekime danışması gerekmektedir.
Glutensiz Beslenmenin Püf Noktaları Nelerdir?
Glutensiz beslenmek oldukça detaylı düşünmeyi ve dikkatli davranmayı gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle size bu konuda kolaylık sağlayabilecek bir takım ipuçları vereceğiz. Haydi bunlara bir göz atalım…
- Tek bileşenli, karışım olmayan besinleri tercih edin.
- Katkı maddesi bulunmayan ve işlenmemiş gıdalara yönelin.
- Beslenme şeklinizde proteine ağırlık vermeye çalışın. (yağsız balıklar, et, fındık, tohum, fasulye, süt ve süt ürünleri gibi)
- Vücudunuza yeteri kadar lifli gıdalar aldığınızdan emin olun. Vitamin ve mineral dengesi konusunda özen gösterin.
- Şeker ile aranıza mesafe koyun. Bunun yerine soda ya da meyve suyu tüketebilirsiniz.
- Kızartmalardan uzak kalmaya çabalayın. Yiyecekleri yağda kızartmak yerine ızgara yapın ya da fırında pişirin.
- Ürün satın alırken paketin üstündeki uyarıları dikkatlice okuyun. İçeriğinden emin olun.
- Hamur işi yapacaksanız buğday ununu değil; kinoa, yulaf veya karabuğday tercih edin.
Glutensiz Beslenme İle İlgili Video
