EYT Nedir? Son birkaç senedir gündemi oldukça meşgul eden konulardan bir tanesi olan EYT yani “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” konusu, son günlerde tekrardan gündeme geldi. Pek çok insan EYT’yi erken emeklilik olarak tanımlamaktadır. Fakat bu tabir oldukça yanlıştır.
EYT konusu, 1999 senesinde emeklilik yaşının yükseltilmesi ile ortaya çıkmış bir konudur. 8 Eylül 1999 tarihine kadar emeklilik için iki şartın sağlanması gerekiyordu. Bu şartlardan birincisi erkekler için 25 sene, kadınlar için ise 20 sene sigortalı olma süresi ve 5000 gün prim ödeme zorunluluğu idi.
1999 senesinde çıkarılan 4447 sayılı kanun ile emeklilik yaşı erkeklerde 60, kadınlarda ise 58’e çıkartıldı. Prim gün sayısı ise 5000’den 7000’e yükseltildi. Yani 25 sene çalışmış ve 7000 gün sayısını doldurmuş olsanız bile emekli olmak için erkekseniz 60, kadınsanız da 58 yaşını beklemeniz gerekecektir.
EYT Sisteminin Yararları ve Zararları Nelerdir?
EYT’nin bazı yararları ve zararları vardır;
Yararları:
- Emeklilik hakkına sahip olanlar emekli olabilir.
- Seyyanen zam ya da intibak ile en düşük emekli maaşı asgari ücret seviyesine çıkabilir.
- Denetimler sıklaşabilir.
- Emekliler dolaylı yoldan (vergi vs.) maaşlarının bir kısmını devlete geri ödeyebilir.
- Emeklisi gelenler meslekten el çektirilir ve daha genç nüfus işe alınabilir. Bu sayede genç işsiz nüfusu oldukça azalabilir.
Zararları:
- Emekli olmasına rağmen hala çalışmak isteyenler sigortasız çalışacağı için hem emekli maaşı hem de çalıştığı yerden maaş alarak çift dikiş yapabilir. İş verenler ise emekli olanların daha az maaşı kabul edeceği için genç nüfus işsiz oranı artabilir. Bu yüzden bu yasa çıktığı takdirde emekliye ayrılan kişilerin çalışmaları engellenmelidir. Bunu engellemenin tek yolu ise kişinin hayatını rahat bir şekilde idame ettirebileceği bir emekli maaşı verilmesidir.
- Türkiye’de EYT kapsamına giren yaklaşık 6,3 Milyon kişi bulunmaktadır. Uzmanların hesaplamalarına göre EYT’nin devlet hazinesine her ay 10-15 Milyar ₺ gibi bir ekstra yükü olacaktır.
- Bazı kişiler 38 yaşında emekli olabilirken bazı insanlar 48-50 yaşlarında emekli olabilecek. 38 yaşında emekli olan bir kişi 70 yaşına kadar yaşadığı varsayılırsa 32 sene maaş almış olacak. Şu anki dünya ekonomisi şartlarında bu durumu kaldırabilecek bir ülke bulunmamaktadır.
Hangi Ülkede Kaç Yaşında Emekli Olunuyor?
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)‘nin verilerine göre bazı ülkelerde emekli olma yaşları şöyledir;
Kadın Erkek
- Türkiye 58 60
- Slovenya 59,3 60
- Lüksemburg 60 60
- Güney Kore 61 61
- Fransa 61,6 61,6
- Yunanistan 62 62
- Slovakya 62 62
- Letonya 60,75 62,75
- Çekya 62,3 63
- Estonya 63 63
- Macaristan 63 63
- Avusturya 60 65
- Belçika 65 65
- Kanada 65 65
- Şili 60 65
- Danimarka 65 65
- Finlandiya 65 65
- Almanya 65 65
- Japonya 65 65
- Meksika 65 65
- Yeni Zelanda 65 65
- İspanya 65 65
- İsveç 65 65
- İsviçre 64 65
- İngiltere 63 65
- Hollanda 65 65,5
- İrlanda 66 66
- Polonya 61 66
- ABD 65 66
- Portekiz 66,2 66,2
- İtalya 65,6 66,2
- İzlanda 67 67
- İsrail 62 67
- Norveç 67 67
EYT ile ilgili videolar
