Merak edilen ilginç element Galyum nedir? Özellikle elektirik endüstrisinde kullanılan Galyum Sembolü GA ve atom numarası 31 olan kimyasal bir elementtir. Birçok yarı iletkenin önemli bir bileşenidir. Elektriği ışığa çevirebilme özelliği nedeniyle kırmızı LED’lerde (ışık yayan diyotlar) da kullanılır. Galyum nitrür aynı zamanda bir yarı iletkendir. Yumuşak, gümüşi bir metaldir. Ayrıca yüksek sıcaklık termometrelerinde, barometrelerde, farmasötiklerde ve nükleer tıp testlerinde de faydalıdır. Elementin bilinen bir biyolojik değeri yoktur.
Doğada galyum hiçbir zaman serbest bir element olarak bulunmaz. Herhangi bir mineralde de yüksek miktarlarda bulunamaz. Aksine, çinko cevherleri ve boksit dahil olmak üzere çeşitli bileşiklerde eser miktarlarda bulunur. Ağırlık olarak galyum, Dünya’nın kabuğunun yaklaşık yüzde 0,0019’unu oluşturuyor. Bununla birlikte, eritme ile kolayca elde edilir. Çoğu ticari alüminyum ve çinko üretiminin bir yan ürünü olarak çıkartılır. En büyük galyum üreticileri Avustralya, Rusya, Fransa ve Almanya’dır.
Galyum elementi 29,76 C° den daha yüksek derecelerde mesela oda sıcaklığının üzerindeki derecelerde sıvı halde bulunmaktadır. Şöyle ki, insan bedeninin sıcaklığı ortalama 37 C° olduğundan, galyumu elimize aldığımızda eriyecek ve elimizden akacaktır.
Galyum Nedir Metal Normları Nelerdir?
Eriyen Galyum metali olarak da bilinen galyum özellikleri şöyledir;
- Atom numarası (çekirdekteki proton sayısı): 31
- Atomik sembol (elementlerin periyodik tablosunda): Ga
- Atom ağırlığı (atomun ortalama kütlesi): 69.723
- Yoğunluk: santimetre küp başına katı 5.91 graöm / Sıvı 6,1
- Oda sıcaklığında faz: katı
- Erime noktası: 85.57 derece Fahrenheit (29.76 santigrat derece)
- Kaynama noktası: 3,999 F (2,204 C)
- İzotop sayısı (aynı elementin farklı sayıda nötron atomu): Yarı ömürleri bilinen 24
- En yaygın izotoplar: İki kararlı Ga-69 (doğal bolluk yüzde 60.1) ve Ga-71 (doğal bolluk yüzde 39.9).
Galyum Element Özellikleri
Galyum nedir sorusunun bir diğer cevabı; Periyodik Tablonun 13. Grubuna ait gümüşi beyaz bir metaldir. Yerkabuğunda en çok bulunan 34. elementtir. Galyum o kadar yumuşaktır ki bıçakla kesilebilir. Oda sıcaklığına çok yakın bir yerde erir ve bu nedenle 30 ° C’nin üzerindeki sıcak ülkelerde cıva tek sıvı metal değildir.
Galyum bu kadar düşük bir erime sıcaklığına sahip olduğundan, tutulursa elde eriyerek kahverengi bir leke bırakacaktır. Galyumun en karakteristik özelliği, 2403 ° C kaynama noktası ile tüm elementler arasında en uzun sıvı aralığına sahip olmasıdır. Yani 2373 ° C için sıvı formdadır. Galyumun bir başka ilginç özelliği de suya benzer şekilde donduğunda genişlemesidir.
- Sıvı galyum, donduğunda yüzde 3,1 oranında genişlediği için cam veya metal bir kapta saklanamaz.
- Galyum, herhangi bir metalin en geniş sıvı aralığına sahiptir.
- İtalya’daki Neutrino Gözlemevi, güneşte üretilen güneş nötrinolarını incelemek için büyük miktarlarda galyum triklorür kullanıyor. Madison Üniversitesine göre nötrinolar, atomlardan önce bile, evrenin ilk saniyesinde yaratılan parçacıklardır ve sürekli olarak güneşin ve diğer yıldızların nükleer reaksiyonları yoluyla oluşuyorlar.
- En saf haliyle galyum, canlı bir gümüş rengidir. Katı olarak mavi-gridir.
- Galyumun bir başka alışılmadık özelliği, oldukça kolay bir şekilde aşırı soğutulabilmesidir. Süper soğutma, donma noktasının altındaki bir maddenin katı hale getirilmeden soğumasıdır.
- Galyum nedir? Galyum, kristal yapıyı stabilize etmek için nükleer bombalarda kullanılmıştır.
- Cam üzerine boyandığında galyum parlak bir aynaya dönüşür.
Galyumun Tarihi
Galyum, Paris’te Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran tarafından 1875’te keşfedildi. Çinko cevherinden elde ettiği bir miktar çinkonun spektrumunu analiz ederken, 416 nanometrede yeni bir soluk mor çizgi fark etti. Bu çizgi, çinkoda yeni bir element olması gerektiği anlamına geliyordu. 1875’te Bois-Baudran, galyumu bir metal olarak izole etmiş ve hatta elektrolizle saflaştırmıştı. 6 Aralık 1875’te Fransız Bilimler Akademisi’ne bir örnek sundu ve ülkesi Fransa’nın Latince isminden sonra ‘galyum’ elementini ilan etti.
Fransız kimyacı Boisbaudran, keşfettiği bu yeni elemente direk olarak kendi adını vermek yerine, Fransa’da latince bir ad olan “Gallia” kelimesine atfen “galyum” adını vermiştir.
Galyum Kaynakları Ve Üretimi
Dünya’da mevcut galyum üretimi yılda yaklaşık 350 ton olup, ana üretici ülkeler Çin, Almanya, Kazakistan ve Ukrayna’dır. Daha küçük üretici ülkeler arasında Macaristan, Japonya, Rusya ve Slovakya bulunmaktadır. Galyum hurdasının geri dönüşümü ve rafine edilmesi ile ilgilenen birçok ülke var. Japonya bu alanda önde gelen ülkelerden biridir.
Galyum, esas olarak boksitin (alüminyumun ana kaynağı) arıtılmasının bir yan ürünü olarak geri kazanılır. Birkaç cevher galyum içerir ancak o kadar küçük miktarlarda ki bunlar ekonomik olarak uygun kaynaklar değildir. Kömür yaklaşık% 1.5 Ga içerebilir ancak sadece galyum çıkarımı için çıkarılan cevher yoktur.
Galyum Kullanım Alanları
Galyum arsenit, silikona benzer bir yapıya sahiptir ve elektronik endüstrisi için yararlı bir silikon ikamesidir. Birçok yarı iletkenin önemli bir bileşenidir. Elektriği ışığa çevirebilme özelliği nedeniyle kırmızı LED’lerde (ışık yayan diyotlar) da kullanılır. Galyum nitrür aynı zamanda bir yarı iletkendir. Onu çok yönlü kılan belirli özelliklere sahiptir. Blu-ray teknolojisinde, cep telefonlarında, mavi ve yeşil LED’lerde ve dokunmatik anahtarlar için basınç sensörlerinde, kızılötesi alıcılarda, güneş panalleri ve termometre gibi önemli kullanım alanları vardır.
Galyum, çoğu metalle kolayca alaşım yapar. Özellikle düşük erime noktalı alaşımlarda kullanılır. Yüksek bir kaynama noktasına sahiptir. Süper iletkenlik seviyelerini biraz değiştirmek ve ayarlamak için galyum arsenite küçük miktarlarda kalay ve çinko da eklenebilir. USGS’ye göre, ABD galyum pazarının% 95’inden fazlası süper iletken olarak kullanılıyor, bunların% 67’si entegre devrelerde,% 31’i optoelektronikte (lazer diyotlar, LED’ler, foto-dedektörler ve güneş pilleri), son% 2’si ise araştırma geliştirme, özel alaşımlar ve diğer uygulamalarda kullanılır.
Galyum Zararlı mıdır?
Galyum nedir tüm detaylarını paylaştık. Saf galyum, yutmadığımız sürece sadece dokunma durumunda zararlı bir madde değildir. Çok küçük miktarlarda zararlı olmasa da galyuma kasıtlı olarak büyük dozlarda maruz kalınmamalıdır.. Bununla birlikte, bazı galyum bileşikleri aslında çok tehlikeli olabilir.
Galyum İle İlgili Videolar
