Enfarktüs Nedir? Çeşitleri ve Nedenleri Nelerdir? Enfarktüs, son zamanlarda sıklıkla karşımıza çıkan bir terimdir. Son olarak koronavirüs bilim kurulu üyesi Prof. Dr. Kenan Midilli‘nin de bu durum sebebi ile hayatını kaybetmesi Enfarktüs hakkında olan soruları da arttırdı.
Enfarktüs Nedir?
Enfarktüs, bir organın kan sızıltıları ile dolmasına verilen bir isimdir. Bölgedeki bir atar damar pıhtı sonrasında tıkanır. Bu pıhtı kan akışını keserek bölgeye kan gitmemesini ve kanlanmanın azalmasına sebep olur. Bunun sonucunda da enfarktüs meydana gelmiş olur. En son aşama olarak da dokuların ölümü gerçekleşir.
Bu durum herhangi bir organda meydana gelebilir. Bununla birlikte, arterlerde plak birikmesine neden olan arteriyel bir vasküler hastalık olan ateroskleroz en yaygın olanıdır. Bu durumdaki bir kişide bir plak yırtılırsa, arterin yüzeyinde bir kan pıhtısı oluşur. Bu normal kan akışını durdurur. Daha sonra pıhtının atardamar içine doğru ilerlemesine ve ek kan damarlarını tıkamasına neden olabilir. Bu tıkanıklık, kan dolaşımı ve oksijen akışındaki kısıtlamalar nedeniyle doku ölümüne yol açabilir.
Enfarktüsler beyaz veya kırmızıdır. Beyaz enfarktüslere anemi, kırmızılarına ise hemorajik adı verilir. Organda meydana gelen kanamanın derecesi, durumun beyaz mı yoksa kırmızı mı olduğunu belirler. Dalak, kalp ve böbrek gibi katı organlarda görülenler, tıkalı arterlerin sonucu oldukları için beyazdır ve çoğu trombosit içerir. Ancak pulmoner enfarktüsler kırmızıdır. Çünkü bu organda daha fazla kırmızı kan hücresi bulunur.
Enfarktüs Çeşitleri Nelerdir?
Enfarktüsün pek çok çeşidi bulunmaktadır. Bunlar şunlardır;
Kalp Enfarktüsü: Koroner tıkanması olarak da bilinir. Koroner damarlarının birinin tıkanması sonrasında oluşur. En yaygın görülen çeşittir.
Akciğer Enfarktüsü: Bu çeşidin sebebi genel olarak kalp hastalıkları sonrasında meydana gelen pıhtı atması, toplardamar iltihabı ve cerrahi müdahalelerdir. Belirtileri arasında nefes alma güçlüğü, yüksek ateş ve kanlı balgam yer almaktadır.
Böbrek Enfarktüsü: Bu çeşit, böbrekte yer alan atardamarların bir tanesinin emboli ya da tromboz sonucunda tıkanması ile oluşur.
Dalak Enfarktüsü: Böbrek enfarktüsünden farklı olarak daha çok emboliden meydana gelir. Vakaları pek çok teşhis edilemez ve kendiliğinden geçebilir. En büyük belirtisi dalak üzerinde ağrı, hassasiyet, titreme ve ateştir.
Enfarktüsün Tedavisi
Tedavi yöntemleri bölgeye ve nedene bağlı olarak değişmektedir. Genel olarak tüm tiplerde hastalar dinlenme dönemine girerler. Enfarktüs hastaları yatakta kalmalıdır. Yapılacak ilk şey ağrıyı gidermektir. Morfin en etkili ağrı kesicilerden biridir. Şok şiddetliyse ve hastada ciddi solunum sıkıntısı varsa morfinden kaçınılmalıdır.
Ağrıdan sonra şok ile mücadele etmek için hasta, başı aşağıda ve ayakları yukarıda olacak şekilde sırt üstü yatar. Vücut su kaybını önlemek için hastanın aşırı terlemesine neden olan müdahaleler yapılmamalıdır. Ayakları ısıtmak için sıcak su torbası koymak çevredeki kanları toplayıp hastanın terlemesine neden olduğu için zararlıdır.
Hipotansiyonu önlemek için de dikkat gereklidir. Hastayı oksijen çadırına götürmek veya oksijen solumak için maske kullanmakta fayda var. Yatak istirahati ortalama altı hafta sürmelidir. Flebit olasılığı nedeniyle bacak hareket ettirilmemelidir. İki hafta sonra hasta bir sandalyeye oturabilir ve odanın içinde yavaşça hareket edebilir.
Enfarktüs İle İlgili Videolar
