Fizibilite çalışması, bir proje ya da programın ilk tasarım aşamasıdır. İlk tasarım aşaması, bir fikrin fizibilitesini analiz etme süreci anlamına gelir. Bu analiz süreci, fikrin uygulanıp uygulanmayacağını belirler. Fizibilite çalışmaları sayesinde şirketler projeleri devam ettirmek veya iptal etmek için daha sağlıklı kararlar verebilirler.
Bir fizibilite etüdünü önemli kılan faktörlerden biri, projenin ilgili tüm faktörlerini dikkate alan bir fizibilite çalışmasıdır. Fizibilite çalışmalarında olumlu veya olumsuz senaryolar dikkate alınarak ileriye dönük tahminler oluşturulur. Fizibilite çalışmasının geçerliliğini artırmak için çeşitli ekonomik, teknik, yasal ve zamansal faktörler çalışmaya dahil edilmiştir.
Fizibilite Çalışması Neden Yapılır?
Fizibilite çalışmasının odak noktası, herhangi bir proje fikrinin uygulanıp uygulanmayacağı ve proje kabul edilirse bir yol haritasının nasıl geliştirileceği ile ilgili soruların yanıtlanmasına yardımcı olmaktır.
Projenin potansiyelini veya dezavantajını anlamak için bir fizibilite çalışması yapmak önemlidir. Bu sayede projenin veya planın uygulanması sırasında projenin olumsuz yönleri nedeniyle ortaya çıkabilecek sorunlar fark edilebilir.
Fizibilite Çalışması Nasıl Yapılır?
Fizibilite çalışmaları kapsamlı araştırma gerektirir. Bu nedenle fizibilite çalışmasını yapacak kurum, proje süreciyle ilgili olabilecek çeşitli bilgileri toplamaya çalışır. Toplanan bilgiler daha sonra konusuna göre işlenmekte ve düzenli ve analiz edilebilir bir şekilde raporlanmaktadır.
Proje süreciyle ilgili olabilecek herhangi bir bilgi, bir fizibilite çalışması yürütürken faydalı olacaktır. Bununla birlikte, bazı bilgiler fizibilite çalışması için esastır ve sonunda edinilmelidir.
Bu bilgiler; pazar büyüklüğü, iş yeri, teknolojisi, idari model yapısı, finansal kaynaklar ve istihdam koşullarıdır. Fizibilite çalışmasında genel olarak aşağıda yer alan beş ana konuda bilgiler toplanır ve süreç başlar;
1) Piyasanın takip edilmesi
Fikre bahis projenin özellikleri, tahmini maliyetler, satış fiyatı, hangi pazarlarda veya pazar segmentlerinde ne kadar satılabileceği, satış dönemi, ihracat ve istihdam, katma değer vb. veriler belirlenir ve değerlendirilir.
2) Kuruluş yerinin değerlendirilmesi
İşletmenin maliyetinin ve bu maliyet karşılığında sağladığı gelirin en üst düzeyde tutulması arzu edilir. Bu sebeple en uygun yatırım yerini bulmayı amaçlar. Lokasyonun uygunluğu; hammaddeye, enerjiye, işgücüne, pazar yeteneklerine, ulaşım olanaklarına, gelişme olanaklarına ve daha birçok kritere yakınlığı ile belirlenir.
3) Mali değerlendirme
Fizibilite çalışmasının finansal değerlendirme aşamasında; toplam yatırım maliyeti, sabit ve değişken giderlerin yapısı, işletme sermayesi ihtiyaçları, aylık ve yıllık nakit akışı, finansman planları gibi gerekli sermaye miktarını hesaplayın.
4) Teknolojik inceleme
Teknik inceleme aşamasında kullanılacak teknolojiler ve süreçler, bu teknolojilerden kaynaklanabilecek hammadde ve makine/ekipman ihtiyaçları, bu cihazların veri analizleri, tedarik kaynakları, gerekli çalışan sayısı vb. hususlar incelenir. Proje ve çalışan niteliklerini değerlendirin.
5) Hukuki inceleme
Son aşama olan hukuki inceleme, yatırım projesinin hazırlık aşamasından işletmeye alınması ve ilk dört projenin sunulması aşamasına kadar olan süreç için oldukça önemlidir. Bu son aşamada ise uyulması gereken kanun, kural ve düzenlemeler bir araya getirilerek yatırıma etkisinin güçlü ve zayıf yönleri değerlendirilmektedir.
Fizibilite Raporu Nasıl Hazırlanır?
Fizibilite raporunun hazırlanabilmesi için yukarıda açıklanan fizibilite çalışmasının tüm aşamalarının tamamlanması gerekir. Her aşamada yapılan araştırma daha sonra kendi temalarına göre gruplandırılır ve toplanır. Hazırlanacak raporun birkaç farklı biçimlendirme seçeneği vardır.
- Bahse konu proje ya da yatırım için gereken toplam sermaye ne kadar?
- Planlanan proje hangi vadede kâra aşamasına geçer?
- Sabit ve değişken maliyetler nelerdir?
- Üretim bittikten sonra nakit akışı süreci nasıl işler?
- Üretim yaparken yardım alınacak teknolojiler nelerdir?
- Proje için yerleşme planı gerekli mi, gerekli ise plan var mı?
- Projede inşaat işi var mı?
- Girdi ve çıktıların analizi yapıldı mı?
- Yatırım için en uygun yerleşim yeri seçildi mi?
- Ürün ya da hizmetin olası satış ücreti belirlendi mi?
- Satış dönemleri neler? Hangi dönemde satışların yüksek olması bekleniyor?
- Yatırım için hangi kanun, tüzük ve yönetmelikler var mı?
- Kaç personele ihtiyaç var?
Yukarıdaki soruları fizibilite çalışmasını yapmış kişi tarafında cevaplandığı takdirde iyi bir çalışma yapılmış olur.
Fizibilite Çalışması İle İlgili Videolar
