El ayak hastalığı nedir? Viral bir hastalık olan el ayak hastalığı daha çok 2 – 10 yaş çocuklarda ve yetişkinlerde de görülebilen bir hastalıktır. Genelde sonbahar aylarında ve yazın görülen hastalık küresel ısınmadan dolayı mevsimsel değişiklik gösterebilir. Hijyene dikkat edilmediğinde enterovirüs’ün neden olduğu hastalık birçok ülkede görülebilir. Virüs farklı cinste olabilir. En fazla görülen grup koksaki A grup virüs ve 71 virüs tipidir.
El Ayak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Genelde ateşin yükselmesi ile başlayan el ayak ağız hastalığı ateşin 38- 39 dereceye yükselmesi ile başlayabilir. Vücutta kırıklık ve öksürükle birlikte boğaz ağrısı karın ağrısı iştahsızlık gibi belirtiler gösterebilir. Ateş sonrası hastada ağız bölgesinde 1-2 gün içinde herpajina denilen içi su dolu döküntüler görülmektedir. Ağız bölgesinin arka kısmında görülen kırmızı lekelerin ardından su dolu kabarcıkların meydana gelmesi ile kabuk patlayarak ülserleşmeye başlar.
1 2 güne kadar gelişmeye başlayan deri döküntüleri su toplayarak dirsek diz el ve avuçlarda genital bölge ve kalçada oluşmaktadır. Döküntüler ayak ve ellerde 5-7 günde iyileşmektedir. Ufak çocuklarda oldukça sıkıntı yaratan yaralar ve ağrı nedeni ile çocuklar su içmekte sıkıntı çekerler. Hastalık bazı durumlarda sadece deri döküntüleri şeklinde de görülebilir.
El Ayak Hastalığı Bulaşma Yolları
El ayak hastalığı genellikle tükürük, dışkı ve solunum yolları ile hatta yakın temas esnasında bulaşabilir. Yaz aylarında havuz sularının iyi temizlenmemiş olmasından dolayı suyun yutulması sonucunda yakalanma riski mevcuttur. Genelde ellerin iyi yıkanması sayesinde hastalığa yakalanma riski de azaltılabilir. Bu konuda el yıkama alışkanlığı için küçük çocukların ebeveynleri tarafından bilinçlendirilmesi önem taşır.
El Ayak Hastalığı Tanısı
Hastanın öyküsü dikkate alınarak muayene sonucu ellerde ve ağızda döküntülerin karateristik özelliğinden dolayı teşhis konulabilir. Diğer belirtilere benzer olan su çiçeği, herpes simplex aftöz stomatit gibi rahatsızlıklardan dolayı ayırıcı tanı konulmalıdır. Tanı için lökosit değerlerine bakılır. Lökosit değerleri 4000- 16,000 ml arasında görülür. Bazı tanılarda atipik lenfositler tespit edilir.Virüsün bulunmasında hastadan boğaz burun sıvılarının alınmasının ardından tanı konulmaktadır.
El Ayak Hastalığının Tedavisi Nasıldır?
El ayak hastalığının herhangi bir aşısı ve tedavi bulunmaz . Şikayetlerine göre değerlendirilen hastanın yaşadığı komplikasyonlara göre tedavi yolu izlenir. Hasta kişilerin şikayetlerine yönelik ve varsa komplikasyonlara yönelik tedavi yollarına başvurulmalıdır.
El Ayak Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?
Hastalığı bulunan kişilerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Temizlik ve hijyen kurallarına dikkat edilerek hastalığa yakalanma önlenebilir.
El temizliğine özellikle dikkat edilmelidir. Tuvalet sonrası, yemekten önce, çocuğun bezi değiştirdikten sonra mutlaka eller su ve sabunla iyice temizlenmelidir. Çocukların oynadığı oyuncakların temizliğine de dikkat edilmelidir. Yüzey temizliği sağlanmalıdır. Çok sık sık tokalaşma ve öpüşmeden kaçınılmalıdır. Kirli eller kesinlikle ağza temas etmemelidir. Yaşanılan alanların havalandırılması gereklidir. Kalabalık alanların temizliğine dikkat edilmelidir. Halkın hijyen konusunda bilinçlenmesi oldukça önemlidir. Gereken hijyenik ortamın sağlanması hastalığı da önlemektedir.
El Ayak Hastalığında Kimler Risk Grubundadır?
Okullar, kreşler ve toplu yaşanılan bölgede bulunanlar risk altındadır.Yaz sezonunda havuzların dolup taşması ve gereken temizliğin sağlanmamasından dolayı havuzlardan mikrop bulaşması söz konusu olabilir. Suyun yutulmasına bağlı hastalıklar ortaya çıkmakta bu da insanlarda risk grubu oluşmasına neden olmaktadır.
